Ivan Krilov - 111 Fabloj

Ghi estos malfelich', se bakos la botisto
Kaj botojn faros la bakisto.
Atendas ilin ambau malsukces'.
Mi diras rekte, lau konfes':
En la meti' malklera amatoro
Obstinas ofte sen rezon', —
Rezulte por afer' okazas nur la ploro,
Kaj pro obstino sen bezon'
Famighas malklerul' al moko plene,
Char spertajn homojn por ekkon'
Li ne konsultas laukonvene.

Jen venis la ideo al Ezok'
Praktiki Kat-metion dum la nokt'.
Chu logis lin diablo per envio
Au tedis jam fishmangha tradicio,
Ekpetis li al Kat' kun tre insista lert'
Lin preni kune al chasado
Por kapti musojn al desert'.
"Chu konas vi aferon, kamarado!"
Demandis lin la Kato kun avert':
"Al mus-kaptad' vi tute ne kutimas,
Ne vane oni bel-esprimas,
Ke la afero majstron timas."
"Ne diru, amikul'! Chu estas ghi afero?
Kaptadis mi ech perchojn en rivero!"
"Do iru ni, kaj helpu nin la sorto!"
Post plena plezurigh' satmanghis Kat'
Kaj iras li al sia kamarad'.
Sed al Ezoko voston manghis rat',
Kun malfermita bush' li kushas preskau morta.
Vidante, ke Ezok' ne taugas al kaptad',
La Kato-amikul' fortrenis lin al lag'.
Kaj nun, Ezok', anstatau ghuo
Por vi instruo!
Estonte vi prudentu
Kaj musojn ne atentu.

Bruanta Akvofal' defalis kun sever'
Kaj al kuraca font' ghi diris en fier'
(Sub monto en angul' nerimarkeble tute
Murmuris en modest' malgranda tiu font'):
"Je akvo estas vi malricha absolute,
Vizitas tamen vin la tuta mond'!
Impresas mia fort' per la potenc-minaco,
Per kio logas vi?" — "Tre simple, per kuraco,"
Audighis en modest' respond'.

Invitis grandsinjor' najbaron por tagmangho.
Favoris li al kantoj kaj muzik'
Kaj volis al najbar-amik'
Kantistojn montri per la hhor-arangho.
Ekkantis vigla hhor' hhaose kaj sen ord',
Kun falsa ton', kun krio senmezura.
En kapo de la gast' estighis bruo nura
Vertighon havis li pro tiu kant-rekord'.
"Indulgu min!" li diris kun ekmiro:
"Kriachas kantistar'. La tuta hhor'
Absurdas kun fervor'!"
"Ghi estas vero, mankas la inspiro,
Kaj ili falsas nun en certa grad',
Sed tamen fremdas ili al drinkad'
Kaj bonkondutas chiu viro."
Al tio diras mi: vi drinku en prefer',
Sed taugu por afer'.

En la antikvo iu Grandsinjoro
Transmigris en subita horo
Al vasta regno de Pluton'.
Pli simple — mortis la person'.
En la infer' al jugho li alvenas.
"Jen kiu vi? De kia lok' devenas?"
"Mi estas el Persuj', satrapo — mia rang',
Sed dum la viv' je sano estis mank',
En regiono mi ne regis,
Sekretario chion flegis."
"Sed kion faris vi? " —
"Mi dormis, sate manghis,
Subskribis kion li aranghis".
"Al paradizo tuj!" — "Sed kie estas justo?"
Ekkriis sen ghentil' Merkur' per tuta brusto.
"Ho, frat'!" respondis nun Eak':
"Vi estas sen kompren' pri ordinara ag'.
Stultulo estis li! Kaj se en sia fak'
Li regus kun potenco,
Malbona estus konsekvenco, —
La tuta region' disfalus je ruin',
Netolerebla estus vivo…!
Al paradiz' ni sendu lin
Pro lia senaktivo."
Hierau vidis mi jughiston dum jughad' —
Nu, certe trafos li al regno de beat'.

Dumnokte iris Lup' al korto shafa,
Sed estis li. maltrafa:
Erare venis li al hunda kort'.
Pro veno de grizul' alarmis tuta stalo,
Ekbojis la hundar' kaj strebis al batalo.
"Rabisto jen! "alvokis kria Vort', —
Kaj tuj fermighis korta pord'.
Momente la hundej' farighis la infero.
Jen kuras homoj kun baston-armil',
Jen kun fusil',
Jen flagras torchoj en tremanta bril'.
La Lupo en angul' sin premas en mizero,
Kun tima dentoklak' kaj kun kuspita fel';
Li manghus chiujn certe en kruel',
Sed li komprenas nun, ke mankas la espero.
Ke fine venis vengha hor'
Por chiu shafa plor', —
Do la ruzulo kun fervor'
Ekdiplomatas:
"Amikoj miaj, kial estas bru'?
Mi estas via frat', nur frat', - nenio plu.
Por paco venis mi, pri tio mi konstatas.
Forgesu pri pasint', ni vivu en fortun'.
La shafojn en kampar' ne tushos mi de nun,
Kaj zorgos kiel frat' pri shafa oportun', —
Kaj jhuras mi per lupa vort' impone,
Ke mi…" — "Auskultu vi, najbar',"
Chasist' rebatis al deklar':
"Vi estas ruza best', sed mi kun griza har',
Naturon lupan konas mi tre bone.
Preferas mi kun Lupo, la sinjor',
Pritrakti pacon lau kutima mor':
Post kiam lia felo estos for'."
Kaj hundojn kontrau Lup' ellasis li rezone.

Malsata Vulpo venis al gharden';
En ghi vinberoj rughis sur la vito.
Ekkaptis Vulpon granda apetito.
Vinberoj en abund' similis al ruben'.
Nur unu manko — alte ili pendas.
Atingi ilin estas vana tent', —
Okulo ja pretendas,
Sed malproksimas dent'.
Post unu hor' kun malplezuro
Foriris Vulp' dirinte en koler':
"Ghi shajnas bela en super',
Sed verdas, — mankas la maturo:
Acidas certe la vinber'."

"Auskultu, bon-amik'! Ne estu ni azenoj,
Dum leciona pauz' proponon havas mi:
Por la kashtan-rikolt' mi iru al ghardeno."
"Ne, Fedja, tiu mangh' ne estas nun al ni,
Tro alta estas arbo.
Ne povas ni alrampi ghis la frukt'
Kaj tute fremdas nin alloga mangh-produkt'!"
"Ne timu, kamarad'! Plej helpos nin konjekto!
Ja kie mankas fort', necesas intelekto.
Elpensis chion mi lau sagha bon-arangh':
Vi helpu min alrampi nur al branch',
Atingos mi la fruktojn lerte,
Kashtanojn manghos ni ghissate, certe."
Jen ili al gharden' ekkuris kun rapid',
Kaj Senja al amik', al Fedja helpis multe,
Por grimpu kamarad' al arbo bon-rezulte,
Ne vana estis help' kun granda pen' kaj shvit'.
Al supro venis jam la knabo en sukceso.
Kashtanoj en abund'. Mirindas la impreso!
Verdire estis ghi richajho, kaj senfin'!
Chu eblas nun kalkuli ghin!
La knabo havas multon por profito,
Ech por donac' amika lau merito, —
Kaj Senja sur la ter' rigardas kun manghem',
Sed estas de rigard' mizera nur efiko,
Char Fedja manghas fruktojn mem
Kaj jhetas de la arb' nur shelojn al amiko.
Lertulojn vidis mi en viv'
Por kiuj bon-amikoj kun naiv'
Al supro rampi helpis kun fervoro,
Sed poste shelo ech ne falis de sinjoro.

Okazis, iu Edz', frivola lau naturo,
Ankorau havis du edzinojn en sekret'.
Skandala tiu fam' atingis en konkret'
Al Regho mem. La Regh' kun malplezuro
Eksciis pri afer'
Kaj tuj ordonis li prijughi kun sever'
Kaj frapi al fripon' per tia akra puno,
Ke terurighu la popol'
Pri abomeno de frivol'
Kaj pri la krimo-maksimumo.
"Kaj se ekscios mi, ke pun' malgrandas nur,
Ekpendos jughistar' sur unu granda shnur'."
Malbonas la promeso:
Jughistoj tremas en malvarma shvit',
Diskutas ili sen sukceso
Pri ekzekut' konvena, lau merit'.
Diversas pun-sistem', sed tamen por publiko
La punoj en abund' mizeras per efiko.
Finfine jughistar' alvenis al konklud'
Kaj al krimul' en tribunal-kunsido
Audighas jugh-decido:
"Edzinojn chiujn tri li havu sen divido,
Kaj plu neniu sekvu persekut'."
Ekmiris pri verdikt' popolo tre rezone, —
Jughistojn en komplet' pendigos certe Regh'.
Sed ne forpasis nur semajno ech
Kaj la krimul' pendigis sin persone.
Ghi estis lecion' por tuta imperi'
Kaj al edzinoj tri
Neniu plu edzighis laufripone.