Albert Baantjer - De Cock en de dode minnaars

De grijze speurder knikte en keek behaaglijk toe hoe Lowietje drie diepbolle glazen op de tapkast zette en klokkend inschonk.

‘Ze zat al aan bureau Warmoesstraat op ons te wachten, toen wij van ons laatste bezoek aan jouw etablissement terugkwamen.’

‘Ik heb haar niet gestuurd.’

De Cock lachte.

‘Dat weet ik.’

Smalle Lowietje nam een slok van zijn cognac en boog zich daarna vertrouwelijk naar hem toe. Op zijn vriendelijke muizensmoeltje kwam een trek van geheimzinnigheid. ‘Jullie zoeken Marius van der Graaf,’ sprak hij fluisterend.

De Cock keek hem verrast aan.

‘Hoe weet je dat?’

De Smalle gebaarde vaag.

‘Het wordt zo hier en daar gefluisterd. Het schijnt, dat vanmiddag een rechercheur van het bureau Lijnbaansgracht naar hem heeft geïnformeerd.’

De grijze speurder keek vragend naar Vledder. Zijn jonge collega knikte instemmend. ‘Ik heb de recherche van bureau Lijnbaansgracht gebeld en verzocht de signalering van Marius van der Graaf over te nemen.’

De tengere caféhouder grinnikte.

‘Je zult hem hier voorlopig niet vinden.’

De Cock keek hem over zijn glas heen aan.

‘Hoezo?’

‘Ze zijn de stad uit.’

‘Wie zijn ze ?’

‘Marius en De Beau.’

De Cock trok een vies gezicht.

‘Wie is De Beau?’

Smalle Lowietje zwaaide met zijn kleine handjes.

‘Een maatje van Marius.’

‘Een maatje in het kwaad?’

De caféhouder grinnikte.

‘Zo noem jij dat. Die De Beau is een paar jaar geleden uit het zuiden van Frankrijk naar hier komen overwaaien. Hij is het type van een mooie jongen… atletisch, gebruind, een kop zwart golvend haar en een martiale snor. Ik weet niet hoe hij in werkelijkheid heet, maar ze noemen hem De Beau.’ De tengere caféhouder grijnsde. ‘Als je het mij vraagt om zijn knappe smoel.’

De Cock knikte nadenkend.

‘Wanneer zijn die twee vertrokken?’

‘Gisteren of eergisteren.’

‘Dus vóór er een politiesignalering uitging.’

Smalle Lowietje trok een ernstig gezicht.

‘Ze zijn bang voor hun hachie.’

‘Beiden.’

‘Ja.’

‘Waarom?’

De caféhouder zuchtte.

‘Er wordt gefluisterd dat ze met z’n tweeën een rijke vent hebben belazerd en nu zijn ze bang dat op een of andere manier de rekening wordt gepresenteerd.’

‘Vergelding.’

‘Precies.’

De Cock keek hem schuins aan.

‘Weet jij wie die rijke vent is?’

Smalle Lowietje knikte.

‘Manfred van Nettelhorst.’

15

Wat bedrukt en in gedachten verzonken, sjokten de beide rechercheurs over de Walletjes naar de Warmoesstraat terug.

De Cock had geen oog voor het dolende leger van behoeftigen, dat hunkerend langs de vele roze etalages trok. Hij besefte ineens pijnlijk dat het opnieuw Smalle Lowietje was, die nieuwe impulsen aan zijn onderzoek gaf. Hij had in de loop der jaren veel aan de tengere caféhouder te danken. Die erkenning viel hem niet zwaar. Het was een constatering, die op feiten steunde.

Smalle Lowietje, zo wist hij, was een dief, een heler en had in zijn leven ook verder alles gedaan wat God in zijn onmetelijke wijsheid, en het sombere Wetboek van Strafrecht in al zijn starheid, hadden verboden. Toch hield de grijze speurder van dat iele, magere mannetje met zijn vriendelijk muizensmoeltje. ‘Met dieven vangt men dieven.’ Dat gold zeker voor zijn betrekkingen met Lowietje. Maar hoe moest men zo’n kreet als politieman zelf opvatten?

De Cock grinnikte.

‘Als een hond als puppy al een worst steelt,’ declameerde hij met pathos, ‘wordt het later vast een puike politiehond.’

Vledder keek hem verrast aan.

‘Wat zei je?’

De Cock lachte.

‘Als een hond als puppy al een worst steelt,’ herhaalde hij, ‘wordt het later vast een puike politiehond. Dat las ik laatst in een boek.’

‘En daar dacht jij aan?’

‘Inderdaad.’

De jonge rechercheur schudde afkeurend zijn hoofd.

‘Wij zijn al dagen bezig met een moord,’ sprak hij duidelijk bezorgd. ‘En als we niet oppassen, dan vallen er straks nog meer slachtoffers.’

De Cock keek hem van terzijde aan.

‘Je bedoelt Marius en die De Beau?’

Vledder knikte met een ernstig gezicht.

‘Dergelijke jongens nemen niet voor niets de benen. Er moet van die Manfred van Nettelhorst toch een wezenlijke dreiging uitgaan.’

De Cock ademde diep.

‘We hebben in Arti et Amicitiae zelf zijn temperament kunnen bewonderen,’ verzuchtte hij. ‘Bovendien heeft Manfred van Nettelhorst de mogelijkheid en de middelen voor geld en weinig woorden mannetjes te huren die een karweitje voor hem opknappen.’

‘Zoals het elimineren van Marius en De Beau.’

‘Precies.’

‘Waarmee zouden ze hem belazerd hebben?’

De Cock gebaarde met beide handen.

‘Die zilveren sierkan.’

‘Hoe?’

De Cock grijnsde.

‘Of ze hebben dat kunstwerk gestolen zonder zijn medewerking… dan zou er sprake zijn van een echte diefstal, waarvan Van Nettelhorst ontdekte wie de daders waren… of ze hebben de sierkan gestolen met zijn medeweten… en in dat geval moest het op een echte diefstal lijken .’ Hij zweeg even en trok een grimas. ‘Persoonlijk houd ik het op het laatste.’

‘Dat het op een diefstal moest lijken.’

De Cock knikte.

‘Ik heb van het begin af aan die hele diefstalaffaire niet vertrouwd.’

‘Je zei dat het stonk.’

‘Dat doet het ook. Ik vond het direct al vreemd dat alleen die bewuste zilveren sierkan werd gestolen. Er waren op die expositie vele kunstwerken van een ontzaglijke waarde. Denk eens aan dat landschap van Monet. Toch beperkte de diefstal zich tot de zilveren sierkan. Ik vroeg mij af: Waarom? En ik denk dat ik het antwoord ken. Manfred van Nettelhorst wilde de sierkan niet langer hebben .

Die oude vrouw had hem aangeraakt…’

Vledder keek de oude rechercheur bewonderend aan.

‘… en daardoor was het kunstwerk in zijn ogen niet langer onbezoedeld.’

De Cock knikte nadrukkelijk.

‘Heel goed.’ Hij spreidde zijn handen. ‘Natuurlijk had hij de zilveren sierkan gewoon kunnen verkopen of iemand schenken. Maar dat past niet in het denken van de verwoede verzamelaar Van Nettelhorst. Volgens mij gunt hij niemand anders het bezit van het kunstwerk.’

Vledder fronste zijn wenkbrauwen.

‘Maar waarom liet hij die zilveren sierkan stelen? Ik bedoel, op die manier kwam hij toch ook in het bezit van anderen?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Dat hoeft niet.’

‘Dat begrijp ik niet.’

De grijze speurder glimlachte.

‘Manfred van Nettelhorst is niet alleen een wat excentrieke en bezeten kunstverzamelaar, hij is ook een geslepen man. Hij wil die zilveren sierkan kwijt… omdat het bezit hem op een of andere manier stoort… maar hij wil ook geld voor nieuwe kunstschatten. In dat licht was een gefingeerde diefstal een prachtige oplossing… de verzekering restitueert de anderhalf miljoen en de overvallers krijgen van Van Nettelhorst de opdracht om de sierkan te vernietigen.’

Vledder reageerde geschrokken.

‘Vernietigen… zo’n mooi ding?’

De Cock knikte overtuigend.

‘Zie je, op die manier komt het kunstwerk nooit meer in handen van anderen en Van Nettelhorst lijdt geen schade.’ Hij grinnikte. ‘En wie zegt mij dat die sierkan niet veel te hoog was verzekerd.’

De blik van Vledder verhelderde.

‘Nu begrijp ik waarom Van Nettelhorst helemaal niet blij was toen jij hem terugbracht.’

De Cock gniffelde.

‘Dat gezicht had je moeten zien. Geloof me, het was voor mij een triomfantelijk moment. Ik heb nog nooit iemand zo onnozel zien kijken.’ De oude rechercheur stak gebarend zijn wijsvinger omhoog. ‘En dan nog een heel belangrijk punt… Het feit dat ik hem die zilveren sierkan kon terugbezorgen, betekende voor Van Nettelhorst tevens, dat de beide overvallers zich niet aan de gemaakte afspraken hadden gehouden… het fraaie kunstwerk was door hen niet vernietigd.’