Васіль Ткачоў - Варона

– Ой, Арцёмка! – зніякавела дзяўчынка.– Я ж цябе шукаю. І не толькі я – увесь клась. Так-так, не здзіўляйся.

Арцёмка паглядзеў па баках: нікога няма. А яму пасля слоў Міронавай падалося, што з усіх бакоў падыходзяць аднакласнікі, і таксама, як і яна, радуюцца. Нарэшце! Вось ён, злосны парушальнік школьнай дысцыпліны! Узяць яго!.. Аднак каля камка, акрамя Міронавай, з аднакласнікаў нікога больш не было, і гэта надало хлопчыку ўпэўненасці. І, што сам заўважыў, ён нават абрадаваўся сустрэчы з Міронавай: можна будзе распытаць пра школьныя справы. Ды і не толькі пра іх – хочацца пабыць побач з дзяўчынкай, якая сядзіць за адной з табой партай, іншы раз замаўляе за яго выратавальнае слова, калі хто-небудзь стараецца абразіць. А такое бывае, ёсць нахабнікі, бо яны ведаюць, што Арцёмка рэшты ніколі не дасць, змоўчыць, будзе думаць пра нешта сваё, толькі аднаму яму вядомае. “Няма мне калі з вамі тут разбірацца!” Чым не момант упікнуць, паказаць сябе? Гляньце, які я герой, а хто ён, гэты Арцёмка? Пустое месца!.. Хоць каля дошкі ён, не пярэчым, фору дасць многім. Але гэта каля дошкі. Ёсць жа яшчэ і класнае памяшканне, дзе можно на перапынках паказаць сябе з усіх бакоў.

Арцёмка і сапраўды абрадаваўся сустрэчы з Міронавай.

– Цябе ў класе чакаюць, – сказала яна. – Калі будзеш? Заўтра? Ты мне адкажы: заўтра? Я, я паабяцала цябе адшукаць, калі хочаш ведаць. З зямлі выкапаць цябе паабяцала. І я, між іншым, не здрадзіла табе… Ніхто не ведае, што ты сядзеў у падземным пераходзе з працягнутай рукой. Пра іншае ведаюць, а пра гэта – не…

Арцёмка спярша апусціў вочы, потым падняў іх на дзяўчынку:

– Скажы: буду.

– Калі?

– Тут, разумееш, трэба мне адну справу вырашыць…

–Якую справу, Арцём? Чвэрць заканчваецца!

–Я не магу дома паказвацца… Грошы патраціў… Пачакай! Ленка, а ты не магла б з дому прынесці мне нажніцы. А?

– Навошта яны табе?

– Дружка пастрыгчы. Бачыш, як валачэцца ў яго па зямлі шчацінне?

–Потым, потым, Арцём пра гэта. Ты мне адкажы: калі будзеш у школе? Запомні: я ад цябе не адстану, пакуль не пачую канкрэтны адказ. Буду хадзіць за табой… Куды ты, туды і я. Май на ўвазе.

Арцёмка адразу ўспомніў пра пісталет, пра мішэнь… І зноў абрадаваўся: а гэта ж якраз і момант!.. Хто, калі не Міронава?..

Ён і сказаў:

– Згода. Заўтра іду ў школу. Так і быць. Але і ты мне павінна памагчы. Поможаш?

– Што трэба?

– Мішэнь…

– Якая яшчэ мішэнь?

– Самая звычайная.

– Ты што – стралок?

– А нікому не скажаш?

– Я ж не сказала, што ты грошы клянчыў… – нагадала Міронава.

– Прымаецца. Тады вось што… Прынясі мне кавалачак крэйды. Збегай у школу, не палянуйся. А фанеру я нагледзеў… каля сметніка.

– Арцём, дзе тваё сумленне?

– А што?

– Каля сметніка… Што, у горадзе няма больш мясцін, дзе б ты мог хадзіць? Ты ў музеі быў хоць раз? У тэатры?

Арцёмка перапыніў дзяўчынку:

– Хопіць! Лекцыю я і дома паслухаю. Хоць не пра музей і тэатр. Там спытаюць: дзе я грошы падзеў, якія сабраў? Можна падумаць, што я ўвесь той час, які бадзяўся вось з Дружком, паветра еў. Аднак хопіць пра гэта. Зрабі для мяне, Ленка, добрую справу – прынясі, калі ласка, крэйду…

– А не ўцячэш?

– Зуб даю!

– Апошні раз, Арцёмка!– Міронава крутнулася на абцасіку і падалася ў напрамку школы.

Дружку хлопчык сказаў:

– Яна добрая, Ленка… І пра пісталет нікому не скажа… Хаця… хаця пра яго будуць неўзабаве ўсе ведаць і так… А хлопчыкі нават на смех падымуць: навошта аднёс, дзівак?.. Эх, нам бы яго!..

Пакуль Ленка бегала за крэйдай, Арцёмка схадзіў за кавалкам фанеры. А вось і яна. Моўчкі падала крэйду, а толькі тады, дыхнуўшы на пасмачку валасоў, што вісела на лбе, пацікавілася:

– Ну, і што далей?

– А далей – я адзін…

– Нізашто! Куды ты, туды і я. Я ж сказала. Я, між іншым, і з бабуляй размаўляла…

– Вось яшчэ!

– Ні “яшчэ”! Сказала, што табе пакуль няма дзе жыць. Бабуля дазволіла спыніцца ў яе, пакуль дома ўсё наладзіцца. З міліцыі, дарэчы, наконт цябе ў школе цікавіліся…

– З міліцыі?

– З міліцыі.

– Што яны там?..

– А я адкуль ведаю?

– Учора былі ці сёння?

– Учора…

Арцёмка з палёгкай уздыхнуў: учора ў яго яшчэ не было пісталета. Успомніўшы пра яго, ён адразу ж пачаў маляваць мішэнь. Атрымалася не такая прыгожая і правільная, як у ціры, аднак кропка ў цэнтры – дзесятка – была яшчэ лепшая. Яе здалёк убачыш. І толькі цяпер Арцёмка зразумеў, што яму няма чаго хавацца ад Міронавай, яна – свая, з ёй яму заўсёды бывае лёгка і надзейна, ён не стаў яе адпрэчваць больш, як і запрашаць з сабой, бо навошта, калі ж сама сказала, што не адстане… Яна і не адстае. Ён з Дружком наперадзе, Міронава – ззаду. Толькі адзін раз пацікавілася: