Aristophanes - De Ridders

Welk godenbeeld? geloof jij vast dat er goden zijn?

Welzeker!

Welzeker! En wat is dan jouw bewijs daarvoor?

Omdat ik gehaat ben bij de goden. Klopt dat niet?

35Je overtuigt me. Maar ’k zoek tòch een andren weg!
Wat denk je, wil ik de zaak vertellen aan ’t publiek?

Dat is niet kwaad. We vragen één ding aan ’t publiek,

Om asjeblieft te laten blijken aan d’acteurs,
Als men pleizier heeft van onze verzen en ons spel.

40Ik zal vertellen.

Ik zal vertellen. Weet dan, publiek, we hebben ’n heer,
Heel boersch en driftig, ’n boonenverslinder, onbesuisd,
Meneer Volk van den Heuvel, een humeurigen ouweheer,
En ’n beetje doof. Die kocht op d’eersten van de maand
Een slaaf, Paphlagoniër, en leerlooier van beroep,
45Maar ondertusschen een verduiveld grooten schelm.
Die kerel had den aard van ons oudje snel doorgrond,
Die beroerde Paphlagoniër! vleide onzen heer,
Hij streelde en likte, hij bedroog en kamde ’m op,
Met allerlei flikvlooierijen sprak hij zóó:
50„Mijnheer Volk, neem ’n bad, maar eerst nog even één proces,
„Pak aan, en slik, en eet. Daar heb j’ een kwartje vast!
„Wil ik je eten klaarzetten?” – Dan pakt hij weg
Wat een van ons al voor z’n heer heeft klaargemaakt,
En maakt zich lief. Zóó had ik eens verleden jaar
55Een lekkren koek gebakken met Spartaansch beslag,
Maar hij kwam listig aangeloopen, pakte ’m weg,
En bood de roomtaart die ikzelf geslagen had!
Ons jaagt hij weg, en niemand anders mag zijn heer
Bedienen. Hij staat met een leêren krans op ’t hoofd,
60En jaagt, terwijl z’n meester eet, de sprekers weg.
Hij zingt orakels, en de ouwe orakelt meê.
Zoodra hij hem met Moeder de Gans heeft volgepropt,
Beginnen z’n kunsten. Al de slaven in het huis,
Belastert hij, en het gevolg is: slaag voor ons!
65De Paphlagoniër loopt voortdurend woedend rond,
En stookt en kuipt, en roept op eens bij voorbeeld uit:
„Zie je wel hoe Hylas door mijn toedoen slagen krijgt?
„Houdt mij te vrind, of anders ga je kapot vandaag!”
En wij – moeten geven. Doen we ’t niet, de ouwe geeft
70Ons zeker dan nog tienmaal erger voor de broek.

Dus laten wij maar gauw bedenken, beste vrind,
Wat weg ons nù te kiezen staat, en wie ons helpt.

Je vraagt, wat weg? We loopen weg, dat’s ònze weg.

O neen, want alles weet de Paphlagoniër,
75Zelf ziet hij toe op alles. Met z’n eene been
Staat hij in Pylos, met z’n ander op de Pnyx.
Z’n beenen houdt hij altijd zóóver uit elkaar,
Dat feitelijk z’n achterste is in Gapenburg,
Z’n handen in Bedel-, en z’n geest in Stelenburg.

80Dan is het best dat wij maar doodgaan!

Dan is het best dat wij maar doodgaan! Laat ons zien,
Hoe wij dan sterven kunnen vol van dapperheid.

Ja zeker, hoe te sterven vol van dapperheid?
Het beste is misschien, wij drinken stierenbloed.
Het meest bevalt me de dood nog van Themistokles.

85Of ongemengden wijn, den goeden god ter eer,
Want daaruit volgt allicht een goed en wijs besluit.

Wat ongemengd? Dus is het jou om drank te doen?
Nam ooit een man, die dronken was, een wijs besluit?

Jij bent een echte geheelonthoudingsleuteraar.
90Durf jij beweren dat de wijn ’t verstand beneemt?
Is er soms iets, dat meer vermag, dan juist de wijn?
Kijk, als de menschen lekker aan het drinken zijn,
Dan worden ze rijk, ze winnen altijd hun proces,
Ze zijn gelukkig, en ze doen hun vrienden goed.
95Breng mij ten minste drommels gauw een kan vol wijn,
’k Besproei mijn geest, en zal een groote wijsgeer zijn!

O hemel, wat bezorg j’ ons nog met jouw gedrink!

Breng ’t gauw, m’n beste!

Breng ’t gauw, m’n beste! Zie hoe ’k achterover lig!
Ben ’k eenmaal dronken, dan bestrooi ik het tooneel
100Met invalletjes en meeninkjes en plannetjes.

Gelukkig maar, dat ik niet binnen ben betrapt,
Toen ik dien wijn stal!

Toen ik dien wijn stal! Wat doet de Paphlagoniër?

Hij vrat zouten koeken, openlijk verkochte waar,
En snurkt nu dronken achterover op zijn leêr.

105Komaan dan, schenk me gauw wat onvermengden wijn,
Om hier te plengen.

Om hier te plengen. Plengen wij den goeden God!

Drink, drink den rooden wijn gewijd aan Pramnos’ god!

O goede god, van u koom’ wijsheid, niet van mij!

Wat is er nu nog meer te doen?

Wat is er nu nog meer te doen? Steel drommels gauw
110De orakels, die de Paphlagoniër binnen heeft,
Zoolang hij slaapt.

Zoolang hij slaapt. Het zal gebeuren, maar ik vrees
Dat dan op eens uit den goeden god een slechte groeit.

Komaan, ik zet den kan vol wijn weer aan den mond.

115De Paphlagoniër ligt ronkend neêr en stinkt,
Hij merkte niet dat ik het heilig orakel stal,
Dat hij zoo trouw bewaarde.

Dat hij zoo trouw bewaarde. ’n Slimme guit ben jij!
Geef hier, laat mij het lezen. En schenk jij mij in,
Een beetje gauw. Laat mij eens zien, wat staat er in?
120O gulden spreuken! reik mij gauw den beker aan.

Laat zien, wat zegt ’t orakel?

Laat zien, wat zegt ’t orakel? Schenk me nóg eens in.