Albert Baantjer - De Cock en de moord in seance

Ze reden de Vossestaartstraat in Landsmeer uit. De Cock keek nog even om naar de forse gestalte in de deuropening. Gerard van Klaverbeek, bedacht hij, een verbitterd man vol haat- en wraakgevoelens. De Cock had het onbestemde gevoel dat hij hem nog wel eens zou ontmoeten, dat zijn rol in deze affaire nog niet was uitgespeeld. Hij stak zijn hand op en wuifde. De man in de deuropening zwaaide terug.

Vledder zat aan het stuur. Hij had al zijn aandacht nodig om de wagen op de smalle dorpsstraat van Landsmeer door het drukke verkeer te loodsen. Hij deed het bekwaam, rustig. De Cock zakte onderuit. Zijn gezicht stond strak, somber. Het gesprek met de invalide bouwvakker had hem geschokt. Ondanks zijn jarenlange ervaring met misdadig gedrag hield hij van mensen en was oprecht bewogen wanneer hij met menselijk leed werd geconfronteerd. Het was duidelijk dat Sjaan Streuffels weinig geluk had gekend. Haar gewelddadige dood vormde een trieste afsluiting van een bewogen leven.

Hij drukte zich weer iets omhoog, keek naar de vele sloten, de miniatuurbruggetjes, de huizen op eilandjes langs de weg. Wat vormde de aanleiding tot haar dood? Wie achtte het noodzakelijk dat Sjaan Streuffels zo snel stierf? Een kwade geest, zei het medium Jennifer Jordan, ze heeft zich duidelijk aan mij gemanifesteerd. Maar hij, De Cock, hield niet van occulte zaken. En in kwade geesten geloofde hij alleen zolang die nog huisden in tastbare menselijke gedaanten. De familie Van Leeuwenhoek, zei Gerard van Klaverbeek, ze hebben een misdadige aard. De Cock wreef over zijn kin. Wie waren de Van Leeuwenhoeken? Wat dreef hen? Een familiecomplot om een mislukt huwelijk en een ondergeschoven kind? Geld is macht. Het deed nog steeds opgeld. Hoe machtig waren zij? Vledder loodste de wagen door wat rustiger verkeer in Amsterdam-Noord. Hij keek opzij naar De Cock en scheen diens gedachten te raden. ‘Wat gebeurt er nu met Richard?’

De Cock haalde zijn schouders op.

‘Ik heb Gerard van Klaverbeek niet naar de verblijfplaats van het kind willen vragen. Het leek mij niet juist. Ik geloof ook niet dat hij het mij zonder meer had verteld. Charles van Leeuwenhoek zal zich nu wel tot de Raad voor de Kinderbescherming wenden. Hij is volkomen gerechtigd het kind te laten opsporen en op te eisen. Hij is nog steeds de wettige vader en voor zover ik weet, is hem de ouderlijke macht niet ontzegd.’

‘Hij had het kind toch ook op kunnen eisen toen Zwarte Sophie nog leefde?’

‘Zeker, hij had altijd een beroep kunnen doen op de kinderpolitie of de Raad voor de Kinderbescherming. Hij had zelfs de kinderrechter kunnen inschakelen. Dergelijke zaken maken altijd veel emoties los. Misschien hebben de Van Leeuwenhoeken die weg niet willen volgen. Juridisch is het moeilijk om een moeder te dwingen, tegen haar wil, de schuilplaats van haar kind prijs te geven.’

Vledder reed de IJtunnel in.

‘Geloof jij in die moordaanslagen?’

De Cock trok een triest gezicht.

‘Volgens Gerard van Klaverbeek heeft Sjaan Streuffels van die aanslagen nooit melding gemaakt bij de politie. Er is dus nooit een officieel onderzoek geweest. In hoeverre die moordaanslagen reëel waren, ik bedoel, of ze werkelijk van plan waren haar te doden, weet ik niet. Ik ben bang dat alleen Sjaan Streuffels ons daarover zou kunnen inlichten.’

Vledder klemde zijn lippen op elkaar.

‘Maar zij is dood,’ zei hij kortaf.

De Cock plukte aan zijn onderlip.

‘Als de Van Leeuwenhoeken inderdaad zo misdadig zijn als die Gerard van Klaverbeek ons wil doen geloven, dan loopt ook het kind gevaar.’

Vledder keek hem verrast aan. ‘Het kind?’

De Cock kwam nog verder omhoog en gebaarde levendig. ‘De Van Leeuwenhoeken vormen een rijke familie. Om via erfenissen een deel van hun vermogen te laten wegvloeien naar een kind dat hen listig en bedrieglijk werd opgedrongen…’ Hij maakte zijn zin niet af en bracht zijn wijsvinger voor zijn neus. ‘Laten we wel beseffen, dat gezien vanuit het standpunt van de familie Van Leeuwenhoek Zwarte Sophie niet meer is… was dan een laaghartige bedriegster, die de oprechte gevoelens van hun Charles op een schandelijke wijze heeft uitgebuit.’ De mond van Vledder zakte iets open.

‘Een motief voor moord,’ hijgde hij.

De Cock knikte traag.

‘Dat, m’n jong, zou het kunnen zijn.’

Vledder parkeerde de wagen op de houten steiger in het Damrak. Via de Oudebrugsteeg slenterden de rechercheurs naar de Warmoesstraat. Het werd al schemerig en er viel een kleine motregen. De kleuren van de lichtreclames weerspiegelden zich in het natte asfalt van de Lange Niezel. De Cock schoof zijn hoed wat naar voren en trok de kraag van zijn jas omhoog. In het voorbijgaan groette hij een oude penozekennis en stapte het politiebureau binnen.

‘De Cock…’ Meindert Post brulde vanachter de balie. De oude Urker wachtcommandant had een stem als een roestige misthoorn, erfelijk gevormd via generaties van onverschrokken vissers, die elkaar bij storm en ontij over woelig water toeschreeuwden. ‘De Cock…’

De speurder liep naar hem toe. ‘Wat is er?’

Meindert Post schoof het dienstboek van zich af. ‘Er zit boven een man op je te wachten.’

‘Wat voor een man?’

‘Dat weet ik niet. Hij heeft zijn naam niet genoemd.’ ‘Hoelang zit hij daar al?’

De wachtcommandant blikte naar de klok. ‘Zeker drie kwartier. Ik heb hem gezegd, dat het wel even kon duren voordat je terugkwam.’

‘En?’

‘Hij zei dat hij de tijd had.’

De Cock grinnikte. ‘In deze jachtige eeuw… een wonderlijk man.’

De beide rechercheurs liepen de balie voorbij en stoven de trap op. Op de tweede etage, op een bank, zat een man. De Cock schatte hem op achter in de veertig. Hij was keurig gekleed, gedistingeerd, in een antracietgrijze jas met witzijden sjaal. Een gleufhoed lag naast hem op de bank. Toen hij de rechercheurs in het oog kreeg, pakte hij zijn hoed en kwam omhoog. ‘U eh… u bent rechercheur De Cock?’

De Cock knikte en wees opzij. ‘Mijn collega Vledder.’ De man schudde beiden de hand.

‘Mijn naam is Charles van Leeuwenhoek. Ik wil met u spreken over het plotselinge verscheiden van mijn eh… mijn echtgenote.’ Hij kuchte even achter zijn rechterhand. ‘Ik neem aan dat ik toch de aangewezen persoon ben om haar uitvaart te regelen?’ De Cock knikte gelaten en ging Charles van Leeuwenhoek voor naar de recherchekamer. Bij zijn bureau bleef hij staan, draaide zich half om en reikte de man opnieuw de hand. ‘Onze oprechte condoleanties,’ zei hij vormelijk.

Van Leeuwenhoek reageerde wat verbaasd.

‘Ja, ja,’ stamelde hij. ‘Condoleanties… inderdaad. Ik dank u hartelijk.’

De Cock wees naar de stoel naast zijn bureau.

‘Neemt u plaats.’

Charles van Leeuwenhoek tilde de panden van zijn jas op en ging zitten. De gleufhoed op zijn knieën.

‘Ik heb begrepen dat haar heengaan uw volledige interesse heeft?’

De Cock nam tegenover hem plaats.

‘Beroepshalve,’ zei hij bedaard. ‘Ze werd vermoord.’ Van Leeuwenhoek verschoof iets op zijn stoel.

‘Dat werd mij gezegd, ja,’ sprak hij nerveus. ‘Hoewel… ik kan het nauwelijks geloven.’

‘Haar dood verbaast u?’

Charles van Leeuwenhoek knikte heftig.

‘Zeker op deze wijze. Wie verwacht dat? Het is afschuwelijk. Volgens mijn zuster…’ Hij keek op. ‘U hebt haar ontmoet?’ ‘We hebben haar ontmoet,’ bevestigde De Cock. ‘Net als de andere leden van de spiritistische kring. Vluchtig. Ik heb tot mijn spijt nog niet de gelegenheid gehad om uitgebreid met haar van gedachten te wisselen.’

Van Leeuwenhoek glimlachte.

‘Moet u doen,’ zei h ij ent housiast. ‘Z e is e en ze er i ntel l igente v rouw. Ik heb altijd veel steun van haar ondervonden. En nog. Sinds vader lichamelijk en geestelijk niet meer zo actief is, leidt Annette in feite de familie. Zeer resoluut en kordaat, moet ik zeggen.’