"Я здымаю мэбляваны пакой".
"Я таксама. Вам гэта даспадобы?"
"А што зробiш, калi нiчога лепшага няма?"
"Дык вось, я знайшоў на днях кватэру..."
Свая кватэра! Цуд з цудаў! Мара паўмiлёна парыжан!
"Чакайце! Гэта на Манмартры. З усiх вокнаў - гарадская панарама. I балкончык ёсць. Не большы, праўда, за тры насоўкi, але паснедаць на iм у сонечнае надвор'е можна. Калi яно сонечнае... Я ўжо заплацiў. Цяпер шукаю жонку. Гэта тэрмiнова, пятнаццатага кастрычнiка перабiраюся".
Памаўчаўшы, дадаў:
"Кухня, сталоўка, спальня, балкон, ванная - як вам усё гэта?.."
Ёй гэта была ўсё яшчэ вялiкая радасць: выйшаўшы на сваю лесвiчную пляцоўку, апусцiць руку ў сумку, пашукаць там ключ, адчынiць дзверы, запалiць святло, кiнуць позiрк на Марсэлевы палiто, люльку, пантофлi ў спальнi...
- Шкада, дарагi, што цябе няма дома, - сказала яна сама сабе. - Прабавiлi б разам цудоўны вечар...
Размаўляючы ўголас, яна пачувала сябе весялей. Усё-такi надта часта заставалася дома адна. Марсэль жартаваў:
"Разумееш, я яшчэ не зусiм прызвычаiўся быць мужам, але гэта прыйдзе, пазней, калi мне будзе... калi мне будзе, як ты думаеш, колькi?.. Пяцьдзесят? Шэсцьдзесят?"
Яна пачала была чытаць. Пасля вырашыла навесцi парадак у гардэробе: дзе перашыць гузiк, дзе паглядзець, цi не распаролася што. У дзевяць гадзiн зiрнула, колькi часу, i падумала, што матч у зале "Ваграм", пэўна, пачаўся. Уявiла залiты святлом рынг, запоўненыя балельшчыкамi трыбуны, баксёраў, Марсэля за журналiсцкiм столiкам.
А палове адзiнаццатай - яна ўсё яшчэ аглядвала адзенне - зазванiў тэлефон. Апарат у iх паставiлi толькi тыдзень назад, яна яшчэ не прывыкла да яго - i таму адразу ж ускочыла.
- Гэта ты, зайчык?
Пачуўшы мужаў голас, Жэрмэн падумала, што Марсэль тэлефанаваў ёй дадому ўпершыню. На тыднi ён званiў ёй у краму сясцёр Каро, дзе яна працавала, i рабiў гэта крыху часцей, чым хацелi б патранэсы.
- Ну, што робiш?
- Гузiкi перашываю...
Нешта не спадабалася ёй у Марсэлевым голасе, а што, пакуль зразумець не магла. Ён яшчэ не пiў, яна гэта адчувала, аднак голас у яго быў нейкi незвычайны. Нiбыта няёмка яму было, акурат як тады, калi спрабаваў манiць.
- Не ўмееш ты хлусiць! - сказала яна, пасля паўтарыла гэта яшчэ i яшчэ.
- Проста хацеў сказаць табе: "Добры вечар", - прамармытаў ён у адказ. - Ну i матч зараз пачнецца!.. Людзей - яблыку няма дзе ўпасцi... Чуеш, мусiць, як тут?..
Але колькi яна нi напружвала слых, не чула нiякага шуму ўсхваляванай залы.
- Думаю, што да апоўначы вярнуся... Алё!.. Чаму ты маўчыш?..
- Я цябе слухаю...
- Ты не ў гуморы?
- Ды не...
- Сумна?..
- Не, мiлы... Не разумею, чаму ты турбуешся...
- Не турбуюся я... Слухай... Калi я...
Жэрмэн вырашыла, што зараз усё-такi дапытаецца, чаму ён ёй пазванiў.
- ...калi я трохi спазнюся...
- Ты думаеш, прыйдзецца? - перапынiла яна.
- Не... Але ж ты сама ведаеш, як усё ў нас... Можа, мне трэба будзе прапусцiць з арганiзатарамi шкляначку...
- Надоўга затрымаешся?
- Ды не... Да сустрэчы... Цалую...
Ён зымiтаваў пяшчотны пацалунак.
- Марсэль, я... - пачала была яна, але ён паклаў слухаўку.
Жэрмэн з сумам глядзела на бялiзну i адзежу вакол сябе.
Калi яна была абсалютна ўпэўнена, што першы званок i праўда быў з рэдакцыi, бо пазнала сакратарчын голас, дык гэтым разам нiшто ўжо не пацвярджала таго, што Марсэль званiў з залы "Ваграм", - наадварот, яна была перакананая: тэлефанаваў ён не адтуль.
У адзiнаццаць Жэрмэн расклала ўсё па шуфлядах. Што ж рабiць далей? Збiралася ўжо зноў узяць у рукi кнiгу. Але ўбачыла выпадкова на крэсле Марсэлева палiто з вярблюджай воўны i ўспомнiла, што колькi дзён таму прыкмецiла на iм гузiк, якi вось-вось павiнен быў адарвацца. Было тое ў горадзе, а вярнуўшыся дамоў, яна пра гузiк забылася. I вось цяпер, кiнуўшы позiрк на палiто, усмiхнулася, бо згадала iх колiшнюю размову.
Марсэль быў вельмi какетлiвы, iншы раз аж занадта. У адзеннi любiў светлыя колеры, гальштукi падбiраў яркiя.
Неяк ранiцаю ў Марсанзе, яшчэ да таго, як загаварылi пра кватэру, яна сказала яму:
"Вы згубiлi гузiк з вашага свiтэра..."
"Не, не згубiў, ён у мяне ў кiшэнi".
"Тады дайце яго мне, я прышыю..."
"Уяўляю, што з вамi будзе, калi выйдзеце замуж!" - засмяяўся Марсэль.
"Што?"
"Я так заўсёды кажу, калi хто з сяброў жэнiцца. Маладыя жонкi так любяць прышываць мужам гузiкi, што я падазраю, быццам яны адрываюць iх наўмысна: каб зноў прышыць. Калi ў вас гэтая звычка з'явiлася да таго..."
Гледзячы на палiто, якое яна паклала ўжо сабе на каленi, Жэрмэн засмяялася. Прасунула нiтку ў iголку - i раптам намацала рукою ў кiшэнi ў мужавым палiто нешта нязвыкла вялiкае.
Читать дальше