Вінцэсь Мудроў - Жанчыны ля басейну

Наўкол, як кінуць вокам, шэрая верасовая імшара і як адбітак яе – шэрае неба над галавой. Доўгія кужэлістыя пасмы сьцелюцца долам – дзесьці побач гарыць тарфянік.

Вось ужо каторую гадзіну ён блукае па Ельнінскім балоце і шукае Ілону. Яна недзе тут – за шэраю завесай смугі толькі што гучаў яе голас. Зьняможаны, ён валіцца на купіну і бачыць сьляды: два цёмныя хвалістыя паскі прыбітага верасу цягнуцца ў кірунку да выспы.

Ён і не прыкмеціў, як апынуўся на высьпе – парослым чэзлымі хваінкамі пагорку, на якім стаяла пахілая, падобная да курнай лазьні хаціна. Некалі, яшчэ перад вайной, на імшарыне здабывалі торф, ад тых часін і буцьвее яна тут, цёмная і закінутая, бунтуючы фантазію вясковых кабет.

Якраз у той год, як ён нарадзіўся, на балоце згубілася дачка глухой Хадорыхі – правалілася, відаць, у падземнае тарфяное вогнішча. Але жанкі казалі іншае. Нібыта загінула дзяўчына страшнаю сьмерцю ў абдымках ваўкалака, які, як казалі, і дагэтуль жыве на высьпе, а сьветлымі месяцовымі начамі лётае, бледны і страшны, шукаючы ахвяраў.

У адзіным вакенцы хаткі гайданулася няпэўнае фасфарычнае сьвятло. Слабасьць валіла з ног, а грукат сэрца азываўся глухім булькаценьнем у горле. Укленчыўшы, ён падпоўз да вакенца і, прымружыўшы ў нясьцерпным чаканьні вочы, наблізіў твар да шыбы.

Цьмяны агеньчык каганца выхопліваў зь цемры толькі рукі: маленькую белую руку ягонай каханай і нечую смуглявую, валасатую, якая трымала Ілону за локаць. Ён пазнаў гэтую руку – гэта той, чорны даўгяла з-за суседняга століку. Кроў хваляй б’е ў скроні, яго пачынае трэсьці.

У цемры матава пазначылася сьпіна, і сьвечка згасла. Апантана ўглядаючыся ў чорную бездань, ён адчуў раптам, што той, у хаце, таксама падышоў да вакенца і глядзіць, нябачны, яму ў твар, пасьміхаючыся нежывой, застылай усьмешкай. У вочы яму глядзеў страхаморлівы ваўкалак!

Адхінуўшыся, ён намагаецца бегчы і заўважае, што нехта медзьведзяваты і жудасны стаіць за сьпінай… Твару не было: толькі вялікія страказіныя зекры ды шэрая пыса аграмаднага палёвага коніка.

- Падглядваеш?! – рыпучы голас азываецца рэхам. Адась цісьнецца лапаткамі да збуцьвелага бярвеньня і бачыць зялёнае галіфэ. Выхавацель Фарзун? Але чаму ён у супрацьгазе і што гэта ў ягонай руцэ?

Фарзун намёртва сьціскае плячук і, узьнімаючы над галавой нешта льсьняна-чорнае і жахлівае, пачынае шалёна трэсьці… Страшная здагадка шыбае ў мозг – у руцэ Фарзуна атамная бомба!

Яму млосна, з астатніх сіл ён лямантуе і, разадраўшы павекі, бачыць салатавую майку з надпісам “Авторемзавод”. Васіль яшчэ трасе яго за плячо, але, убачыўшы, што сябар прачнуўся, уздыхае і стомлена валіцца на ложак.

- Як я ўчора, сам прыйшоў, ці як?

- У такім стане самі ня ходзяць, - Васіль нацягвае на голаў коўдру, і Адась, шукаючы апірашча, ідзе па хісткай падлозе ў мыцельнік.

Пругкі струмень б’е ў патыліцу, разганяе пахмельную замарач і вяртае сякія-такія прыгадкі. Але дзе ён прымудрыўся набіць такі гузак, што страшэнна шчымеў і кроватачыў, гэта так і засталося таямніцай. Памыўшы твар, ён глянуў на свае штаны і забыўся на боль: адзіныя выхадныя клёшы былі ў некалькіх месцах падраныя і спрэс залепленыя крэазотам, якім насычаюць шпалы. Ліхаманкавым рухам Адась сунуў руку ў кішэню і замест чаканай пяцёркі выцягнуў адтуль пакамечаную паперку. “Вул. Лумумбы, 25 – уваход са двара”, - прачытаў ён і ўпершыню пашкадаваў, што ўблытаўся ва ўсю гэтую гісторыю.

Ачомаўшыся, Адам пацёр вастраносыя “коры” абрыўкам цётчынай вышыванкі, у якую было загорнута сала, і рушыў пастрыгацца ў атлеты.

У пачакальні кагадзе адрамантаванай цырульні “Лада” сядзела з тузін наведнікаў. Заняўшы чаргу, ён сьцішыўся пад лёзунгам “Одеколон не роскошь, а гигиена» (нейкі жартун закрэсьліў дзьве першыя літары апошняга слова) і пачаў вывучаць прэйскурант на парфуму. Пачынаўся прэйскурант танным “Шипром”, а сканчваўся адэкалёнам зь дзіўнаю назвай “Возможно…”. “Чорт зь імі, з грашыма, - абальюся самым дарагім”, - падумаў Адась і перавёў позірк на фотаздымак мадэльнай фрызуры “Грёза”. Носьбіт “Грёзы”, вірлавокі тыпус з нафарбаванымі вуснамі, падаўся знаёмым. “Дзе ж я бачыў гэтую пысу?” – Адась яшчэ раз глянуў на здымак. Добрых паўтары гадзіны ён перабіраў у памяці ўсіх сваіх сяброў і знаёмых, але ня даў рады прыгадаць ні месца, ні абставінаў сустрэчы зь вірлавокім. І калі няшчасны наведнік “Лады” з трывогай падумаў, ці не ваўкалакавы вочы глядзяць з фотаздымка, на яго найшло прасьвятленьне. І прымроіцца ж такая лухта! Ну, вядома, смаўжа гэтага ён бачыў на фотакартцы ў хаце цёткі Прузыны. На той картцы вірлавокі трымаў у руцэ жарую кветку, а над галавой ягонай было напісана: “Люби меня, как я тебя!”