Сакрат Яновіч - Самасей

Мая лаяльная інфармацыя аб усім, што здарылася са мною, магчыма, робіць тое ўражанне, што я — безнадзейная прастата, ідыёт!

28 студзеня.

Зноў я ў пасрэдніцтве працы: далі накіраванне на работу ў мясакамбінат. Не прынялі. Дзве гадзіны валакіты!

Увечары дачытаў «Маскарад» Лермантава.

У 22.30 пазваніў Лёніку М. I так, пан К. толькі сёння хадзіў да Вельмі Важнай Персоны, але не ўспамінаў ён пра маю справу. Абмеркаваў яе з рэферэнтам Персоны, нейкім Ш., які сказаў: «Калі дзе ёсць вакансія — званіце нам! Дапаможам, каб не было перашкод...»

Здаецца, дурнем будзе той, хто паверыць гэтым словам...

31 студзеня.

Сёння апошні дзень трэцяга месяца, калі я ўжо без работы.

Чытаю «Малаверных» Путраманта. Нікуды не буду званіць, хадзіць, прасіць, дамагацца, сварыцца...

1 лютага.

Вечар. Дождж, веснавая пагода. Залез у ванну, выкупаўся.

2 лютага.

Пераглядаў чарнавікі сваіх даўніх праектаў добраўпарадка-вання паслуг у горадзе. Неяк па-кніжнаму яны слушныя, неабвержныя.

Чытаў Тургенева «Отцы и дети». Плакаў. Нервы здаюць!

4 лютага.

Юрка В. чуў, як старшыня Камісіі, размаўляючы з кімсьці па тэлефоне, раптам сказаў пра мяне:

— А гэты вар'ят не абціх!

16 сакавіка.

Амаль цэлы дзень прамінуў у пошуках работы. З накіраваннямі ад пасрэдніцтва працы быў на утылізацыйным заводзе, у музеі і ў ППС (спажывецкай арцелі). Пачытаюць маю працоўную характарыстыку і — выдумляюць рознае, каб адчапіцца ад мяне.

17 сакавіка.

Сёння — далейшыя пошукі работы: «Аргед», Электрычны тэхнікум, Кураторыя, школьны сябра Войтах...

19 сакавіка.

I гэты дзень прамінуў на звар'яцелых пошуках работы; перажываю прылівы шаленства!

У пасрэдніцтве працы далі мне накіраванне ў гандаль, на пасаду пастаўшчыка. Не прынялі!

Паплёўся я ў кабінет дырэктара бібліятэкі. Пагутарылі: нічога няма і ў яго. Нараіў мне схадзіць у гарадскі дом культуры... Там пані К. Ш. сказала:

— Не падайце духам, больш годнасці!

Добра табе, баба, так гаварыць, раз ты не зведала той асаблівай гармоніі паміж інтарэсамі справядлівасці і подласці, калі гэта даносчык пачынае цябе вучыць этыцы і маралі...

20 сакавіка.

У 7 гадзін быў я ў Аляксандра К. Выглядае, што ён дасць мне работу: стануся ўпакоўшчыкам у складах, за тысячу злотых у месяц.

Я ўжо згодны і на гэта.

23 сакавіка.

Пайду на работу, зменіцца рытм дня, адчую сябе лепей, знікнуць нервоныя рэакцыі, прападуць комплексы, якімі патыхае ад блізкіх. Не будзе часу, таго часу, які можа забіць!

25 сакавіка.

Сёння працаваў упакоўшчыкам. Заўтра, здаецца, буду рамантаваць старыя скрыні, збіваць іх...

29 сакавіка.

Паеля работы — вельмі добрае самаадчуванне. Нарэшце я ачалавечыўся!

Два разы тэлефанаваў дамоў Сцяпан З. Даведваўся, ці я ўжо маю работу. Першы яго званок, удзень, прыняла хворая жонка; другі, каля 20-й гадз. — я. Ні жонка, ні я не сказалі яму, дзе менавіта працую. Сцяпан З. згадаў, што быў у дырэкцыі, гаварыў з К. і П. (...) Жонка кажа, што пад час першага званка чуўся ў трубцы проста бычыны рогат... У дырэкцыі, відаць, даведаліся аб тым, якую гэта работу я сабе знайшоў... Што ж: той смяецца, хто смяецца апошні!

4 красавіка.

Каля 17-й гадз. першыя веснавыя грымоты, дождж.

Ужо вясна! Лёгка на сэрцы, спакойна на душы, хочацца думаць і думаць, перадумаць усё, ад маладосці.

16 мая.

Работа, якую выконваю, занадта цяжкая для адначасовай разумовай працы: вечарамі засынаю над кніжкамі, не гаворачы ўжо аб пісанні. У нядзелю сплю да паўдня, усё баліць. Выглядаю хворым або тупаком.

Учора — малавеле не забіў скрыняю чалавека! Баюся думаць, як гэта адбылося. Дзіўна: у тую страшную хвілю я не ўстрывожыўся. Горш таго — рассмяяўся!

18 мая.

Загадчыца склада А-1, дзе я працую ўпакоўшчыкам, прымусіла мяне пайсці да дырэктара і папрасіць лепшую работу. Не пытаючы згоды, заказала мой візіт у дырэктара!

Давялося ісці.

Цяжка ісці з просьбаю да таго, каго ты, па праўдзе кажучы, ашукаў.

29 мая.

Каля 10-й гадз. зайшоў да мяне, у склад, сам дырэктар і папрасіў, каб я, пад канец работы, прыйшоў да яго ў кабінет, каб памеркаваць пра маю будучую пасаду інспектара службы бяспекі і гігіены працы. Не хочацца верыць, што вось знайшоўся чалавек, які табе дапаможа. Я, зрэшты, адчуваў сябе ўжо ўратаваным. I раптам гэта нечаканая гутарка з незнаёмым мне дырэктарам давяла да маёй свядомасці ўсе памеры майго ўпадку. Так чалавек ідзе наперад: ад свядомасці да свядомасці.

Ад верасня пачну самастойна працаваць на пасадзе інспектара службы бяспекі і гігіены працы. Зараз вывучаю законы.