Мікола Гамолка - Цытадэль неба

Разам з ім прышла нізенькая, з чорнымі вялізнымі вачыма, дзяўчынка.

Наташй, убачыўшы гасцей, спачатку разгубілася. Іх прыход для яе быў нечаканасцю. Адклаўшы пісьмо ўбок, яна замітусілася:

— Сядайце, калі ласка, сядайце!

Юзік і дзяўчына прынеслі ў пакой марозную свежасць ночы.

— Ты нас не чакала, Наташа? — заіпытаўся Юзік.— А мы да цябе з навіной.

Наташа запытальна зірнула на яго.

— Прышоў пакет з Масквы. Просяць цябе ў Галактыку, — адказаў Юзік і зірнуў у твар дзяўчыны, як-бы жадаючы ўбачыць, якое ўражанне на яе зробіць гэтае паведамленне. Потым весела дадаў: — Я чуў, быццам хутка адправіцца ў першы рэйс касмічная ракета. Вось i цябе выклікаюць...

Наташа ўздыхнула з палёгкай.

Юзік адкінуў рукой навісшую над віском пасмачку ільняных валасоў, губы яго строга сціснуліся.

— Мы таксама радуемся за цябе, Наташа. Але ведаеш, Фёдараў будзе пярэчыць. Вылічэнні паказваюць, што быццам шар ляцеў праз твой участак назірання.

— Юзік! — крыкнула ў адчаі Наташа і кранула яго за плячо.— I ты мне не верыш? Скажы праўду — не верыш? Так?

У яе вачах гарэў ліхаманкавы аганёк трывогі.

— Ты маўчыш, Юзік? Цяпер я разумею: не верыш...

— Веру, Наташа! — адказаў ён і ўстаў з-за стала.

Яны нейкі момант стаялі адзін супраць аднаго, маўчалі. Толькі позіркі іх гаварылі лепш усіх слоў: яны верылі адно аднаму.

Раздзел чацвёрты

Толькі ўвечары сенатар Уолтэр вярнуўся з Сэн-Крытона ў галоўны горад Штатаў. Запылены, успацелы, ён змяніў смокінг на піжаму і пайшоў у ванную. Мыўся доўга, старанна. Потым слуга — малады высокі негр — рабіў масаж. Кроў у жылах запульсавала. Калі ён выйшаў з ваннай, нельга было паверыць, што гэты чалавек правёў увесь дзень у клопатах, быў у ад’ездзе.

У гасцінай на шырокай тахце яго дачка разглядала кніжку з яркай вакладкай. Як толькі ўбачыла бацьку, адклала ўбок кніжку, пайшла насустрач.

— Нарэшце! —прамовіла яна радасна.— Па-а, дзе так доўга бадзяўся? Ледзьве дачакалася...

— Хто хоча жыць пад сонцам, той менш павінен бываць пад дахам сваёй вілы,— сказаў сенатар. I, пацалаваўшы дачку ў лоб, запытаў: — Што ты хацела, мая дзяўчынка?

— О, у мяне незвычайная размова... Па-а, гэты вечар будзе нашым святам.

Сенатар зацікаўлена прыўзняў галаву.

— Добра, пойдзем, усё мне раскажаш.

Яны ўвайшлі ў сталовую. Гэта была прасторная, высокая зала з двума радамі мармуровых калон. Вокны французскія, да самай падлогі.

Пасярод залы стаяў круглы стол з некалькімі крэсламі ў чахлах. Тут збіралася чатыры разы ў дзень сям’я сенатара.

Пажылы слуга з сярэбраным ланцужком на грудзях прынёс вячэру і паклаў церад сенатарам картку з пералікам французскіх він.

— Якое загадаеце падаць?

Уолтэр прабег вачыма картку, тыцнуў пальцам у першы радок.

Слуга пачціва сагнуўся і выйшаў са сталовай.

Сенатар быў у настроі. Справы ішлі, як не трэба лепш. Усе надзелы Месяца былі распраданы. Поўным ходам будаваліся касмічныя ракеты. Слава Уолтэра расла з кожным днём. Ён пачаў упэўніваць сябе, што хутка Штаты яго імем будуць дыктаваць сваю волю Зямлі i Небу.

Выпіўшы бургундскага віна, Уолтэр яшчэ больш павесялеў. Ён зірнуў на прыціхшую дачку:

— Ну, расказвай, Элсі. Што ты мне падрыхтавала?

Вочы Элсі гарэлі нецяріплівасцю. Яна падсунулася бліжэй да бацькі, ласкава абхапіла яго плячо рукамі i адважна сказала:

— Поль просіць маёй рукі, па-а. Я дала згоду.

— Што? — сенатар адкінуў убок сурвэтку, здзіўлена вылупіў вочы. Потым дажаваў запхнуты ў рот кавалак вяндліны, выцер рот і, павярнуўшыся да Элсі, спытаў: — Што здарылася, Элсі? Я цябе не пазнаю...

— Я вырасла, па-а! — усклікнула дачка і тонкай белай рукой з бранзалетамі пяшчотна абвіла шыю бацькі.

— Вырасці —вырасла, а калі будзеш разумнець? — спытаў Уолтэр.

На румяных шчоках Элсі з’явіліся плямінкі роспачы, крыўды.

— Па-а, за што ты мяне крыўдзіш?

— За Поля, ён табе не пара.

Элсі ўсхапілася з крэсла. На яе твары няцяжка было заўважыць пакутлівае хваляванне.

— Я яго кахаю, па-а! Ты разумеет, што такое каханне?

Сенатар забарабаніў пальцамі па стале, потым глыбока ўздыхнуў.

— Каханне, мілая дзяўчынка, пустое слова,— сказаў ён.— Яно для мяне нічога не значыць. Я ацэньваю чалавека толькі пa яго здольнасцях рабіць долары. Калі ён здатны на гэта, усё астатняе само сабой прыкладзецца. Дарэчы, я хацеў табе сказаць: ты можаш скласці добрую партыю з сынам Колінга.

— Па-а, ты ўпарты чалавек... Ты на жыццё глядзіш з вышыні залатой гары. Зразумей, я кахаю Поля, я веру ў яго. Ён разумны, смелы! Ды калі хочаш ведаць, не такі ўжо бедны, ён — багаты...