Albert Baantjer - De Cock en de moord in seance

De Cock keek haar onderzoekend aan.

‘Ensceneren?’

Annette van Leeuwenhoek toonde een mismoedige reactie. ‘Hij zette ze in scène. Hij nam bijvoorbeeld te veel slaappillen in, maar zorgde er wel voor dat het op tijd werd ontdekt. Hij sneed in zijn polsen, maar het bleef bij een onbeduidende wond. Begrijpt u? De pogingen waren niet echt. Ze waren er meer op gericht om bij mij een soort schuldgevoel te kweken.’ Ze schoot ineens fel uit. ‘En ik had geen schuld. Ik bedoel… ik maakte hem het leven niet onmogelijk. Het was voor hem een idee-fixe. Pas later heb ik vernomen dat er in zijn familie nogal wat geestelijke defecten voorkwamen.’

‘Hij stierf toch een natuurlijke dood?’

Ze knikte traag, wat afwezig.

‘Aan wat men toen… en misschien ook nu nog wel een manager disease noemde. Een hartkwaal door overmatige lichamelijke en geestelijke inspanningen. Het gebeurde alles vrij plotseling. Niemand had dat verwacht. Martin was ook nog jong. Net zevenendertig jaar.’ Ze pauzeerde even en streek met duim en wijsvinger over haar voorhoofd. ‘Toen begon de roddel. Wie het heeft aangesticht, weet ik niet. Ik hoorde het voor het eerst een paar dagen na Martins begrafenis. Een vriendin kwam het mij vertellen. Er werd gefluisterd dat ik Martin had vergiftigd. Ik trok er aanvankelijk mijn schouders voor op, maar op een zeker moment stond de recherche bij mij op de stoep.’

‘Rechercheur Bierdrager.’

Om haar dunne lippen zweefde een matte glimlach. ‘Een vriendelijke man. Beslist. Over de manier waarop hij de affaire heeft behandeld, heb ik alleen maar lof. Erg discreet en voorkomend. Hij heeft mij later ook gezegd dat bij zijn onderzoek niets ten nadele van mij naar voren was gekomen en dat hij in zijn rapport zou vermelden, dat hem van een misdrijf met betrekking tot de dood van mijn man niets was gebleken.’ De Cock knikte.

‘We hebben de conclusie van rechercheur Bierdrager gelezen,’ sprak hij gelaten. ‘Er heeft geen exhumering plaatsgevonden?’ Annette van Leeuwenhoek zuchtte diep.

‘Die schande is mij goddank gespaard gebleven. Volgens die rechercheur had de officier van justitie tijdens zijn onderzoek geen dringende gronden voor een exhumering kunnen vinden.’ ‘Het onderzoek vond al vrij kort na de begrafenis plaats?’ Ze maakte een verontschuldigend gebaar.

‘Ik weet uiteraard niet hoe lang die rechercheur Bierdrager al doende was voor hij bij mij verscheen. Ik kan u wel zeggen dat zijn onderzoek een maand of drie na de dood van mijn man werd afgesloten.’ Ze liet haar hoofd wat zakken. Om haar lippen gleed een trieste glimlach. ‘Mijn verwachting dat na het onderzoek door de recherche de roddels zouden verstommen, werd niet bewaarheid. Het bleef smeulen. Soms hoorde ik jaren niets en dan stak de roddel zijn kop weer op.’

De Cock keek haar strak aan.

‘Zoals nu.’

‘Precies… zoals nu. Ik weet wat er over mij gezegd wordt. Ik zou verantwoordelijk zijn voor de dood van Sjaan Streuffels. Ik zou tijdens de seance iets in haar koffie hebben gedaan.’ Annette van Leeuwenhoek keek op en gebaarde hulpeloos. ‘Wat kan ik ervan zeggen… het is even zot als de bewering dat ik destijds mijn eerste man zou hebben gedood.’

Vledder boog zich naar haar toe. ‘Volgens uitlatingen van uw schoonzuster zijn er voordien al enige moordaanslagen op haar gepleegd.’

Annette van Leeuwenhoek draaide zich half om. Om haar mond lag een meelijwekkend lachje. ‘En dat gelooft u?’ Vledder trok zijn schouders op. ‘Ik herhaal wat anderen zeggen.’ Ze schudde haar hoofd. Het lange grijze haar waaierde voor haar gezicht.

‘Och, rechercheur,’ begon ze schamper, ‘ik had u toch wijzer gedacht. Wie is… of was Sjaan Streuffels… algemeen beter bekend als Zwarte Sophie? U moet dat type vrouw toch kennen? Onbetrouwbaar en met een ongebreidelde fantasie. In haar beste jaren was Sophie… hoe zal ik dat zeggen… een niet onknap, uiterst frivool vrouwtje van lichte zeden. Ik wil niet grover zijn. De enige verdienste die men haar kan toezwaaien is het feit dat zij mijn eh… licht ontvlambare broer tot een huwelijk heeft weten te bewegen.’

Vledder strekte zijn vinger naar haar uit. ‘U was tegen dat huwelijk?’

Annette van Leeuwenhoek grinnikte vreugdeloos.

‘Uiteraard was ik daar tegen. Dat huwelijk kon toch nooit goed gaan. Het was duidelijk dat zij mijn broer alleen maar had getrouwd om het kind, van wie zij in verwachting was, de naam Van Leeuwenhoek te geven… met alle financiële voordelen die daaraan verbonden waren.’

‘En zijn!’

Ze bewoog haar hoofd snel op en neer.

‘Oké… en zijn. Die Richard is… God weet of het wurm nog leeft… officieel nog steeds de zoon van Charles.’ Er kwamen plotseling blosjes op haar wangen. ‘Moordaanslagen,’ riep ze uit, ‘sprak zij van moordaanslagen?’ In haar stem sloop pure verontwaardiging. ‘Weet u dat zij een duivelse poging heeft ondernomen om Charles van het leven te beroven?’

‘Zwarte Sophie?’

Annette van Leeuwenhoek snoof. Haar neusvleugels trilden. ‘Ze reed op een avond met broer Charles, toen die licht was aangeschoten, in de wagen de garage van hun huis in, liet de motor draaien en deed daarna de deuren achter haar dicht. Door een of ander defect sloeg na enige tijd de motor af en kon Charles bijtijds worden gered. Toen Charles de feiten onder ogen werden gebracht, heeft hij op mijn aandringen… ja, op mijn aandringen… Sophie en haar rode kind het huis uit gestuurd.’ Ze zweeg even, werd duidelijk kalmer. ‘Charles is een sukkel. Hij had toen onmiddellijk stappen moeten ondernemen. Onze advocaten waren ervan overtuigd dat Sophie, gezien de omstandigheden, onder voor ons gunstige voorwaarden in een echtscheiding zou toestemmen.’ Ze sloot even de ogen. ‘Charles wilde niet. Integendeel, als hij zijn zin had gekregen, was hij na enige tijd op zijn knieën naar haar toe gekropen om haar te smeken of ze bij hem terug wilde komen.’

‘Hij is nooit hertrouwd?’

Ze schudde haar hoofd.

‘Het kon niet. Toen Sophie begreep dat ze van Charles niets had te duchten, wees ze ieder aanbod om tot een echtscheiding te komen af.’

Vledder grijnsde.

‘Zelfs bedreigingen hielpen niet?’

Annette van Leeuwenhoek reageerde fel.

‘Zij is nooit bedreigd… niet door ons.’

De Cock stond op en liep naar het komfoortje.

‘Hoe wilt u uw koffie?’ vroeg hij vriendelijk.

Ze keek naar hem op. Een waakzame blik in haar ogen. ‘Zwart… met een beetje suiker.’

De Cock keek Vledder bezorgd aan.

‘Ik kan er echt niets aan doen,’ sprak hij hoofdschuddend, ‘maar wanneer bij moord vergif een rol speelt, heb ik steeds het ellendige gevoel dat wij slechts het topje van de ijsberg zien.’ ‘Wat bedoel je?’

De Cock maakte een wat vermoeid gebaar.

‘Volgens mij gebeuren er in ons lieve landje per jaar veel meer gifmoorden dan die paar die ter kennis van de politie komen.’ Vledder glimlachte. ‘Hoe kom je daar nu bij?’

De Cock trok een la van zijn bureau open en nam daaruit een vel met allerlei grafieken.

‘Ik ben eens in onze statistieken gedoken,’ zei hij bedachtzaam. ‘Het valt mij op dat er veel meer pogingen zijn dan moorden.’ ‘En?’

De Cock reageerde wat wrevelig. ‘Dat kan volgens mij niet. Er is een onevenredig verschil. Ga maar na… twee moorden op meer dan honderd pogingen. Dat klopt niet. Het zouden er veel meer moeten zijn.’

‘Waarom?’

De Cock legde zijn handen voor zich op het bureau. ‘Waardoor worden pogingen tot vergiftiging bekend? Wel, het slachtoffer voelt zich niet prettig, heeft klachten en gaat naar de dokter. Wanneer die attent is en de symptomen goed interpreteert, herkent hij de vergiftiging en de zaak komt aan het licht.’ Hij zweeg even, trok een triest gezicht. ‘Maar wat gebeurt er als het slachtoffer sterft voordat hij zijn arts heeft kunnen vertellen wat zijn klachten zijn?’