Гаспадыня PDF

Ганна Цюндевицкая, “Літоўская гаспадыня”, Мн., “Полымя”, 1993 //

Пераклад з польскай мовы П.Казлоўскага, В. Нядзвецкай

Літоўская гаспадыня: ЗМЕСТ

***

Традиционная кухня Беларуси в книге «Літоўская

гаспадыня», изд. XIX в. – хозяйственно-

кулинарный опыт жителей Минщины. Избранные

места: О хранении ветчины и солении разных

видов мяса и рыбы; О приготовлении, сушке,

солении, мариновании разных овощей и фруктов:

Сушка, соление, маринование разных грибов; О

том, как гнать спирт, заправлять водки и ликеры,

а также о приготовлении разных вин. Язык –

белорусский. //

"Перад вамі, шаноўныя спадары і спадарыні (ды

будзе мне дазволена ўжыць гэты старасвецкі і

адначасова новы выраз), незвычайная, унікальная

кніга. Яна магла б выйсьці пад больш дакладнай

назвай – не “Літоўская гаспадыня”, а “Беларуская

гаспадыня”, бо ў ёй акумуляваны гаспадарча-

кулінарны вопыт не продкаў сённяшніх летувісаў

(у XIX стагоддзі іх называлі пераважна жмудзінамі), а жыхароў Міншчыны,

якую ў адпаведнасці з гістарычнай прыналежнасцю да Вялікага княства

Літоўскага ў тым жа XIX стагоддзі залічылі да Літвы (прыгадаем, што і

Мінск тады зваўся Літоўскім, і Брэст - Літоўскім). Кніжка гэтая магла б

з’явіцца не ананімна, як выходзіла раней і выходзіць цяпер, а з указаннем

прозвішча аўтара, дакладней – аўтаркі. Ды такая ўжо была воля аўтаркі, каб

ўсе шэсць выданняў “Літоўскай гаспадыні” – і прыжыццёвае (1848), і

пасмяротныя (1851, 1856, 1858, 1862, 1873) – убачылі свет ананімна. Таму

воля тая захоўваецца і зараз, у першым беларускім перакладзе. Таму згодна

зканонамі тэксталогіі, кніжка выходзіць пад першапачатковай, няхай і

ўмоўнай назвай. … … … …" Адам Мальдзіс, доктар філалагічных навук.

Слоўца да чытача.

Gospodyni litewska czyli Nauka utrzymywania porządnie domu tudzież

hodowania i utrzymywania bydła// Autor: Ciundziewicka Anna (1803-1850) //

Дозволено Цензурою 6-го Сентября 1873 года. Вильна. Въ типографiи п.ф.

Осипа Завадзкаго (Замковый переулокъ, N.149)

“Літоўская гаспадыня”, Мн., “Полымя”, 1993 // Пераклад з польскай мовы

П.Казлоўскага, В. Нядзвецкай (Пераклад падрыхтаваны па выданні 1858 г.)

ЗМЕСТ

…

АБ ЗАХОЎВАННІ ВЯНДЛІНЫ І САЛЕННІ РОЗНЫХ ВІДАЎ МЯСА І

РЫБЫ

МЯСНЫ СТОЛ

Салёная ялавічына

Салёная і вэнджаная бараніна

Вэнджаная бараніна па-татарску, ужывальная нават да стала

Ялавічная вяндліна

Вэнджаныя парсючкі

Агульная інфармацыя аб вяндліне

Аб захоўванні вяндліны

Як вярнуць свежасць і сакавітасць перасохлай вяндліне

Шынкі

Кумпякі

Паляндвіцы і языкі

Языкі, вэнджаныя інакш

Парсючыныя рабрынкі

Грудзінка

Галавізна

Галёнкі

Каўбаса літоўская

Каўбаса літоўская іншая

Каўбаса італьянская

Каўбаса італьянская іншая

Салямі італьянская