Albert Baantjer - De Cock en moord in de hondsdagen

Vledder knikte begrijpend.

‘En wie was een specialist in het schieten vanuit de heup… Elisabeth van Wijngaarden.’

De Cock zuchtte diep. De lange uiteenzetting had hem wat vermoeid. Hij knikte traag voor zich uit.

‘Precies. Elisabeth van Wijngaarden.’

Vledder schoof op zijn fauteuil naar voren.

‘Maar waarom?’ riep hij geëmotioneerd. ‘Wat was het motief?’

De Cock trok een brede grijns.

‘Een teleurgestelde vrouw. Een vrouw die door haar man was vernederd, door de man die zijn idealen had verkwanseld. Ze wist wel degelijk dat haar man dat pand aan de Prinsengracht liet vertimmeren. Ze wist dat haar man voor een mooi blond hoertje een liefdesnestje had laten bouwen in de tuin van dat pand. Ze was er ook achter gekomen dat de nobele Stichting Leefgenoten was geswitcht naar een organisatie die hondjes liet fokken voor de vivisectie.’

Fred Prins kwam tussenbeide.

‘Dat wist zij waarschijnlijk al een poos.’

De Cock knikte.

‘Maar,’ sprak hij somber, ‘op een hete dag in augustus, toen haar man met zes jonge hondjes in de kofferbak van zijn auto wegreed, ging ze hem in haar eigen kleine autootje achterna. Ze zag dat hij zijn rode Peugeot parkeerde op het Amstelveld en van daar terugliep naar het pand aan de Prinsengracht waar hij het blonde hoertje Femmy de Boer ontmoette. Samen met haar ging hij naar binnen. Mevrouw Van Wijngaarden bleef buiten wachten. De bedoeling was dat zij hem met het hoertje bij terugkomst uit het pand zou ontmaskeren. Ze wachtte meer dan twee uur. Plotseling herinnerde zij zich de zes jonge hondjes in de door de zon geteisterde Peugeot. Ze bezat een duplicaatsleutel van die auto. Toen ze zes gestikte hondjes in de kofferbak aantrof was ze vernietigd. De aanblik van de dode diertjes was een breekpunt. Met een hart vol woede ging ze terug naar de Prinsengracht. Het hoertje was er niet meer. Gelukkig, want in haar gemoedstoestand had ze op dat moment ook het hoertje vermoord. In het pand hoorde ze nog gestommel. In een vertrek op de eerste etage trof ze haar man. Er was maar weinig licht, maar zijn witte overhemd was een prachtig doelwit. Ze trok haar revolver en schoot hem vanuit de heup neer.’

Secondelang zwegen allen. Appie Keizer verbrak de stilte.

‘Dat was de eerste. Waarom besloot ze om nog meer moorden te plegen?’

De Cock ging verder.

‘De ommezwaai bij de Stichting Leefgenoten was, zo wist zij van haar man, het idee van Herman van Breukelen. Ze koos hem als tweede slachtoffer. Mevrouw Van Wijngaarden kende de gewoonten van het echtpaar Van Breukelen. Ze was daar vaak te gast geweest en wist wanneer mevrouw Van Breukelen haar bridgeavondje had. Ondanks het feit dat zij herenkleding droeg, liet Van Breukelen haar binnen. Ze schoot hem niet direct neer. Voor het schieten vanuit de heup had ze ruimte nodig. Daarom trok zij hem met zijn bureaustoel achter zijn bureau weg. Toen ze ruimte genoeg had schoot ze vanuit de heup.’

Vledder knikte.

‘Zoals wij gisteravond hebben gezien met de pop.’

De Cock pakte de fles cognac en schonk zijn gasten nog eens in.

Vledder was duidelijk nog niet tevreden.

‘Hoe kreeg je haar zover om nog een poging te wagen Thomas van Uitdam te vermoorden.’

De Cock nam een slok van zijn cognac.

‘Ik was er na de moord op Frederik van Beveren van overtuigd dat ze alle leden van de Stichting Leefgenoten wilde vermoorden die aan de ommezwaai van de Stichting hadden meegewerkt. Bovendien liet ik Thomas van Uitdam aan haar een brief schrijven waarin hij haar beschuldigde van het plegen van de moorden op haar man, Herman van Breukelen en Frederik van Beveren. Ik liet hem schrijven dat hij over voldoende bewijzen beschikte om ook de politie te overtuigen en ontbood haar om over een mogelijk bedrag voor zijn zwijgzaamheden te praten.’

Vledder gromde.

‘Vies.’

De Cock knikte.

‘Moord is een vies bedrijf.’ Hij keek rond. ‘Heeft iemand nog iets te vragen?’

Toen niemand reageerde leunde hij in zijn fauteuil achterover.

Het relaas van de moorden had hem afgemat.

Mevrouw De Cock stond op, liep naar de keuken en kwam terug met een schaal vol lekkernijen.

Het gesprek werd algemener en de zaak van de moorden uit wraak raakte op de achtergrond.

Tegen middernacht namen de jonge collega’s afscheid. Toen ze waren vertrokken, schoof mevrouw De Cock een poef bij en ging tegenover haar man zitten.

‘Ik heb er de hele avond op zitten wachten,’ sprak ze liefjes.

‘Waarop?’

‘Een paar vragen.’

‘Steek van wal.’

‘Niemand heeft iets gevraagd over de vreemde ponskaartjes met Canis Major . Waar kwamen die vreemde ponskaartjes vandaan en wie belde mevrouw Van Breukelen en presenteerde zich valselijk als Thomas van Uitdam?’

De Cock lachte.

‘Heel goed. Ik neem het vooral Vledder kwalijk dat hij daar niet mee kwam.’

Mevrouw De Cock boog zich naar hem toe.

‘Wie?’

De oude rechercheur schonk zich zijn derde cognac in.

‘Alexander van Waalwijk. Na de moord op haar man ging ze naar hem toe en bekende wat ze had gedaan. Ze vertelde hem van haar woede, van haar diepe teleurstelling in de man die zij eens boven hem had verkozen.’

‘Dat viel toch te prijzen?’

De Cock trok een bedenkelijk gezicht.

‘Alexander van Waalwijk voelde zich geroepen haar bij te staan. Zijn bijna slaafse liefde voor haar sluimerde nog steeds en kreeg plotseling nieuwe impulsen. In zijn muffe kantoor stond nog een oude ponsmachine. Hij sloeg in zo’n ponsplaatje Canis Major … grote hond. Hij bedoelde rotvent: hond van een vent. De volgende dag ging hij naar het pand aan de Prinsengracht en hing dat plaatje om de nek van het lijk. Hij maakte nog een paar ponsplaatjes met Canis Major en liet die aan zijn Betsy zien. Zij nam ze van hem aan en hing ze om de nek van Van Breukelen en Van Beveren. Vledder greep te vroeg in anders had ook om de nek van de pop Canis Major gehangen.’

‘Alexander van Waalwijk was ook de man die mevrouw Van Breukelen belde en zich valselijk uitgaf voor Thomas van Uitdam?’

‘Ja.’

‘Wat doen jullie met die Alexander van Waalwijk?’

De grijze speurder zuchtte.

‘We moeten nog overleggen met justitie. Medeplichtigheid, mededaderschap? Hij had de moorden op Van Breukelen en Van Beveren ook kunnen voorkomen. Hij wist precies wat zijn Betsy van plan was. Hij had de toekomstige slachtoffers kunnen waarschuwen of de politie in kennis moeten stellen. Dat deed hij niet en dat is strafbaar.’

Mevrouw De Cock schudde haar hoofd.

‘Dat zo’n knappe vrouw — en dat is ze toch — tot zoveel moorden kan komen?’

De oude rechercheur trok een grijns.

Er zijn mensen die er niet in geloven, maar ik wijt het aan de gevaren van de hondsdagen.’

Slecht Latijn, zoals dat op apothekerspotjes staat.

Adelheid van Buuren, een vrouwelijke rechercheur aan het hoofdbureau met wie Vledder al enige tijd samenwoont.