Сяргей Белаяр - Міжзорныя ўтыль-капальнікі

Сяргей БЕЛАЯР

Міжзорныя ўтыль-капальнікі

Навукова-фантастычнае апавяданне

Доўгія пошукі, нарэшце, прынеслі радасць: сканеры касмічнага разведчыка «Дор- Шарг» зафіксавалі ў петаметры ад карабля крыніцу сыравіны каласальных памераў.

Як толькі апаратура падала гукавы сігнал, капітан Аргас Храмун забарабаніў пальцамі па клавішах, запускаючы праграму дыстанцыйнага аналізу знаходкі, а тэхнік Цірак Ра-Ваш узяўся актывізаваць зонды і рыхтаваць калідор для гіперпрасторавага скачка. Працаваў экіпаж моўчкі і засяроджана, не спяшаючыся раней часу ацэньваць по спех місіі. З немалой доляй верагоднасці магло быць, што крыніца ўжо камусьці належала.

Мадыфікаваны варыянт армейскага ска­нера генерыраваў спецыяльныя хвалі — яны не рассейваліся ў прасторы, ігнаруючы доплераўскае зрушэнне частаты. Прыёмнік дазваляў лавіць зваротны сігнал, нават калі яго скажалі электрамагнітныя перашкоды тэхнагеннага паходжання. Карэляцыю інфармацыі ажыццяўляў штучны інтэлект.

Праз некалькі хвілін пачалі паступаць першыя дадзеныя. Інфармацыя мянялася з кожнай секундай, і адпаведна мяняўся погляд капітана.

— Не так даўно планета была прыдатная для жыцця!

— Каб гэта зразумець, дыстанцыйныя сканеры не патрэбны! Смецце на арбіце паказвае на прысутнасць разумных форм жыцця лепш за любы знак! А з гэтым са­мым жыццём што? Не хацелася б, каб пла­нета аказалася населенай!

— Лепш за ўсё — пустая планета. Менш праблем!

— Ды і ганарар нашмат большы!

Наяўнасць жыццёвых форм на планетах

са значнымі крыніцамі сыравіны праблемай не была — у залежнасці ад узроўню інтэлекту жывых істот у гульню ўступалі альбо ваенныя, альбо дыпламаты.

Праз чатыры хвіліны штучны інтэлект абвясціў пра адсутнасць жывых істот на паверхні. Адмоўны вынік быў атрыманы і пасля пошуку розуму пад паверхняй.

Настрой тэхніка адразу палепшыўся. Ён з падвоеным імпэтам узяўся за працу.

Пакуль Ра-Ваш рыхтаваў зонды, капітан прагледзеў базу дадзеных штучнага інтэлекту і залез у Старнэт. Пра планету, якая знаходзілася па той бок мяжы Айкумены, інфармацыі было вельмі мала.

Храмуна цікавіла не гісторыя, а статус планеты ў галактычным рэестры. На шчасце, геоід не належаў ні да аднаго з населеных сусветаў. Не было ані файнд-маркера, ані сігнальных буёў, ані іншых прыкмет таго, што экіпаж «Дор-Шарга» апярэдзілі.

Цірак расплыўся ў задаволенай усмешцы. Такія велічэзныя крыніцы сыравіны сустракаліся нячаста. У апошні раз багатую рэсурсамі планету знайшлі дваццаць тры гады таму.

— Зонды гатовыя!

— Калідор?

— Тры хвіліны да стапрацэнтнай гатоўнасці! Задаю каардынаты пераходу!

Корпус касмічнага разведчыка завібрыраваў: штучны інтэлект разганяў рэактар. Модуль гіперпрасторавага джампера пачаў пульсаваць.

— Гатоўнасць да скачка — адна хвіліна!

Адсекі касмічнага разведчыка напоўніліся нізкім гулам гіперпрывада.

— Старт!

У кірунку гіпермяжы са светлавой хуткасцю панесліся тры даследчыя апараты ў звышмоцных карпусах.

Пра тое, што зонды перасеклі нябачную рысу, сведчылі тры зеленаватыя светлячкі. Ра-Ваш вывеў на экран аб’ёмную камп’ютарную мадэль. Падфарбаваныя аранжавым капсулы несліся па прамой з велізарнай нават на скарэкціраваным штучным інтэлектам малюнку хуткасцю. Праз некалькі хвілін зонды вынырнулі на адлегласці ў мільён кіламетраў ад планеты. З’явіўся малюнак.

Цірак упэўнена вёў зонды да арбіты. Для таго, каб праслізнуць скрозь поле тэхнагенных аб’ектаў агульнай масай у некалькі дзясяткаў мільёнаў тон, Ра-Вашу давялося пусціць у ход усё сваё майстэрства. Ён не хацеў рызыкаваць.

Суцэльная сцяна смецця расступілася, і экіпаж убачыў планету. Геоід быў шэра-чорным з абрысамі мацерыкоў, што адгадваліся слаба. Падпарадкоўваючыся джойсціку ў руцэ Ра-Ваша, зонды пачалі плаўны спуск. Храмун і Ра-Ваш не адрываліся ад манітораў. З-за велізарнай адлегласці сігнал прыходзіў са спазненнем.

Да радасці экіпажа, уся планета была літаральна завалена смеццем. Прычым, адходы ўключалі дэфіцытныя хімічныя элементы і рэдкія матэрыялы.

— Аргас, мы багатыя! — радасна закрычаў тэхнік. Капітан адказаў слабым кіўком — ён не любіў паспеху.

— Нам трэба яшчэ заявіць свае правы на сыравіну! Пачынаем працаваць неадкладна!

— Ёсць!

У адпаведнасці з законам знаходка нале­жала таму, хто першым дастаўляў сыравіну на бліжэйшую рэсурсную базу. Кароткахвалевыя радыёбуі пазначалі толькі межы ўчастка і служылі знакам пачатку здабычы, не гарантуючы таго, што іншыя пашукавікі не паквапяцца на каштоўную жылу.