73
Жены покорствуют
мужам жестоким, —
ствол весь погибнет,
коль высохли ветви,
корень подрубишь —
и падает дерево:
отныне ты, Атли,
один здесь владыка!»
Kostum drepr kvenna
karla ofríki,
í kné gengr hnefi,
ef kvistir þverra;
tré tekr at hníga,
ef höggr tág undan;
nú máttu einn, Atli,
öllu hér ráða."
74
Легковерен был конунг,
коварства не ждал;
обман бы он понял,
когда б остерегся.
Гудрун притворно
правду таила,
веселой казалась,
скрывая коварство;
Gnótt var grunnýðgi,
er gramr því trúði,
sýn var sveipvísi,
ef hann sín gæði;
kröpp var þá Guðrún,
kunni of hug mæla,
létt hon sér gerði,
lék hon tveim skjöldum.
пиво несла
для тризны по братьям,
и Атли правил
по близким тризну.
Æxti hon aldrykkjur
at erfa brœðr sína,
samr lézk ok Atli
at sína gerva.
76
На том и конец;
наготовила пива,
грозным был пир,
горе сулил он!
Гибель потомкам
Будли готовила
Гудрун, за братьев
месть совершая.
Lokit því létu,
lagat var drykkju,
sú var samkunda
við svörfun ofmikla;
ströng var stórhuguð,
stríddi hon ætt Buðla,
vildi hon ver sínum
[vinna] ofrhefndir.
77
Детей позвала,
на постель уложила,
плакать не стали,
хоть было им страшно;
прильнув к ней, спросили,
что сделать задумала.
Lokkaði hon litla
ok lagði við stokki,
glúpnuðu grimmir
ok grétu þeygi,
fóru í faðm móður,
fréttu, hvat þá skyldi.
Гудрун сказала:
Guðrún kvað:
78
«Молчите! Готовлю
обоим я гибель,
от старости вас
спасти я хочу».
"Spyrið lítt eftir,
spilla ætla ek báðum,
lyst várumk þess lengi
at lyfja ykkr elli."
Мальчики сказали:
Sveinarnir kváðu:
«Кто тебе запретит
зарезать детей, —
но не надолго
местью натешишься!»
"Blótt, sem vill, börnum!
bannar þat manngi,
skömm mun ró reiði,
ef þú reynir görva."
79
Так предала смерти
братьев свирепая,
обоим вонзила
лезвие в горло.
Атли спросил,
куда сыновья
играть убежали,
что он их не видит.
Brá þá barnæsku
brœðra in kappsvinna,
skipti-t skapliga,
skar hon á hals báða.
Enn frétti Atli,
hvert farnir væri
sveinar hans leika,
er hann sá þá hvergi.
Гудрун сказала:
Guðrún kvað:
80
«Пойти я готова,
чтоб Атли поведать, —
узнаешь всю правду
у дочери Гримхильд;
тебя не порадую
новостью, Атли;
ты зло пробудил,
погубив моих братьев!
"Yfir ráðumk ganga
Atla til segja,
dylja munk þik eigi
dóttir Grímhildar;
glaða mun þik minnst, Atli,
ef þú görva reynir;
vakðir vá mikla,
er þú vátt brœðr mína.
81
Сна я не знала,
с тех пор как погибли,
жаждала мщенья:
весть о нем слушай!
Вот утро, — ты молвил, —
мне памятно это!
Что ж, вечер теперь, —
ты иное узнаешь!
Svaf ek mjök sjaldan,
síðans þeir fellu,
hét ek þér hörðu,
hefi ek þik nú minntan;
morgin mér sagðir,
man ek enn þann görva,
nú er ok aftann,
átt þú slíkt at frétta.
82
Сынов ты лишился
своих любимых, —
из их черепов
я сделала чаши,
для крепости пиво
смешала с их кровью.
Maga hefir þú þinna
misst, sem þú sízt skyldir,
hausa veizt þú þeira
hafða at ölskálum,
drýgða ek þér svá drykkju,
dreyra blett ek þeira.
83
Взялась их сердца
на вертеле жарить,
тебе их дала
и сказала — телячьи:
один ты их съел,
ни с кем не делился,
крепко сжевал
коренными зубами.
Tók ek þeira hjörtu,
ok á teini steikðak,
selda ek þér síðan,
sagðak at kalfs væri:
einn þú því ollir,
ekki réttu leifa,
töggtu tíðliga,
trúðir vel jöxlum.
84
Теперь все узнал ты, —
не выдумать горше, —
я так поступила,
поверь, не лгала я!»
Barna veiztu þinna,
biðr sér fár verra;
hlut veld ek mínum,
hælumk þó ekki."
Атли сказал:
Atli kvað:
85
«Свирепа ты, Гудрун,
коль сделала это,
если кровь сыновей
с пивом смешала,
погубила напрасно
отпрысков наших,
несчастья мои
несчетно умножила!»
"Grimm vartu, Guðrún,
er þú gera svá máttir,
barna þinna blóði
at blanda mér drykkju;
snýtt hefir þú sifjungum,
sem þú sizt skyldir,
mér lætr þú ok sjalfum
millum ills lítit."
Гудрун сказала:
Guðrún kvað:
86
«Тебя б самого
предала я смерти, —
не выдумать казни
для князя такого!
Ты и прежде свершал
преступлений немало
жестоких и злобных
на этой земле;
теперь совершил ты
злодейство тягчайшее, —
сам себе тризну
ты приготовил!»
"Vili mér enn væri
at vega þik sjalfan,
fátt er fullilla
farit við gram slíkan;
drýgt þú fyrr hafðir
þat er menn dæmi vissu-t til
heimsku harðræðis
í heimi þessum;
nú hefir þú enn aukit
þat er áðan frágum,
greipt glæp stóran,
gört hefir þú þitt erfi."
Атли сказал:
Atli kvað:
87
«Костер тебя ждет,
камнями побьют тебя, —
все ты получишь
сполна, по заслугам!»
"Brend muntu á báli
ok barið grjóti áðr,
þá hefir þú árnat
þatstu æ beiðisk."
Читать дальше