Вінцэсь Мудроў - Багун

А тым часам у Матрунінай хаце, расклаўшы на двух табурэтах мэдычнае прычындальле, маладзенькая фэльчарка Ніна набірала ў шпрыц вадкія лекі.

— Я ж, дачушка, ужо і сама магу прыйсьці. І карову даю, і канюшыну ўчора дакасіла, — прамаўляла цётка Матруна, казелячы вокам на шпрыц.

— Навошта ж вам хадзіць? Амбуляторыя на другім канцы вёскі. А мне прайсьціся — адно задавальненьне... Кашулю падыміце...— Ніна толькі сёлета скончыла мэдвучэльню і таму рабіла ўсё, як мае быць: паляпала па пэўнай мясьціне, працерла ледзь ня ўвесь азадак прасьпіртаванай ватай, нарэшце замружыла вочы і ўбіла іголку крыху ніжэй хвастца.

Цётка Матруна хварэла. Цэлы месяц ляжала ў пасьцелі і толькі сёньня, адчуўшы палёгку, стала на ногі: падаіла раніцою карову, потым рушыла касіць канюшыну, і Карпачысе, якая апекавала яе пад час хваробы, давялося з крыкам і гвалтам адбіраць касу.

— А што ж ты мне, дачушка, колеш? — запыталася Матруна, абцягнуўшы кашулю. — Ужо ж надта пякучыя, усё адно як жарынка заляцела...

— Спазмалітычны сродак. Зьніжае крывяны ціск, — фэльчарка зьняла з твару марлевую маску, з палёгкаю ўздыхнула. — Вам, Матрона Іванаўна, яшчэ паляжаць трэба пару дзён. І ніякай цяжкой працы. Адно лёгкія прагулкі, — фэльчарка закрыла валізу і наструніла слых: да хаты з вуркатлівым гудам набліжалася легкавушка.

Яшчэ хвіліна — і ля весьніц, узьняўшы пылюку, спынілася шэрая "волга". Легкавушка вуркатнула наастачу, аціхла і зь яе вылез мужчына ў даўжэзным, мышастага колеру, плашчы і ў гэткай жа шэрай кепурцы. Мужчына ляснуў дзьверцай, нюхнуў паветра, зірнуў на гадзіньнік.

— Госьці да вас, Матрона Іванаўна, — пралепятала фэльчарка Ніна, а цётка Матруна, прыўзьняўшыся на локці, ўсхвалявана пралепятала: — І хто ж гэта сунецца?

У прысенку грукнулі дзьверы, ляснула вядро, пачуліся стрыманыя мацюгі, потым мяккі шоргат — мужчына шукаў у цемры дзьвярную клямку, і фэльчарка, пачуўшы такое, кінулася да дзьвярэй.

Сьпехам апранаючыся, Матруна чула, як госьць штосьці прабубніў, стоячы на ганку, Ніна штосьці адказала, пасьля чаго мужчына кашлянуў і цяжкой ступою ўвайшоў у сьвятліцу. Не сказаўшы ні слова, госьць прайшоўся ад дзьвярэй да стала, потым ад стала да дзьвярэй, нарэшце тупнуў нагой па падлозе і толькі тады адрэкамэндаваўся:

— Я з аддзела сацзабесьпячэньня. Дасьледуем умовы пражываньня пэнсіянэраў.

У наступную хвіліну госьць аблашчыў позіркам фэльчарку Ніну, якая прайшлася пад вокнамі і з задуменнай разважлівасьцю прамармытаў:

— Масьніцы... гуляюць. Могуць і абламацца.

— Гуляюць, добры чалавек. Хату ж яшчэ мой прадзед ставіў, валадарства яму нябеснае, — паведаміла Матруна асіплым ад хваляваньня голасам.

Госьць спахмурнеў, прысеў на ўслон, з роспачным уздыхам прамовіў:

— Мала... мала ўвагі мы надаем пэнсіянэрам!

Матруна кіўнула на знак згоды, выцерла ражком хусткі здранцьвелыя вусны, а госьць, дастаўшы з кішэні блякнот, прымасьціў яго на касьцістым калене.

— Тэлевізара ў вас, гляджу, няма...

— Няма, добры чалавек... Да суседкі хаджу на цілівізер. Зімой дык кожны вечар хадзіла. Паказвалі, памятаю, гэтага... як яго... ну, прыгожы такі мужчына... у нямецкай форме...

— Шцірліц, можа?

— А во-во... Шцірліц... ён самы, — усхапілася Матруна, а госьць, зірнуўшы на столь, прамовіў кароткае слова "люстра" і стаў штосьці пісаць у блякноце.

— У вас сваякоў паблізу няма? — запытаў госьць, не перарываючы пісаніны.

— Сястра ў мяне. У Ленінградзе жыве, — ціха прамовіла Матруна, спрабуючы ўцяміць — навошта чалавек пра гэта пытаецца.

— Ленінград, на жаль, далёка, — мужчына падняўся на ногі, паправіў на галаве кепку, валюхаста пайшоў да дзьвярэй.

На падворку госьць пахістаў рукою плот і, зірнуўшы ў бок хлява, няўцямна прамармытаў:

— А дзе тут у вас... гэты самы...— чалавек крутнуў у паветры абедзьвюма рукамі і Матруна залыпала вачанятамі. — Ну, разумееце? — чалавек ізноў крутнуў рукамі, потым крутнуў галавой, але цётка Матруна не зразумела і чалавек, махнуўшы рукой, пашыбаваў да машыны.

Па дарозе госьця пераняў Канавальчык.

— Шофэр кажа, што вы з райсабесу, дасьледуеце бытавыя ўмовы.

— Ну, — незадаволена выдыхнуў райсабешчык.

— Дык, можа, вы б і маю хату паглядзелі? Жыць нема як... страха цячэ, — заенчыў Канавальчык, а райсабешчык, адчыніўшы дзьверцы, каротка прамармытаў: — Другім разам.

Калі машына, скрыгатнуўшы счэпам, кранулася зь месца і накрыла Канавальчыка пыльнай аблачынай, той сплюнуў рыплівую сьліну і са злосьцю прасіпеў: