Алена Брава: Каменданцкі час для ластавак

які ляжыць зараз у яе, Вікторыі, сумачцы, як апошні аргумент у шматгадовай барацьбе з фабіяй.

Страх прыводзіць за сабой хлусню. А калі няма шчырасці, каханне памірае. Яе шлюб пачаў гінуць з той, самай першай хвіліны, калі яна ў кабіне ліфта схлусіла Сярожу. І апошняе, танютка-перарывістае, кволае дыханне яе кахання, бы бетоннай плітой ва ўзарваным тэрарыстамі будынку, прыдушыла ўсё той жа хлуснёй.

Перадусім Загадчык скіраваў яе ў камандзіроўку ў Мінск. Перапоўненая электрычка, “асцярожна — дзверы — зачыняюцца” і раптам — успышка ў мозгу, якая высвеціла за наўмысна-дэкаратыўным фасадам таго снежаньскага ранку іншы, сонечны і спякотны: зялёнае ад недасыпу дзяўчо вяртаецца ў смуродлівай электрычцы дадому пасля экзаменаў у інстытут (здадзеных, дарэчы, на пяцёркі), страўнік зводзіць сутаргаю голаду, калі б не потныя целы, прыціснутыя да яе з усіх бакоў, яна ўпала б проста на падлогу. “Жанчына, тут свабодна?” — пытаецца бабулька ў футры і пуховай хустцы. “Дяўчынка, табе ўжо лепш?” — пытаецца дзядзька ў тэнісцы, ён чамусьці трымае яе на руках — я ўпала? няўжо ўпала?! — свядомасць вяртаецца, мятны пах карвалолу, голас машыніста ў дынаміку — медыка просяць прайсці ў адпаведны вагон, да яе не адразу даходзіць, што гэта яна — віноўніца перапалоху. “Жанчына, я трэці раз у вас пытаюся, ці свабодна тут?” — нарэшце, яна чуе і — які жах! — бачыць, што чыноўнік з гарадской адміністрацыі, які сядзіць насупраць, пачынае ўжо са здзіўленнем на яе пазіраць. І тут жа, як па сігналу “трывога!” , сэрца заходзіцца барабанным боем, кроў, што струменіцца ў сасудах, гатова выйсці з берагоў, рушацца наведзеныя масты, ядры б’юць па сваіх жа, разведчыкі перабягаюць на бок ворага...

Толькі б не ўпасці, толькі б не…

Вікторыя праціснулася ў тамбур: усюды — людзі-людзі-людзі, драпежна-цікаўныя пагляды. Супакоілася толькі, калі знайшла прыбіральню і зачынілася там — уф, нарэшце, адна! — і нават, разглядаючы свой спалатнелы твар у люстэрку пудраніцы, паспрабавала пажартаваць над сабой (хоць якія там жарты): калі ў яе і сапраўды — алергія на пахі іншых людзей, дык чаму ж смурод урыны раздражняе яе зараз менш, чым даволі прыстойны пах вагоннага натоўпу?

На наступнай станцыі яна выйшла.

У той вечар, збянтэжаная — яна ж думала, што страх пакінуў яе назаўсёды! — сказала мужу, што прыступ “алергіі” паўтарыўся. Ён прамаўчаў, не адводзячы вачэй ад тэлевізара, вось тады дык яна і ўцяміла, што паміж імі — усё скончана, што яна не кахае яго больш. І класічны шлюб доктара і выратаванай пацыенткі, увекавечаны ў літаратурах свету, на “тутэйшым” узроўні не атрымаўся — хіба што пародыя, не болей. Пяць год таму страх нікуды не дзеўся, ён проста адступіў са змяіным шыпеннем, звіваючыся кольцамі, перад адзінай у свеце сілай, супраць якой нічога не можа зрабіць: перад каханнем. Любоўнае зелле, якім апаіў яе прынц ля зачараванага замка, перастала дзейнічаць, і страх вярнуўся. І тое, што Сяргей разлюбіў яе, таксама праўда: вось ён маўчыць і думае зараз не пра яе, а пра тое, што пацярпеў фіяска, што ніякі ён не беларускі Фрэдэрык Перлз, а правінцыяльны шарлатан, які дурыць пакутуючых на атлусценне забяспечаных дамачак ды іншых фрустрыраваных ідыётак, аб чым ён, між іншым, і сам даўно здагадваўся. Ён таксама насіў у сабе свой страх прыніжэння, і ратаваўся, як мог — улюбёнымі вачыма той жанчыны, якая, пэўна, была ідэальным спажыўцом рэклам і “карысных парад” у часопісах — ты крутая і класна выглядаеш! а цяпер — дзесяць спосабаў спаймаць яго на кручок! — так, тая кабета вучылася жыць па глянцавых дамскіх часопісах, а не па кнізе “Як гартавалася сталь” . Што ж, яна правільна ўсё разлічыла, дакладней — “праінтуічыла” нутраным, жывёльным чуццём самкі, якое такім ад нараджэння даецца замест розуму: Вікторыі ў той момант было не да “рэанімацыі рамантычнага кахання” , бо яна стамілася ад пастаяннага напружання шматгадовай хлусні, ад бясконцых войн, якія вялі паміж сабой два яе “я” .

У ёй ужываліся (дакладней, ніяк не маглі ўжыцца) дзве розныя асобы; адну з іх, Упэўненую Пані, пераможцу з аптымістычна-дзелавітай манерай паводзінаў, Вікторыя скіроўвала ў свет у якасці пасла сваёй унутранай дзяржавы. Паслу і паўпрэду даводзілася пад афіцыйнай усмешкай дыпламата хаваць дурныя звесткі: на радзіме — мор, чума, грамадзянская вайна, а тут, на бліскучым паркеце свецкіх прыёмаў, у атачэнні шпіёнаў ды тайных нядобразычліўцаў, трэба як мага натуральней пасміхацца, як мага мацней паціскаць працягнутыя рукі, паўтараючы: “Very qlad to see you” [ 2 2 Вельмі рада вас бачыць (англ.) ].