Montaigne Michel - Próby. Księga pierwsza

obdarzony (…) przymioty (daw.) – dziś popr.: obdarzony przymiotami. [przypis edytorski]

cale (daw.) – całkowicie, zupełnie. [przypis edytorski]

stolec (daw.) – krzesło, tron; por.: stolica. [przypis edytorski]

swywolny (daw.) – swawolny. [przypis edytorski]

Totus (…) nostris (łac.) – „Jest to staranie, które należy lekceważyć dla siebie, a nie lekceważyć dla naszych drogich” (Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes ], I, 45; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Curatio (…) mortuorum (łac.) – „Troska o pogrzeb i jakość jego, o wspaniałość obrządku mniej są potrzebne dla spokojności zmarłych niż dla pociechy żyjących” (Augustinus Aurelius, De civitate Dei , I, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

odparł Sokrates Krytonowi – [w:] Platon, Fedon , 115b (LXIV). [przypis tłumacza]

Quaeris (…) loco (łac.) – „Pytasz, gdzie będziesz po śmierci, mój pilny? Tam, gdzie żyją te twory, co się nie rodziły” (Seneca [Minor], Troades , II, 398; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Neque (…) malis (łac.) – „Niechaj on nie ma żadnego grobu,/ Jakoby portu dla ciała,/ Gdzie by po trudach życia ziemskiego/ Dusza spokoju zaznała” (Cicero, Tusculanae disputationes , I, 44; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

nie stawać (daw.) – brakować czego. [przypis edytorski]

pedogra (daw.) – dziś: podagra. [przypis edytorski]

niechać (daw.) – zostawić; por. poniechać. [przypis edytorski]

Ventus (…) inani (łac.) – „Jak orkan traci rozmach, wpadłszy na równiny,/ Gdy nie napotka lasu i dębów gęstwiny” (Lucanus, Pharsalia , III, 362; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

radniej (daw.) – chętniej; por. przymiotnik: rad. [przypis edytorski]

zwodny (daw.) – dziś: zwodniczy. [przypis edytorski]

Pannonis (…) hastam (łac.) – „Tak grotem rażon niedźwiedź panoński się sroży,/ Gdy mu z linki puszczony oszczep bok otworzy:/ Skręca się ku swej ranie, chce w pysk chwycić drzewce/ I tak w kółko tańcuje i z oszczepem drepce” (Lucanus, Pharsalia , VI, 220; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

flere (…) capita (łac.) – „Wszyscy zaczęli płakać i bić się po głowach” (tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

odprawować (daw.) – dziś: odprawiać. [przypis edytorski]

pewien król (…) nie wierzono weń – prawdopodobnie Alfons VI, król Kastylii, zmarły w r. 1530. [przypis tłumacza]

zarozumienie (daw.) – dziś: zarozumiałość. [przypis edytorski]

jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]

łyskać się (daw.) – błyskać się (o błyskawicach widocznych na niebie). [przypis edytorski]

upamiętanie (daw.) – dziś: opamiętanie. [przypis edytorski]

zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) – sprzyjać. [przypis edytorski]

Dolus (…) requirat (łac.) – „Zdrada czy męstwo, wszystko dobre przeciw nieprzyjacielowi” (Vergilius, Aeneida , II, 390; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Eam (…) parabitur (łac.) – „Człowiek cnotliwy i roztropny powinien wiedzieć, że jedynym prawdziwym zwycięstwem jest to, do którego może się przyznać honor i poczciwość” (Florus Lucius Anneus, Epitomae de Tito Livio bellorum omnium annorum septingentorum libri duo , I, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Vosne (…) experiamur (łac.) – „Wypróbujmy siłą, tobie li czy mnie fortuna, pani wypadków, przeznacza władców” (Cicero, De officiis , I, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

chybki (daw.) – szybki, zwinny; tu: pochopny. [przypis edytorski]

neminem (…) inscitia (łac.) – „Niechaj nikt nie stara się ciągnąć korzyści z głupoty drugiego” (Cicero, De officiis , III, 17; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Fù (…) ingegno (wł.) – „Czy się zwycięży przypadkiem czy zdradą, zwycięstwo zawsze pozostaje chlubne” (Ludovico Ariosto, Orlando furioso ( Orland szalony ), XV, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Chrysipp – Chryzyp z Soloi. [przypis edytorski]

malo me [meae] fortunae (…) pudeat (łac.) – „Raczej wolę skarżyć losy, niż wstydzić się zwycięstwa” (Quintus Curtius, Historiae Alexandri Magni , IV, 13; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Atque (…) armis (łac.) – „Lecz Orodesa zabić, wtedy gdy uciekał,/ Nie uważał za godne i cios z tyłu zwlekał;/ Więc zabiegł mu od czoła i brew w brew uderza,/ I jak mąż, nie jak złodziej, do zwycięstwa zmierza” (Vergilius, Aeneida X, 372; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Sicut (…) tecti (łac.) – „Tak gdy spiżowa czara wodą się napełni,/ Odbija światło słońca lub księżyca w pełni,/ Drgając, śle blask w powietrze przez puste przestwory/ I na stropie komnaty tworzy jasne wzory” (Vergilius, Aeneida VIII, 22; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Velut (…) species (łac.) – „Tworząc sobie urojenia podobne do snów chorego człowieka” (Horatius, Ars poetica , 7; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quisquis (…) habitat (łac.) – „Kto wszędzie mieszka, nigdzie nie mieszka, Maksymie!” (Martialis, Epigrammata , VII, 73; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

osieść (daw.) – dziś: osiąść. [przypis edytorski]

Variam (…) mentem (łac.) – „Duch niezatrudniony buja ciągle od jednej myśli do drugiej” (Lucanus, Pharsalia , IV, 704; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

mą chorobę – tj. brak pamięci. [przypis tłumacza]

kłamaćpo łacinie (…) znaczy tyle co iść przeciw swemu sumieniu – Mentire, quasi contra mentem ire . [przypis tłumacza]