Albert Baantjer - De Cock en de smekende dood

‘Ik heb de absolute overtuiging,’ sprak hij gedragen, ‘dat onze heer officier van justitie zijn handelen in deze duidelijk zal kunnen motiveren.’

De Cock zuchtte vermoeid.

‘Is een officier van justitie een heilige… kan zo’n man niet falen?’

Commissaris Buitendam schudde zijn hoofd.

‘Niet meester Schaaps.’

De Cock grijnsde breed. Hij voelde zich nog niet verslagen. Zijn grootste troef had hij voor het laatst bewaard. Uit de rechterzijzak van zijn colbert nam hij een pistool en legde dat voor de commissaris neer.

‘Een bijzonder fraai en handzaam wapen, vindt u niet? Kaliber 7.65, gevonden in de kleding van de vermoorde Jean-Paul Devoordere.’

Commissaris Buitendam keek hem achterdochtig aan.

‘Wat… eh, wat is daarmee?’

De Cock lachte een beetje vals.

‘Ziet u die gestileerde gouden initialen op de parelmoeren kolfplaten?’ Hij boog zich ver naar voren en wees. ‘JRS.’ Hij keek op. Het bleke gezicht van de commissaris was pal voor hem. ‘Ik ben op onderzoek gegaan en ik heb de vuurwapenmachtiging gevonden, die voor dit pistool is uitgeschreven. En weet u op wiens naam die machtiging is gesteld?’ Hij zweeg even voor het dramatisch effect. ‘ JRS … Jules Ronald Schaaps.’

Vledder monsterde het gezicht van de grijze speurder.

‘Wat zei de commissaris?’

De Cock maakte een lichte schouderbeweging.

‘Buitendam is in dergelijke zaken zo moeilijk te peilen. Hij leek mij wel behoorlijk aangeslagen… vooral toen ik dat pistool voor hem neerlegde.’

‘Gaat hij stappen ondernemen?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Voorlopig niet. Hij vond het niet elegant en vooral nog te vroeg om de procureur-generaal in te lichten. Hij achtte daarvoor de bewijsvoering nog te summier. Hij was wel van plan om meester Schaaps in een vertrouwelijk gesprek om opheldering te vragen.’

‘En dan?’

De Cock keek strak voor zich uit.

‘Dan moet blijken of Schaaps, zoals Buitendam het uitdrukte, zijn handelen in deze duidelijk zal kunnen motiveren.’

‘Als hij dat kan?’

De Cock grinnikte.

‘Dan is er niets aan de hand. We krijgen dan wellicht een beter inzicht in het hoe en waarom van de moorden… en ik bied heel nederig, met gebogen hoofd, mijn excuses aan voor een dwalende gedachtekronkel.’

Vledder lachte.

‘En als Schaaps niet bereid blijkt om zijn handelen duidelijk te motiveren?’

De Cock keek zijn jonge collega ernstig aan. ‘Dan beginnen voor ons spannende dagen.’

‘Hoezo?’

De Cock gebaarde levendig met beide handen.

‘Het Openbaar Ministerie laat niet gemakkelijk een van zijn eigen mensen vallen. Terecht. Een falende en misschien wel corrupte meester Schaaps komt de geloofwaardigheid van de justitie niet ten goede. Ik denk dat wij dan behoorlijk onder druk komen te staan en met deugdelijke bewijzen dienen te komen.’

‘Kunnen we dat?’

De Cock tuitte zijn lippen.

‘Als we omzichtig te werk gaan,’ sprak hij traag, aarzelend, ‘zijn er mogelijkheden.’ Hij schudde bedenkelijk zijn hoofd. ‘In feite gaat het mij niet zozeer om Schaaps en zijn min of meer dubieuze relaties. Wat mij bovenal bezighoudt is de vraag: Kan ik als rechercheur, uit ethische overwegingen weigeren om opsporingsonderzoeken te verrichten voor een officier van justitie, wiens integriteit en betrouwbaarheid, op z’n minst twijfelachtig zijn?’

Vledder antwoordde niet direct.

‘Dat is, dacht ik, een zaak van je eigen geweten.’ Hij zweeg even. ‘Denk je werkelijk dat Schaaps iets met die moorden heeft uit te staan?’

De Cock knikte overtuigend.

‘Ik weet alleen niet hoe ik hem moet plaatsen, welke duistere rol hij speelt.’ Hij zuchtte hoorbaar. ‘Maar als je diep in mijn hart kijkt, hoop ik dat ik mij vergis.’

‘Waarom?’

De Cock maakte een hulpeloos gebaartje.

‘We hebben niets aan negatieve berichtgeving in de kranten. Politie en justitie zouden een begrip moeten zijn van onaantastbare betrouwbaarheid.’ Hij wreef over zijn kin en keek peinzend naar zijn jonge collega. ‘Heb je nog iets van de verdwenen Stella la Croix gehoord?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Ik heb gisteren op de IJsselsteinse Bank nog met Henri la Croix gebeld. Hij heeft nog steeds geen bericht van zijn vrouw. Geen taal of teken. Zelfs geen ansichtkaart. Ook op ons landelijk opsporingsbericht heeft nog niemand gereageerd.’

‘Zit ze soms in dat chalet in Zwitserland?’

‘Welk chalet?’

De Cock reageerde wat wrevelig.

‘Jean-Baptiste Devoordere vertelde ons toch dat de familie Vanderbruggen in Zwitserland een chalet had. Mogelijk heeft ze met haar kind daar een onderkomen gevonden. Vader Vanderbruggen had voor Stella geld op een Zwitserse bank gezet.’ Vledder keek hem wat verward aan.

‘Ik heb toch al verschillende keren contact met Henri la Croix gehad. Hij heeft met mij nog nooit over een chalet in Zwitserland gesproken.’

De Cock grijnsde.

‘Misschien weet Henri van het bestaan van dat chalet niets af. Jean-Baptiste Devoordere sprak over zijn kinderjaren met Stella… lang voordat Henri la Croix ten tonele verscheen.’

Vledder trok een lade van zijn bureau open en nam er een grijze map uit.

‘Ik heb inmiddels wel de juiste naam van Mooie Robbie. Smalle Lowietje heeft mij die vanmorgen doorgebeld toen jij bij de commissaris was. Ik heb het al nagetrokken. Mooie Robbie staat bij het bevolkingsregister ingeschreven als Robert Arnold ter Beek, vijfentwintig jaar geleden geboren in de Amsterdamse Pijp, Tweede Jan Steenstraat 97, driehoog achter.’

‘Antecedenten?’

Vledder raadpleegde zijn notities.

‘Als “Mooie Robbie” hadden we hem niet in onze administratie. Die bijnaam schijnt pas van de laatste tijd. Onder Robert Arnold ter Beek staat hij te boek voor enige geweldplegingen en een mislukte inbraak bij een juwelier in de binnenstad.’

‘Wapengebruik?’

Vledder knikte.

‘Volgens de gegevens waarover Smalle Lowietje beschikt, is Mooie Robbie wel eens betrokken geweest bij een gewapende overval. Dat was in Arnhem. Maar de recherche daar heeft het nooit hard kunnen maken. Er waren zo weinig aanwijzingen, dat men niet eens de moeite heeft genomen om hem te verhoren.’

‘Zijn relatie tot Jimmy de Munnick?’

De jonge rechercheur maakte een somber gebaartje.

‘Smalle Lowietje denkt dat Jimmy de Munnick toenadering tot Mooie Robbie heeft gezocht om hem als bangmakertje te gebruiken.’

De Cock trok zijn mond scheef.

‘Een pak slaag in het donker als het bloedgeld niet op tijd wordt voldaan.’ Hij pauzeerde even. ‘Robbies liefdesverhouding tot Carla?’

Vledder trok een bedenkelijk gezicht.

‘Smalle Lowietje zegt dat er in penozekringen met ontzag over Carla van Heeteren wordt gesproken. Ze zou een uiterst geraffineerde tante zijn, op wie zelfs Jimmy de Munnick weinig greep heeft. Van haar wordt verteld dat zij nieuwe, invloedrijke clientèle zelfs oprechte onbaatzuchtige liefde voorspiegelt. Ze laat voor haar uitzonderlijke gunsten niet betalen als ze meent dat ze later via bondgenoot Jimmy tot grotere revenuen kan komen.’

De Cock trok een droeve grimas.

‘Vrouwen en misdaad, een ideale combinatie. Zeker in relatie met een officier van justitie.’ Hij stond van zijn stoel op en begon door de recherchekamer te stappen. Het was alsof hij plotseling enig licht zag… lijnen in een duister misdaadspel. Het was alles nog vaag, onduidelijk, maar had toch herkenbare structuren. Plotseling waggelde hij naar de kapstok en wurmde zich in zijn oude regenjas.

Vledder liep op hem toe.

‘Waar ga je heen?’

De Cock zette zijn hoed op zijn grijze haardos.

‘Naar Duivendrecht.’