Albert Baantjer - De Cock en de moord in seance

De Cock knikte. Zijn gezicht met de vriendelijke trekken van een goedaardige bokser kreeg een milde uitdrukking. ‘U doet mij denken aan mijn moeder. Het oude mens… ze was nogal bijgelovig.’ Hij hing zijn jas aan de kapstok. ‘Ook zij waarschuwde altijd. Moeder had een hekel aan deze tijd van het jaar. Ik denk een soort voorgevoel. Ze is ook tijdens de hondsdagen gestorven.’ ‘Rustig?’

De Cock staarde voor zich uit, beet op zijn onderlip. De herinneringen aan zijn moeder waren hem dierbaar.

‘Heel rustig,’ sprak hij zacht. ‘En tot het laatste moment helder van geest. Ze wist wat er ging gebeuren, maar er was geen angst, geen doodsstrijd. Veeleer een gelaten berusting met een glans van blijheid.’

Mathilda van Lochem keek naar hem op. ‘Men zou wensen dat alle mensen zo stierven.’

De Cock knikte nadenkend. ‘Het zou mijn werk als rechercheur aanmerkelijk verlichten. Er was dan beslist minder agressie, minder geweld, minder moord.’

Mathilda van Lochem reageerde niet direct. ‘U bedoelt te zeggen,’ zei ze na een poosje, ‘dat een gewelddadige dood voor het slachtoffer geen ruimte laat voor bezinning.’

De Cock knikte. ‘Welke kans heeft Zwarte Sophie gehad om zich op haar dood voor te bereiden?’

Mathilda van Lochem antwoordde niet. Ze draaide zich om en ging hem voor door een lange met marmer beklede gang. Bijna aan het eind, links, opende ze een deur naar een gezellige kamer met vignetten, randversieringen en meubelen in Jugendstil. Het interieur was bijna volmaakt, zonder storende dissonanten. Ze wees uitnodigend naar een kleine bank en ging tegenover hem in een fauteuil zitten. Kalm, de handen in haar schoot. ‘U interesseert zich voor de dood?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Niet voor de dood,’ sprak hij bedachtzaam, ‘maar voor het leven. Dood is voor anderen het einde. Voor mij… als rechercheur, is het het begin… het begin van een speurtocht naar een levende moordenaar.’ Hij blikte naar haar op. ‘Of moordenares.’

Ze ontweek zijn blik. ‘Is dat de reden van uw bezoek?’ De Cock glimlachte. ‘Mijn collega Vledder schetste u als een pientere vrouw, die haar ogen goed de kost gaf. Dat leek mij reden genoeg om eens nader kennis met u te maken.’ Op haar bleke wangen kwam een lichte blos. ‘U werkt nog steeds aan de moord op Zwarte Sophie?’

‘Inderdaad.’

Er kwam een verschrikte blik in haar ogen. ‘Maar uw commissaris en mijn broer hebben gisteravond toch Harry Donkervliet gearresteerd?’

De Cock knikte traag. ‘Dat hebben ze,’ sprak hij gelaten. Mathilda van Lochem slikte. Ze boog zich iets naar voren. ‘En u eh… u eh… denkt niet dat hij de moordenaar is?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Ik mis het motief. Dat is er niet. Althans, ik ken het niet. Welke relatie bestond er tussen Harry Donkervliet en Zwarte Sophie?’

Ze trok haar schouders op. ‘Zover ik weet… geen enkele. Trouwens… niemand van de kring onderhield nauwere relaties met Zwarte Sophie. Men vond haar algemeen te ordinair. Ook haar reputatie was niet glanzend. Vanwege haar familierelatie met Annette van Leeuwenhoek werd ze min of meer geduld. Alleen Jennifer Jordan, ons medium, scheen nogal gecharmeerd van haar.’ ‘Waarom?’

Mathilda van Lochem maakte een triest gebaar. ‘Ik denk dat ze astraal ongeveer op dezelfde golflengte zaten.’ Ze zweeg. Schudde haar hoofd. Op haar gezicht kwam een pijnlijke uitdrukking. ‘Als ik eraan denk… Jennifer Jordan wilde niet. Louter en alleen op mijn aandringen heeft ze die laatste seance gehouden. Als Harry Donkervliet, haar neef, met de moord op Zwarte Sophie echt niets uitstaande heeft, dan durf ik haar nooit meer onder ogen te komen.’

De Cock lachte bescheiden. ‘Onder ogen komen… een vreemde uitdrukking ten opzichte van een vrouw die niet kan zien.’ Ze keek naar hem op. ‘Binnenkort.’

‘Wat?’

Mathilda van Lochem gebaarde voor zich uit. ‘Binnenkort kan Jennifer Jordan weer zien. Professor Hemminga uit Groningen zal haar de komende maand opereren. Volgens hem krijgt Jennifer haar gezichtsvermogen helemaal terug.’

‘Dat is verheugend nieuws. Hoe lang is Jennifer al blind?’ Mathilda van Lochem streek met de toppen van haar vingers over haar voorhoofd. Op haar gezicht lag een peinzende uitdrukking. ‘Dat is toch zeker een jaar of vijftien. Ik herinner het mij nog goed. Het was een hele schok voor ons toen ze plotseling blind werd.’ Ze zweeg even. ‘In onze spiritistische kring zien we een beetje tegen die operatie op.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen. ‘Waarom?’

Mathilda van Lochem zuchtte. ‘Jennifer Jordan is de laatste jaren uitgegroeid tot een uitstekend medium, dat snel contact legt met de geesten om ons heen. Wij, van de kring, denken dat haar blindzijn, de duisternis waarin zij leeft, daarmee verband houdt.’ De Cock knikte begrijpend. ‘Het is de vraag of ze zich na haar operatie nog zo goed op het bovenzintuiglijke zal kunnen concentreren.’

‘Juist, we willen haar als medium niet verliezen.’

De Cock keek haar scherp aan. ‘Ook niet als ze de vreugde van het licht terugkrijgt?’

Ze kneep haar ogen even toe. ‘U hebt gelijk… het zijn zelfzuchtige gedachten.’

De Cock stond op. ‘U vertelt uw broer, de officier van justitie van dit onderhoud?’

Ze schudde haar hoofd. ‘Ik zal hem niet meer beïnvloeden. Ik weet dat hij naar mij luistert. Dat deed hij al als kind.’ Ze liep achter hem aan de gang op. ‘Ik hoop voor hem en voor mij, dat u met betrekking tot Harry Donkervliet, ongelijk hebt.’ De Cock reageerde niet. Hij trok zijn nog natte jas aan en zette zijn hoed op. Voor hij de deur uitstapte keek hij haar aan, scherp, observerend.

‘Mevrouw Van Lochem… hoe drinkt u uw koffie?’

Ze blikte naar hem op. Waakzaam.

‘Zwart… puur zwart.’

Vanaf de Herengracht slenterde De Cock langzaam terug naar de Warmoesstraat. Het regende niet meer. Een nog waterig zonnetje gluurde af en toe om donkere wolken met een zilveren rand. De wereld om hem heen leek dan wat vrolijker, minder bedrukt. Het beurde hem op. In zijn hart gloorde een sprankeltje hoop dat hij, ondanks zijn sombere gedachten, het mysterie rond de moord in seance toch zou kunnen ontrafelen. Hij dacht diep na over het motief. Onmiddellijk ging de zon weer achter een wolk schuil. Hoofdschuddend liep hij verder. Welke theorie hij ook trachtte op te bouwen… steeds stuitte hij op het waarom… het waarom van de moord op Zwarte Sophie.

Toen hij het politiebureau binnenstapte, verhief Meindert Post luidkeels zijn stem. De Cock liep naar de balie en keek hem aan. ‘Weet je, Meindert,’ sprak hij vriendelijk, ‘ik vraag mij af hoelang de muren van dit gebouw nog weerstand bieden aan jouw gebrul. Vandaag of morgen stort de boel hier in elkaar.’ Meindert lachte luid en gebaarde omhoog. ‘Er zit boven weer een vent op je te wachten.’

‘Vledder is er toch?’

De wachtcommandant uit Urk knikte. ‘Dat zei ik hem ook, maar dat interesseerde hem niet. Hij wilde per se met jou spreken.’ ‘Wat is het voor een vent?’

Meindert Post trok zijn schouders op. ‘Hij heeft een manke poot.’

De Cock glimlachte en vloog met twee treden tegelijk de brede stenen trap op. Op de tweede etage, in de gang, op een bank zat Gerard van Klaverbeek. Toen hij De Cock in het oog kreeg, kwam hij moeizaam overeind. Zijn ruw gezicht stond strak. ‘Ik moet met u praten,’ sprak hij ernstig.

De Cock drukte hem hartelijk de hand.

‘Hoe gaat het?’ vroeg hij belangstellend.

Gerard van Klaverbeek negeerde de vraag. ‘Weet u al wie Sjaan heeft vermoord?’ vroeg hij bot.

Het gezicht van De Cock versomberde. ‘Nog niet. En ik moet u eerlijk bekennen dat ik ook nog geen enkel lichtpuntje zie.’ Van Klaverbeek knikte traag voor zich uit. ‘Sjaan wordt morgen begraven. Er komen een paar zusters van haar en wat familie van mijn kant.’ Hij keek op, een norse trek om zijn mond. ‘Ik waarschuw je, De Cock.’ Zijn stem klonk dreigend. ‘Als morgen Charles van Leeuwenhoek of zijn zuster op de begraafplaats verschijnt, rijg ik hen hoogst persoonlijk aan het mes.’ Hij friemelde wat nerveus in een van de zijzakken van zijn colbert en haalde daaruit een slanke stiletto. Hij perste zijn lippen samen. ‘Die heb ik alvast gekocht, voor het geval dat ze komen. Je kunt hem nu van mij afnemen. Daar heb je het recht toe, maar dan koop ik direct om de hoek weer een nieuwe.’