Никодим Святогорец - Слово о покаянии

Έτσι καί ή έξομολόγησις, ποῦ θά γίνη καλά καί δπως πρέπει, μολονότι εξαλείφει τίς άμαρτίες, δμως δέν εξαλείφει καί όλο τό κακό ποῦ έκαναν στήν ψυχή οί άμαρτίες, δηλαδή τήν τῦφλωσι καί τή σκότωσι τοῦ νοῦ, τίς κακές κλίσεις καί διαθέσεις τής θελήσεως, τίς συνήθειες καί εξεις τής καρδιάς, τήν φθορά καί τήν άχρήστευσι τών δυνάμεων, τήν άσχήμια τοῦ κατ’ εικόνα καί καθ’ όμοίωσιν. Καί αύτό γιατί ή έξομολόγησις δέν παίρνει άπό εμάς δλη τήν ποινή καί τόν κανόνα, ποῦ πρέπει νά δεχθούμε γιά τίς άμαρτίες μας, ούτε σηκώνει δλη τήν δῦναμι τών κακών εξεων καί συνηθειών, τίς όποιες δεχθήκαμε μέ τήν άμαρτία, αν καί κάπως τίς λιγοστεύει. Άλλά αύτά δλα μας τά αφήνει, γιά νά τά διορθώσουμε καί νά τά έξαλείψουμε εμείς μέ τόν παντοτινό πόνο τής καρδιάς μας καί μέ τοῦς κόπους καί άγώνες καί μόχθους τής μετανοίας, ποῦ όφείλουμε νά κάμνουμε σέ δλη μας τή ζωή μετά τήν άμαρτία.

Γνώριζε λοιπόν, άδελφέ, δτι υστέρα άπό μία καλή καί κατανυκτική έξομολόγησι ποῦ κάνεις πρέπει· α) νά έκπληρώσης τόν κανόνα καί τήν τιμωρία ποῦ θά σοῦ δώση ό Πνευματικός γιά τίς άμαρτίες σου, είτε νηστεία είναι, είτε γονυκλισίες, είτε προσευχή, είτε τίποτε άλλο. β) Πρέπει μέ ευχαριστία καί μέ υπομονή άγόγγυστη νά πληρώσης τόν κανόνα καί τήν παιδεία ποῦ θά σοῦ δώση ό Θεός, γιά νά γιατρέψη τίς άμαρτίες σου, είτε άρρώστια είναι, είτε άδικία, είτε στέρησις τής περιουσίας σου, είτε πρόωρος θάνατος τών συγγενών σου καί τών άγαπημένων σου, είτε ύβρεις καί άτιμίες, είτε άλλοι πειρασμοί, ποῦ συμβαίνουν άπό τοῦς δαίμονες ή τοῦς άνθρώπους ή άπό τήν διεφθαρμένη φῦσι. Γιατί δλα αυτά, καί μάλιστα οί άτιμίες καί οί ύβρεις, γεννούν στήν καρδιά πόνο καί κατάνυξι, καί γι’ αύτό επιτρέπει ό Θεός νά σοῦ συμβαίνουν. Γι’ αύτό είπε ενας Πατέρας: «Όταν πονέσης πολύ γιά κάποια ῦβρι ή άτιμία, νά γνωρίζης, δτι πολύ ωφελήθηκες». Καί άλλος πάλι £λεγε, δταν τοῦ ερχόταν κάποια θλΐψις- «Καυστήρας είναι τοῦ Ίησοῦ αύτός». Γι’ αύτό καί ό Θεός έδωσε παρόμοιες τιμωρίες στόν Δαβίδ μετά τήν συγχώρησι τής άμαρτίας τοῦ φόνου καί τής μοιχείας. Γιατί ό Θεός είναι ό σοφώτερος Πνευματικός άπό δλους, καί αύτός γνωρίζει νά διορθώνη τούς άμαρτωλοῦς καλλίτερα άπό όλους τούς Πνευματικούς μέ σωστό κανόνα. Καί διότι ή δικαιοσύνη τού Θεού, αν καί συγχωρή μαζί μέ τό φταίξιμο καί τήν αίώνια τιμωρία, όμως δέν τήν συγχωρεΐ άπλώς καί ώς ετυχε, άλλά τήν συγχωρεΧ μέ κάποια πληροφορία τού προσωρινού αύτού κανόνος καί τής παιδείας. Ειπα κάποια πληροφορία, διότι, μολονότι ό κανόνας τού άμαρτωλού βοηθεΧ στή συγχώρησι των άμαρτιών του, όμως γενικά όλη ή συγχώρησις των άμαρτιών, όφείλεται στό άπειρο έλεος τού Θεού καί στήν άπειρότιμη ίκανοποίησι πού έκανε ό Υιός τού Θεού μέ τά πάθη καί τόν θάνατό του, όπως λένε οί ιεροί Θεολόγοι. Μάλιστα συνηθίζει ό Θεός νά παιδεύη τούς άμαρτωλούς άλλοτε όντας ξύπνιους μέ τόν έλεγχο τής συνειδήσεως, λειώνοντάς τους καί ξηραίνοντάς τους σάν άράχνη, δπως λέει ό Δαβίδ: «Μέ τόν έλεγχο γιά τίς άμαρτίες του παίδεψες τόν άνθρωπο, καί έλειωσες τήν ψυχή του σάν τήν άράχνη» (Ψαλμ. 38,12), καί άλλοτε πάλι μέ φοβερά δράματα τούς φοβερίζει στόν ύπνο, δπως λέει ό Έλιούς στόν Ίώβ: «Μιά φορά μιλάει ό Θεός, καί δέν δίνει κανείς σημασία. Τήν δεύτερη θά μιλήση μέ όνειρο ή μέ μελέτη νυκτερινή, δταν πέφτη στούς άνθρώπους φόβος μεγάλος· τήν ώρα πού πηγαίνουν στό κρεββάτι τους νά κοιμηθούν, τότε τούς κάνει νά καταλαβαίνουν δσα λέει καί οριστικά τούς προειδοποιεΧ» (Ίώβ 33, 14). Καί ή αιτία είναι ή έξης Άν ό Θεός δέν παιδεύση τόν άμαρτωλό στη ζωή αύτή μέ κανόνα καί παιδεία προσωρινή γιά τίς άμαρτίες του, είναι πολῦ σίγουρο δτι θά τόν παιδεῦση στήν άλλη ζωή μέ μία παντοτινή κόλασι. “Έτσι ελεγε ό δίκαιος Ίώβ, δτι φοβόταν γιά δλα τά Ιίργα του. Γιατί γνώριζε, δτι ό Θεός δέν συγχωρεΧ χωρίς παιδεία δλο τό χρέος τοῦ άμαρτωλοῦ· «Γνωρίζω δτι δέν θά μέ παραδεχθής ως άθφο» (Ίώβ 9,28).

Γνώριζε, δτι δπως εκείνος, ποῦ θέλει νά φυτέψη περιβόλι σέ ενα τόπο άγριο χρειάζεται τέσσερα πράγματα· α) νά κόψη τά βλαστάρια καί τά κλαδιά άπό τά άγρια δένδρα· β) νά βγάλη καί τίς ρίζες άπό δλα έκεινα τά άγρια δένδρα, γιατί αν μείνουν οί ρίζες πάλι θά φυτρώσουν τά βλαστάρια· γ) στόν τόπο έκεΧνο τών άγριων δένδρων νά φυτέψη άλλα ήμερα καί καρποφόρα καί δ) χρειάζεται νά φυλάη τά δένδρα αυτά άπό κάθε ζφο καί άπό κάθε άναποδιά, μέχρις δτου νά ριζώσουν, νά γίνουν δένδρα μεγάλα καί νά κάνουν καρπό.