Васіль Ткачоў - Варона

Дзед Аўгей абрадаваўся госцю, схадзіў у хату і вынес яму ласунак - размарожаную рыбіну, якую купіў у краме і збіраўся прыгатаваць для сябе юшку, аднак што ж паробіш, калі атрымалася такая вось непрадбачлівая сітуацыя: перш за ўсё, трэба выручаць бусліка, бо яшчэ невядома, ці ёў ён што сёння, а мо і ўчора-пазаўчора, а што тычыць сябе, то ён знойдзе і без юшкі, чым падсілкавацца. Паколькі буслік баяўся людзей, паводзіў сябе надзвычай асцярожна, то дзед Аўгей спярша паказаў птушцы рыбіну, а потым паклаў яе адразу за веснічкамі, а сам выглянуў на вуліцу. Дзе там яго сябры? Ці не відаць? Трэба ім пахваліцца сваім госцем. Абавязкова. У старога ад сяброў таямніц няма. Ага, вунь і Юрка, Вуллянін унук, якраз шыбуе. Дзед Аўгей паклікаў яго, падаў, як даросламу, руку, а тады папрасіў, каб той неадкладна наказаў Петрыку, Лёньку і Сашку, што ён чакае іх каля свайго двара.

- Сюрпрыз у мяне для вас маецца, хлопцы, - як заўсёды, загадкава паглядзеў на Юрку стары. - Бяжы, кліч іх да мяне, Юрка. Цікава будзе. Не пашкадуеце. Яшчэ і дзякуй, можа, скажаце за мой чарговы для вас сюрпрыз.

- Я хутка, дзед Аўгей! - паабяцаў Юрка і паімчаў усцяж вуліцы.

Юрка імгненна выканаў просьбу дзеда Аўгея, і неўзабаве хлапчукі асцярожна, не падаючы голасу, ішлі за ім па падворку да шчылінкі, - у дошцы якраз выпаў сучок, - і таму добра быў бачны праз яе буслік.

- Толькі ціха, не спужайце, - паўшэптам папярэдзіў дзед Аўгей. - Дазваляю кожнаму ў дзірачку паглядзець на бусліка, не больш. Няхай рыбіну з’есці замест мяне. Так-так, сваю аддаў. Ці есці ён яе там, а? Мо грэбуе? Гляньце там...

Лёнька ўхітрыўся першым прыпасці да дзірачкі ў дошцы, таму паведаміў:

- Не, здаецца? Так стаіць... Не есці...

- Дазвольце мне! - папрасіў дзед Аўгей, каб яго прапусцілі бліжэй да паркана, а калі паглядзеў у дзірачку, весела адзначыў: - Была рыбка! З’еў! Ну, і на здароў’е!..

Паназіраўшы за буслікам, выйшлі на вуліцу. Стары сеў на сваё законнае месца на лаве - пасярод - а яго з двух бакоў абляпілі хлапчукі.

- Ну, што будзем рабіць, сябры? - першым парушыў маўчанне дзед Аўгей. - Спярша, канешне, нам трэба прыдумаць, як назваць бусліка.

- А няхай будзе проста Буслік? - прапанаваў Петрык.

- Я згодны! - падтрымаў Сашка.

Ну, калі і Сашка пагадзіўся, то нічога не заставалася рабіць Юрку і Лёніку: Сашка - аўтарытэт. Але што скажа дзед Аўгей? Ён сказаў:

- Прымаецца. Так, пойдзем далей, сябры. Буслы любяць жаб і рыбу. З жабамі пачакае наш Буслік, мы іх лавіць не ўмеем, а вось рыбу для яго давядзецца нам вудзіць на сажалцы. Згодны?

Ён, дзед Аўгей, яшчэ і пытае!

Уго колькі рыбы кожны дзень прыносілі Бусліку хлапчукі! Нават дзед Аўгей юшку гатаваў для сябе і смажыў колькі разоў. А сам тады, ласуючыся, жартаваў:

- Дзякуючы яму, Бусліку, і я сыты.

Буслік неўзабаве асвойтаўся на паселішчы дзеда Аўгея, пасмялеў, абцёрся, і калі прыходзілі хлапчукі з рыбой, то ён ужо не баяўся іх, а смела браў пачастунак з рук хлапчукоў. Яны ледзь не біліся - кожны стараўся першым пачаставаць Бусліка.

Пазней дзед Аўгей забядаваў:

- Усё гэта добра, сябры мае... Але ж жнівень заканчваецца, школа блізка... разляціцеся вы па сваіх гарадскіх кватэрах, а як нам быць з Буслікам, не параіце? Сашка, ты, як старэйшы, даведайся там, у горадзе, ці прымаюць дзе такіх вялікіх птушак, як наш Буслік? Бачыце, падрос як, крыло зажыло, лётаць спрабуе... Але ж куды ён паляціць перад зімой? Ды і дзе ж я яму рыбы набяруся? Акром таго, у маім хлеўчыку Бусліку, мусіць жа, холадна будзе? Пацікаўся там, у горадзе, Сашка, мо ёсць дзе які-небудзь прытулак для такіх бедалаг, як наш Буслік?

Сашка паабяцаў пацікавіцца.

- І я магу таксама, - сказаў Юрка.

- І я, - шмыгнуў носам Петрык.

Дзед Аўгей пахваліў хлапчукоў, а потым паклаў руку на плячо Лёніка:

- Паколькі мы з Лёнікам сталыя вясковыя жахары, то ў горадзе можаце жыць спакойна: Бусліка ў крыўду не дадзім. Так, Лёнік?

- Ага!

Увосень, калі пажаўцела на дрэвах лісце і пачало, нібы на парашуціках, падаць долу, каля хаты дзеда Аўгея спыніўся легкавік. З яго выйшлі два чалавекі ў вайсковай форме, павіталіся са старым, а потым той, які назваўся супрацоўнікам міністэрства па надзвычайных сітуацыях, папрасіў:

- Ну, паказвайце нам свайго госця.

- Паказаць можна, але ж... - стары занерваўся, замітусіўся, не ведаў, куды падзець рукі, пакруціў галавой, - але ж...ага... - вытрымаўшы паўзу, ён гучна сказаў:- Ды прывык я да Бусліка, прывык! Верыце?

- Верым, - спакойна сказаў супрацоўнік міністэрства. - І дзякуй вам вялікі, што не пакінулі ў бядзе птушку.