Уладзімір Арлоў - Добры дзень, мая Шыпшына

— Пятак!

Кастусь паклаў на стол пяцёрку і ўзяў першую-лепшую пару вёслаў.

— Стой! — запыніў яго руды.— Пашпарт давай. Ніякіх дакументаў у Кастуся пры сабе не было. Ён зняў гадзіннік.

— Пашпарт трэба,— натурыўся руды, каламутна пазіраючы з-пад кусцістых броваў.— Хто цябе ведае, куды ты сабраўся.

— Та кінь ты, Грыцько,— заступіўся за Кастуся сябрук рудога.

— Ладна,— хмурна пагадзіўся той.— Давай гадзіннік.

Кастусь аддаў і памкнуўся ісці.

— Стой! — загадаў лодачнік.— Прычасціся.

Кастусь выпіў паўшклянкі брыдкага цёплага піва.

— Далёка не адыходзь,— памякчэўшы, папярэдзіў руды.— Вецер абяцаюць.

Словы лодачніка слізганулі па свядомасці Кастуся, не закрануўшы ніводнай трывожнае струны. Усплёск цікавасці да жыцця, што прымусіў яго зайсці сюды, змяніўся звыклай абыякавасцю. Ён ужо быў не рады, што звязаўся з гэтаю назолай, і ў душы спадзяваўся, што не застане яе на беразе.

Але тая чакала. Яна спрытна, як вавёрка, ускочыла ў лодку і прымайстрылася на карме. Кастусь адкруціў ад жалезнай патарчакі ланцуг, кінуў яго ў лодку і павярнуўся па вёслы. Дзеўчанё раптам ускрыкнула, і Кастусь убачыў, што паміж ім і лодкай пралягла палоса вады. Ён паспеў скочыць, але вёслы засталіся на прычале.

У звычайным разуменні гэта была памылка. Па-першае, ён мог сесці ў другую лодку, балазе, яны былі непрымкнёныя, і праз хвіліну здагнаць дзеўчанё. Па-другое, захапіўшы вёслы, ён мог дагнаць лодку ідучы па вадзе: тут было зусім плытка. Зрэшты, і зараз, калі іх з прычалам падзяляў усяго дзесятак метраў, можна было ступіць у ваду і заняцца буксіроўкай. Адыак Кастусь не зрабіў ні першага, ні другога, ні трэцяга.

Ён выцягнуўся на носе. Па целе разлівалася лянівая млявасць. Ветрык пакрысе адганяў лёгкую лодку ад берага, і Кастусь без усякае трызогі, нібы з акна тралейбуса, пазіраў на дамок лодачнай станцыі, што непрыкметна, але з кожнаю хвілінаю аддаляўся.

— Мы так і будзем плаваць без вёслаў? — парушыла маўчанне дзеўчанё.

— Вам, здаецца, праглася рамантыкі?..

— А як мы вернемся?

— А гэта абавязкова? Яна нясмела ўсміхнулася.

— А калі на нас абрынецца шторм, мы напішам нашым сябрам і каханым апошнія лісты і кінем у хвалі прасмоленую бутэльку. Вось гэту.— Ён выняў з кішэні стограмовую сувенірную пляшачку, што ўсё ж захапіў на развітанне ў бары.

Дзеўчына, відаць, прыняла ягоныя паводзіны за жартаўлівыя і супакоілася.

З паўгадзіны плылі ў маўчанні. Дзеўчанё апусціла ў ваду вузкую далонь і час ад часу падносіла яе да лоба і шчок. Аднаго разу яна лізнула палец, крышачку паморшчылася, і ў паўзмроку Кастусь пабачыў на яе твары дзіцячую ўсцеху, кібы толькі цяпер яна пераканалася, што мора і сапраўды салёнае.

Ветрык ледзь улоўна пасвяжэў. Вокны лодачнай станцыі зліліся з россыпам залатых агнёў, што значылі бераг.

Цёмнае неба глядзелася ў мора мірыядамі зорак. Калісьці, у тым, другім сваім жыцці, ён, да глыбокае ночы заседзеўшыся за пісьмовым сталом, выходзіў з дому і, апанаваны дзіўньш хзаляваннем, маліўся зорам, іх бясконцасці і вечнасці і прасіў у зор веры ў сябе і свае кнігі...

Не будзе ніякіх кніг. Нічога не будзе. Таму што гэта нікому, апроч яго, непатрэбна. А мураш, які хоча пераплыць раку, можа выклікаць толькі шкадобу.

Зоры не памаглі, як некалі яны, гэткія самыя далёкія і халодныя, не ўратазалі квітнеючага горада, які, Кастусь ведаў, ляжыць цяпер на дне якраз пад імі, як недзе, схаваная пад тоўшчаю марской вады, ляжыць мёртвая Атлантыда і толькі порсткая стракатая рыбка на хвілю замірае перад аплеценымі багавіннем калонамі казачнага храму і няўцямна глядзіць на словы, напісаныя на незразумелай мове...

Іх адносіла ўсё далей. Цяпер паміж імі і берагам было не мепш кіламетра. Дзосьці нарадзіўся новы, дужэйшы вецер, і лодку пачало прыкметна зыбаць.

— Вецер...— прамовіла дзеўчанё.

Кастусь не адгукнуўся.

— Вецер...— паўтарыла яна.

— Здаецца, гэта ваша ідэя — катацца на лодцы? Дзеўчанё з надзеяй паглядзела на Кастуся:

— Скажыце, а з намі нічога не можа здарыцца?

— Нічога. Калі не лічыць, што акулы маюць шанц нядрэнна павячэраць.

Дзеўчанё спуджана сцялася.

— Я забылася вас папярэдзіць...— вымучана ўсміхнулася яна.— Я не ўмею плаваць.

Па небе папаўзлі хмары, і на ім хутка не засталося ніводнае зоркі. Дзеўчанё спалохана пазірала на Кастуся і, пацепваючыся, абцягвала рукавы лёгкай кофтачкі.

Ён скінуў з плячэй пінжак:

— Вазьміце.

Ад гэтага людскага руху дзеўчанё трохі акрыяла.