Albert Baantjer - De Cock en de dode meesters

Fred Prins hield zijn hoofd iets schuin. ‘Hoe gingen zij te werk?’

De Cock glimlachte. ‘De werkwijze was even simpel als doeltreffend. Cecile Burroughs verleidde de mannen om met haar mee te gaan naar haar witte caravan, aan een smalle, stille en doodlopende zijlaan van Langs de Akker in Amstelveen. Ver voordien bracht zij mevrouw Van Amerongen van haar afspraken op de hoogte. Die sloot zich voor hun komst met een breinaald op in de kleine doucheruimte van de caravan. Wanneer de mannen geheel ontkleed hun vurig liefdesspel bedreven, kwam ze uit de doucheruimte tevoorschijn. Cecile Burroughs hield de mannen dan even stevig omklemd, zodat mevrouw Van Amerongen met haar scherpe breinaald trefzeker kon toeslaan.’

Mevrouw De Cock sloeg haar hand voor haar mond.

‘Verschrikkelijk.’

De Cock wreef zich vermoeid achter in zijn nek. ‘We hadden het bewijs van de toedracht vermoedelijk nooit kunnen leveren als Felix Rietfeld niet zijn medewerking had toegezegd.’

Fred Prins fronste zijn wenkbrauwen. ‘Wie is Felix Rietfeld?’

De Cock lachte. ‘De man, die jullie terzake moord c.q. doodslag hebben gearresteerd.’ De oude rechercheur bracht zijn handen naar voren. ‘Ik zal het proberen uit te leggen. Felix Rietfeld was de vierde man met dezelfde tatoeage: een klavertjevier. Ik was ervan overtuigd dat het duo Cecile Burroughs en Alida van Amerongen het plan had om ook hem te vermoorden… om hetzelfde motief. Hij moest voor mij als lokaas dienen.’

Fred Prins grinnikte. ‘En dat lukte.’

De Cock knikte. ‘Maar dat was niet eenvoudig. Zolang ik het motief van de beide dames niet kende, kon ik Felix Rietfeld niet overreden om mij te helpen. Felix Rietfeld bewaarde, net als de reeds vermoorde mannen, een duister geheim. Het is niet voor niets, dat ik hem voor moord c.q. doodslag heb laten arresteren.’

Vledder slikte. ‘Wat was dat dan voor een moord of doodslag?’

De Cock wees naar de lege glazen. ‘Laat ik eerst nog eens inschenken.’ De grijze speurder pakte opnieuw de fles cognac Napoleon. ‘Dit was een van de ingewikkeldste zaken uit mijn loopbaan,’ vervolgde hij. ‘Wat mij intrigeerde, was het feit dat de drie mannen op exact dezelfde plek werden gevonden… na elders te zijn vermoord. De moordenaar, zo redeneerde ik, moest met die plek een relatie hebben… of het was een aanduiding voor het motief van de dader. Een van beide. Toen ik tot dat inzicht was gekomen, ben ik met Afra Molenkamp in onze administratie gaan spitten en wij vonden een tien jaar oud proces-verbaal over het aantreffen van het lijk van een jongeman in het water van de Brouwersgracht bij de Melkmeisjesbrug.’

De oude rechercheur zweeg even voor het effect. ‘De naam van deze jongeman luidde: Ronald van Amerongen.’

Vledder keek hem met grote ogen aan. ‘Zoon van mevrouw Van Amerongen?’

De Cock knikte. ‘Haar enige zoon,’ antwoordde hij somber. ‘Haar enige kind. Bij een gerechtelijke sectie bleek dat de jongeman was verdronken, maar in zijn bloed zat een alcoholpercentage van 3,2 promille.’

Vledder floot tussen zijn tanden. ‘Dat is nogal wat.’

De Cock pauzeerde even en nam een slok van zijn cognac.

‘Omdat er geen duidelijke aanwijzingen voor misdaad waren,’ ging hij verder, ‘en de gulp van de jongeman openstond toen hij uit het water werd gevist, nam de rechercheur die de zaak destijds behandelde, gemakshalve aan, dat Ronald van Amerongen met een dronken kop aan de wallenkant had staan plassen en in de Brouwersgracht was gevallen en verdronken.’

‘En dat was niet zo?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘De schuldigen waren Karel Marinus Donker-Korzelius, Philip de Lent, Ralf van Zutphen en Felix Rietfeld. Deze vier toekomstige meesters in de rechten waren allen lid van het beruchte studentendispuut Probandum… Latijn voor wat bewezen moet worden . Dat dispuut was destijds ondergebracht in een oud pand aan de Brouwersgracht. Ronald van Amerongen wilde als eerstejaars student in de rechten… als feut… lid worden van dat dispuut. Tijdens de ontgroening dwongen genoemde heren Ronald van Amerongen om alcohol te gebruiken. Toen de jongeman dat principieel weigerde, namen ze een trechter, hielden hem vast en dwongen hem op die manier een gehele fles whisky te drinken. Ze goten de drank als het ware bij die jongen naar binnen.’

Mevrouw De Cock brieste. ‘Smeerlappen.’

De grijze speurder kneep zijn lippen opeen. ‘Het werd nog smeriger. Ronald van Amerongen, een jonge sportman die nooit alcohol gebruikte, raakte in coma.

De vier licht aangeschoten studenten wisten met de in coma geraakte Ronald van Amerongen geen raad. Ze waren bang dat de jongeman in hun midden zou sterven. Ze hebben toen ter misleiding van de recherche zijn gulp opengemaakt. Daarna droegen ze hem uit het dispuut en lieten zijn lichaam in het water van de Brouwersgracht zakken, waar de jongeman verdronk.’

Appie Keizer hijgde. ‘Dat is moord.’

De Cock knikte. ‘Toen het edele viertal na de begrafenis van Ronald van Amerongen opgelucht constateerde dat hun wandaad blijkbaar onopgemerkt was gebleven, kwamen ze onderling overeen dat ze er verder voor eeuwig over zouden zwijgen. Als bewijs van dat verbond lieten ze bij Tattoo Peter op hun onderarm een klavertjevier tatoeëren.’

Fred Prins spreidde zijn beide handen. ‘Waarom een klavertjevier?’

De Cock grijnsde. ‘Als symbool,’ sprak hij cynisch, ‘dat ze er zo gelukkig vanaf waren gekomen.’

Vledder boog zich naar hem toe. ‘Hoe kwam het uit? Hoe leerde mevrouw Van Amerongen de ware toedracht kennen?’

De Cock zuchtte. De uiteenzetting vermoeide hem.

‘Een paar weken geleden, op een zondag na een wedstrijd van de zogeheten oude mannen, zat het viertal in het clubhuis van ACC bijeen en dronk stevig. Wie van de vier de dood van Ronald van Amerongen opnieuw in herinnering bracht, is mij nog niet duidelijk geworden. In ieder geval hoorde Cecile Burroughs, die die zondag dienst deed aan de bar, wat er zo’n tien jaar geleden met de jonge Ronald van Amerongen was gebeurd.’

Vledder knikte begrijpend. ‘En Cecile Burroughs vertelde het aan mevrouw Van Amerongen.’

De Cock wuifde voor zich uit. ‘Ik vermoedde al een band tussen Cecile Burroughs en Alida van Amerongen. Toen Alida van Amerongen na die mislukte aanslag op haar niet meer in haar eigen huis durfde, vluchtte ze…’

Vledder onderbrak hem. ‘… als een verschrikt vogeltje naar het huis van Cecile Burroughs.’

De Cock knikte. ‘Cecile Burroughs heeft, zo vertelde ze mij, na de scheiding van haar ouders in Engeland, jarenlang bij de familie Van Amerongen in Amstelveen gewoond. Of er tussen haar en Ronald, zoon van de familie, een liefdesrelatie heeft bestaan, weet ik niet. Toen ik vanmorgen tijdens haar verhoor die mogelijkheid opperde, begon ze te huilen.’

Hans Rijpkema boog zich naar voren. ‘Die beide vrouwen hadden met hun wetenschap toch gewoon naar de politie kunnen stappen?’

De Cock beet op zijn onderlip. ‘Dat heb ik hen gezegd.’

‘En?’

De grijze speurder keek naar hem op.

‘Ken jij het antwoord niet?’ vroeg hij treurig.

Hans Rijpkema liet beschaamd zijn hoofd zakken.

‘Ik begrijp het. Ze hadden geen vertrouwen in onze Nederlandse rechtspleging.’

De Cock zuchtte diep. ‘Ik heb wel even moeite gehad om het te verwerken.’ De stem van de oude rechercheur trilde een beetje. ‘Mijn hele leven lang heb ik het recht gediend… bij nacht en ontij ben ik daarvoor op pad geweest en dan vertellen die twee vrouwen jou doodkalm en in volle overtuiging dat zij het geloof in onze rechtspleging hadden verloren en daarom besloten om het recht in eigen hand te nemen.’

Er viel een korte stilte.

Mevrouw De Cock vroeg de aandacht van haar man. ‘Hoe wordt ze nu gestraft?’