Васіль Ткачоў - Варона

- Здароў, Колька! - стары прыўзняў картуз, кіўнуў.

Вуллянін унук павярнуўся да дзеда, надзьмуў шчокі, а потым па-даросламу пераканаўча сказаў:

- Я не Колька.

- Не, ты Колька.

- Я не Колька. Я Юра,- сур’ёзна сказаў хлопчык.

- Не, няпраўду кажаш. І дзе ж ты так хлусіць, цікава мне, навучыўся? Ты -Колька!

- Я - Юрка! - малые пачынае тупаць нагамі, даказваючы, хто ён ёсць на самой справе. Я - Юрка!

Стары хітра ўсміхаецца:

- А чым дакажаш? Пакаж метрыку.

Хлопчык не знаходзіць, што адказаць. Маўчыць. Насупіўся.

- Ну, і куды ж ты ідзеш, Колька?

- Я Юрка-а-а!- на вачах малога выкругляюцца слязінкі, ён зноўку тупае нагамі.

А стары гладзіць малога па галаве, дастае з кішэні цукерку, падае яму:

- Во калі з’ясі маю цукерку, толькі тады паверу, што ты Юрка і ёсць на самой справе.

Малы хуценька пракаўтнуў цукерку, усміхнуўся - вочкі блішчаць.

- Бачыш?

- Во цяпер бачу. Ну, і куды ж ты ідзеш, Юрка?

- А не скажу!- і хлопчык вёртка шугануў ад старога.

Аўгей жа ўсміхаецца: сёння і яму трошкі весялей стала на гэтым свеце, дзякуючы Вуллянінаму ўнуку.

Паклікаў неяк дзед Аўгей да сябе дзяцей.

- Прыходзьце сёння, шаноўныя землячкі, да мяне, - сказаў стары, сустрэўшыся з імі каля крамы. - Хто спозніцца - вельмі пашкадуе. Буду чакаць. Усе чулі?

- Усе!- амаль што ў адзін голас адказалі дзеці.

- Не спозніцеся?

- Не-е!

Дзед Аўгей сядзеў на лаўцы, смуголіў сваю дужа нясмачную цыгарку, а як толькі ўбачыў дзяцей, што купкай - як і гулялі каля крамы - тупалі да яго, пашукаў, куды б прыладзіць акурак, а тады шпурнуў яго падалей у траву - каб і духу блізка не было, каб дзеці маглі дыхаць чыстым паветрам. Дзед Аўгей такі: багата з таго, што сам рабіў, не жадаў дзецям. «Дурное ўсё гэта». Дзеці селі каля дзеда на лаўку - з двух бакоў, і Лёнька, зірнуўшы з-пад ілба на старога, напомніў пра сябе і сяброў:

- Мы прыйшлі...

- Гэта я бачу,- варухнуўся на лаўцы дзед Аўгей. - Малайцы. Нешта ў вас сёння ногі цэлыя, непадрапаныя? Га? Тут нешта не так. Не можа быць хлапцоў, каб у іх ўсё чын па чыну было. Слабавата бегалі. Але нічога, справа паправімая. Хочаце, я вось на гэтых дзвюх цаглінах, - стары паказаў на самаробную печ, спрацаваную з чырвонай цэглы каля брамы, - такую страву згатую, што пальчыкі абліжаце?

Дзеці, не ведаючы яшчэ, што там за страва такая будзе, быццам незнарок пракаўтнулі сліну...

- Ніколі смачнейшай ежы вы не спыталі, гэта я вам, стары чалавек, гавару. Ці, можа, бачылі смачнейшую? Га, Петрык? Што ты скажаш нам на гэта?

- Не ведаю, - паціснуў плячом хлопчык.

А Лёнька хітравата ўсміхнуўся:

- Г-гы... Што, скажаш, і смачней будзе нават твая ежа, дзед, чым снікерс?

- А то ж! Што там твой снікерс-брыкерс? Гэх, дзялоў тых! Давайце памагайце мне лепш. А тады, за вячэрай, і пагамонім.

- А што памагаць?- пацікавіўся Лёнька.

- Знайду,знайду што,-- дзед пакрактаў трохі, пакуль устаў з лаўкі.-За мной, як той гаварыў, не стане. Так, браткі-гвардзейцы, усім адна каманда: скабліць бульбу. Вось у мяне падрыхтаваныя для вас спецыяльна чатыры нажы. Якраз кожнаму. Вось кашэль з бульбай. Прыступайце. Толькі - папярэджваю, як амаль дарослых людзей,- захоўвайце дысцыпліну. Не штурхайцеся. З нажамі асцярожней будзьце. А я тым часам цяпельца ў печы раскладу, ваду пастаўлю,- няхай грэецца, усё ж хутчэй будзе.

Лёнька і яго камнда скаблілі бульбу і чырыкалі, што тыя вераб’і : меркавалі, якую ж страву рашыў прыгатаваць дзед Аёгей, і нешта ніводная не падыходзіла - дужа ўжо вядомыя ўсе, здаецца, елі і тое і гэтае, не здзівіш іх, а тут жа, відаць, будзе нешта адмысловае, мо нават і тое, пра што раней яны ніколі не чулі.

- Ну, як тут у нас справы ідуць?- пачуўся бадзёры дзядулеў голас.-Дно далёка?

- Трошкі засталося,- за ўсіх адказаў Петрык.

- Бачу, што стараецеся. Хвалю. Мо падсобіць?

- Не, мы самі!- запярэчылі дзеці.

Неўзабаве дзед Аўгей пад пільным позіркам дзяцей памыў бульбу, наліў ваду ў чыгунок, сыпануў солі, паставіў чыгунок паміж цаглін над полымем, а тады распарадзіўся:

- Пакуль можаце кувыркацца. Дам каманду на вячэру.

Дзеці ж далёка ад печы не адыходзілі - раптам ён, дзед, абхітрыць, тое смачненькае сам з’есці, га? Таўкліся побач з чыгунком, што грэўся на полымі. Самі ж бачылі: звычайную бульбу варыць у ім стары, а кажа-а!.. Хоць хто яго ведае, што атрымаецца. Можа фокус які. Трэба дачакацца. Не, з чыгунка быццам пахне крышачку не так, як пахне з такога ж чыгунка дома, калі ў ім варыцца бульба. Першы ўцягнуў гэты пах сваім кірпатым носам Лёнька, ад задавальнення заплюшчыў вочы, прычмокнуў, а тады гэтаксама зрабілі Петрык, Сашка і Вуллянін унук Юрка - смачна пахне!