Алена Брава - Каменданцкі час для ластавак

Не, не хацела б яна жыць сярод людзей, чый ранак пачынаецца з афірмацый тыпу “я люблю свае геніталіі” , а ўночы астылыя адзін да аднаго муж і жонка дружненька выконваюць практыкаванне “рэанімацыя рамантычнага кахання” . І яшчэ: яна цярпець не магла ўсіх гэтых жучкаватых, нахабных “фрэйдаў” сваёй гадоўлі, што з партыйнай эмпатыяй падаграюць на ленінскім агеньчыку пераляжалыя заходнія стравы, прыпраўляючы іх соусам уласных неадрэагаваных неўрозаў. Што да БМС, дык ён даволі такі паспяхова прыстасаваўся рабіць з лімона ліманад, а выціснутую скурку збываць па цане першагатунковых фруктаў. “Вылечыўшы” уласную жонку ад складанейшай формы “псіхагеннай алергіі” , ён настолькі паверыў у сваю геніяльнасць, што звольніўся з райпсіхдыспансера і адкрыў прыватную практыку: псіхакарэкцыя, кадзіраванне, пазбаўцеся ад залішняе вагі, забудзьце пра дэпрэсію, адчуйце асалоду жыцця — ( “Селядзец “Матросік” — шчасце ёсць!” — падказвала Вікторыя пачутае з тэлеэкрана, чым прыводзіла яго ў шаленства). “Асалода” ды “шчасце” — гэта былі словы-фетышы, якімі ён жангліраваў перад абдуранымі суграмадзянкамі (бо менавіта жаночы элемент валам паваліў на ягоныя “сеансы” ), як той доктар, што глянцавіта пасміхаецца (над намі ж, дурніцамі, і пасміхаецца!) у рэкламе зубной пасты альбо пракладак. Не хацела б яна жыць у свеце рэклам, якія прымушаюць чалавека стаць дасканалым — ідэальнае цела ў ідэальным аўтамабілі!— і тым робяць з яго неўротыка не менш паспяхова, чым партыйныя “чысткі” .

Неяк Вікторыя пабачыла, як у напаўцёмным пакоі адны “ад’еханыя” цёткі, распасцёршы рукі, у малітоўным экстазе стаяць “пад даляравым дажджом” (зразумела, уяўным), а другія, раскінуўшыся на канапе, чакаюць, пакуль “пан доктар” падыдзе па чарзе да кожнай і з пагрозлівым вокрыкам “Тлушч, сыходзь!” памацае яе праз адзенне за тлушчавыя складкі (Вікторыі адразу чамусьці ўзгадвалася лазнева-пральнае яе дзяцінства). Божачкі, думала яна, гэта ж да чаго трэба бабе дайсці: плаціць неблагія грошы за тое, каб яе чужы мужык памацаў! Дарэчы, потым ён забараніў ёй прыходзіць на “сеансы” , бо яна, маўляў, сваім скепсісам разбурае ауру веры, якую павінны мець пацыенты, каб “афірмацыі” спрацавалі. Ён даўно закінуў тыя разумныя кнігі, па якіх калісьці займаўся з ёю, — Франкла і Фрома замяніў свет рэкламных ролікаў. Не ў стане ўжо трываць, яна пісала фламастэрам і ўкладала ў папку для яго дзелавых (нібыта!) паперак “Рэкамендацыі ДБМ” (душэўна браніраваным мудакам — яшчэ адна прыдуманая ёю абрэвіятура):

пазбаўляйцеся ад вашага індывідуальнага “я” , а таксама — ад перхаці, непрыемнага паху з роту, жуйце гумку “Орбіт” ды псіхалагічную жуйку, якую выплюнулі ўжо заходнія ДБМ.

А як высветлілася потым — адной са шматлікіх яго пацыентак гэтыя рэкамендацыі прынеслі такі карысць, і не абы-якую. З’явіўшыся на яго “сеансах” з нейкімі хімернымі скаргамі, яна глядзела на “пана доктара” з захапленнем, шырока расхінаючы веі ў Max Factor’аўскай тушы (касметыка для прафесіяналаў!), як на наваяўленага беларускага Фрэдэрыка Перлза, а яму, як высветлілася, толькі тое і патрэбна было: ён таксама любіў не сябе, а свой адбітак у нечыіх закаханых вачах. Не выключана, што і ажаніўся ён з Вікторыяй для таго толькі, каб пастаянна глядзецца ў люстэрка свайго “ашаламляльнага поспеху” . Яна, Вікторыя, была яго талісманам, яго Перамогай, але аднойчы талісман узяў дый трэснуў. І ніякая “рэанімацыя рамантычнага кахання” — з дзесяці пунктаў, паўтараць перад сном, дыханне рытмічнае — не ў стане ўжо была дапамагчы.

Не, мала таго, што галаўны боль узмацніўся, дык цяпер яшчэ перад вачыма замільгацелі нейкія чорныя плямы, бы мошкі летнім днём мак таўкуць. Ды якія там мошкі — ужо чорны снег паваліў проста ў кабінеце, куды б яна ні перавяла пацяжэлыя зрэнкі: на стол, сцены з дыпломамі ў рамачках, што заваяваў палац культуры за гады яе дырэктарства… І ўсё гэта — і дыпломы, і званні, і рамонт даху, які выцягнула з дапамогай добрых людзей, ні капейкі не ўзяўшы з гарадскога бюджэту, і новая шыкоўная заслона на вялікай сцэне — усё-усё змыў учарашні дождж, злізнуў у калодзеж ліўнёўкі, бы каляровае смецце адгудзелага свята…

Але… ўчора яна не адчувала страху! Калі Кіраўніца злосна кінула: “Спыніце канцэрт!” , калі Куратар удваіх з Загадчыкам кінуліся выконваць загад, з заўзятасцю нацкаваных аўчарак уварваліся ў танец, пачалі хапаць дзяцей за рукі і сцягваць са сцэны (быццам бы розум ад страху страцілі бугаі, а было ж прасцей і больш па-чалавечы, ці што, даць знак аркестру змоўкнуць, падысці да мікрафона, падзякаваць і адпусціць танцораў), — дзяўчаткі ў нацыянальных касцюмах, нібыта раптоўна пабуджаныя, не маглі зразумець, чаго ад іх хочуць узмакрэлыя ад старання дзядзькі з вылупленымі вачыма, — і толькі яна, Вікторыя, што заўсёды тушавалася перад начальствам, на гэты раз не разгубілася, не абмерла ад страху, які спаралюшаваў усіх: і аркестр, што працягваў іграць, нібы заведзены, і рэжысёра, і вядучага — яна знайшла ў сабе сілы абняць дзяцей за плечы, прашаптаць словы суцяшэння і падтрымкі. І, не зрабі яна гэта ў той момант, хто ведае, чым абярнулася б для маленькай “зорачкі” Настачкі, якая танцуе ўжо на міжнародных конкурсах, нервовага, кволага анёльчыка, учарашняе падзенне? Беспрычынным (а то ж! знайдзі яе потым, прычыну!) страхам, які раптам, гадоў праз дваццаць, пачаў бы мучыць вядомую артыстку пры выхадзе на сцэну, і не было б на тое ніякай рады, а ў выніку — разбітая сям’я, зламаная кар’ера, а то і, крый Божа, такі вось пачак з транквілізатарамі — прыняць увесь цалкалкам, лепшая зброя супраць болю!—