Алесь Разанаў - Пчала пачала паломнічаць

Нібы яго точыць верад, верацяно шчыруе ад цямна да цямна, а калі запальваецца лучына, то і ў часы вялікіх і мігатлівых ценяў, і такім чынам расце: набывае ўсё большую вагу, таўшчыню і вартасць.

Скіроўваючыся сваім верхам і нізам у два процілеглыя канцы, сумяшчаючы і ўраўна-важваючы ў сабе два процілеглыя вектары, верацяно не западае ў невараць, а ўцягвае навакольную прастору ў віртуальную сферу свайго ўплыву.

Быццам віруе вір, верацяно верціцца адно толькі наўкола самога сябе і, «перацягваючы» разбэрсанае ў спарадкаванае, няпэўнае ў пэўнае, верыць, што яно цэнтр рэчаіснасці.

I ці возьмецца хто пярэчыць, што яно не мае рацыі?!.

У багне, бы ў лазні-бані, бавяць свой час паганскія багі-нячысцікі, і агонь апраметнай грэе яе «габінеты».

Багна багатая тым, што ёй аддае наваколле, і ўсё, што яно аддае, «габае» нагбом,

Ціхмяная, нібы ягня, багна нікога не палохае, ні на кога не нападае, аднак яе баяцца, як ганьбы, і агінаюць, нібы благое здарэнне.

Багна абагульняе ваду і сушу, і хто ўгадае, якая ў яе глыбіня, якая ў яе «гіблыня».

Украінскі м е д найлепшая яда і мядзведзю, і людзям.

Рускі м ё д насычаны, нібы ёд: ён і пячэ, і гоіць.

Праславянскі m e d ъ адмысловы сродак для медытацыі.

Літоўскі m e d u s духмянлівы, нібы мята.

Латышскі m e d u s ведае на памяць усе рэцэпты старой медыцыны.

Старажытнапрусжі m e d d o загуслы, як медзь.

Старажытнаіндыйскі m e d h u — квінтэсенцыя рэчаў, згушчаы дух самой матэрыі.

Ірландскі m i d дае сілу ідалам і розум – людзям.

Беларускі мёд — нямая мелодыя, якая гучыць адно толькі таму, хто ім ласуецца.

Ключ кліча, замок адгукаецца, ключ шукае, замок чакае, ключ ведае, замок мае, ключ то знікае, то зноўку ўзнікае, замок застаецца заўсёды на тым самым месцы.

Ключ ад усіх хаваецца, замок усім аб'яўляецца, ключ — у схованцы, замок — навідавоку, ключ уладкоўваецца ў сухім і ў цёплым, замок мокне на дажджы і калее на холадзе.

Ключ — клічнік, замок — пытальнік, ключ — модус, замок — атрыбут, ключ — учынак, замок — з'ява, ключ належыць мужчыне, замок — жанчыне, ключ — неба, замок — зямля.

Замок забараняе, ключ дазваляе, замок — зіма, ключ — вясна, замок — правіла, ключ — выключэнне, замок — загадка, ключ — адгадка, замок — нуль, ключ — адзінка.

Ключ бачыць, замок пазірае, ключ чуе, замок слухае, ключ — лічба, замок — слова, ключ — дзейнік, замок — выказнік, ключ — выпадковасць, замок — заканамернасць, ключ — магчымасць, замок — неабходнасць.

Ключ — смык, замок — скрыпка, і куды б, далёка ці блізка, ні адыходзіў ключ ад замка, сувязь, якая іх лучыць, не калечыцца і не камечыцца, і адкуль бы, здалёк ці зблізку, ні вяртаўся ключ да замка, за гэтым вяртаннем сочыць музыка іхніх узаемадачыненняў.

Сумёт месціцца каля перашкоды — плота, паветкі, моста, а то і проста, дзякуючы якой-небудзь умяціне ці зачэпцы, у полі.

Сумёт высноўваецца з сумяціцы — сумоўя ветру і снегу, але выснаваны, уяўляе ансамбль, дзе пануе сіметрыя.

Да сумёта не стасуецца схема: калі ён геамет-рыя, то мастацкая, калі мастацтва, то геамет-рычнае, а хутчэй за ўсё ён сумесна і геаметрыя, і мастацтва, іхняя сума.

Нібы самалёт, аддадзены палёту, сумёт з цягам часу перастае існаваць — перацякае ў палёт, але, не ўпадаючы ў сум, і ранішне-белы, і вечарова-сцямнелы сваёю прысутнасцю ўсім аб'яўляе: «Sum» («Я ёсць»).

Печ — першая гаспадыня ў хаце: яна апя-куецца, каб у хаце панавала вечнае лета; калі ж у хаце ўсталёўваецца восень альбо зіма, усе спяшаюцца да печы, каб распытацца, як яна пачуваецца.

Печ «пешчыць» ламачча, «пешчыць» дровы і, хоць яны часам плачуць ад гэтакай пяшчоты, перайначвае іх у агонь, у дым, у вуголле, у попел.

У печы варыцца, парыцца, смажыцца і пячэцца «ечыва» — тое, што, выспяваючы да належнай уежнасці, са смакам будзе есціся сямейным вечам у абед і ў вячэру.

Ля печы чаўпуцца-ўвіхаюцца чаляднікі — качарга, чапяла, рагач.

На печы, лечачы плечы, адпачывае прадзед.

Аддадзены сваёй прадузятасці, якая зрабілася яго натурай, свярдзёлак, як дзяцел, заўсёды звернуты вастрыём сваёй увагі да дрэў, але калі дзяцел дрэвы лечыць, то свярдзёлак, надварот, вярэдзіць.

Свярдзёлак апяразаны спіралямі свербу, якія прымушаюць яго то ўкручвацца ў сярэдзіну дрэва, то выкручвацца назад.

Свярдзёлак сярдзіты: ён зацвярдзелы ў сваіх дзеяннях і перакананнях, і «драўляныя» слёзы яго не кранаюць.