Сакрат Яновіч - Самасей

— Слухай, Намеснік, цану ты скажы яму, пане, пасля ўсяго.

— Можа быць, ён абразіцца?

— Хто?! Гэта ж мужык!

— Ну, майсы майсамі, хаця б патрыятызмам возьме ды заедзе нам...

— Не смяшы мяне, Намеснік! Нашто, пане, ратаю нацыянальнасць?

— У нас, папраўдзе, не будзе столькі грошай, Балабэнак. Тут справа такая, што майсамі не выкруцішсяі ад яе.

— Ад цаны да платы, пане, дарога павінна. Быць доўгая, Намеспік.

— Як зрабіць гэта?

— Рухай мазгамі, Намеснік, варушы імі...

Яны паазіраліся, трохі як набабнікі, што прышвэндаліся пашукаць валачашчай нанач сабе. Віхрастыя юнакі і ўкормленыя дзеўкі лізалі марожанае, хто седзячы, а хто стоячы, модна крыўляючыся. Начэквалі, калі падціхне дажджоўе, каб выбегчы пайсці дамоў.

— Я яму, Намеснік, як не даў па зубах, пане, дык ён закаціў вочы, бы певень з перапуду, — вярнуўся да свайго Балабэнак. Недзе за імі рагатліва крыкнула дзяўчына, задзынкала разбітае шкло: «Ідзі заплаці за шклянку, хі-хі...» ,

— Не перастае, — сказаў Намеснік, як бы не чуючы Балабэнка і пудна ўгледзеўшыся некуды ў заімжавелае воддалле. Той рогат рабіўся нясцерпным, усё болей падобным на роспачны плач маладзіцы (заняпаў, урэшце, быццам зайшоўшыся ад жалю). — Балабэнак, — загаварыў, як прачнуўшыся, — майсы майсамі, нашто было табе заводзіцца з ім?

— Калі тое было, пане?!

— Ой, балабэнак-балабэнак ты... Стары, а дурны.

— Ну што «балабэнак»?!

— А тое, майсы майсамі, ці ты паверыў бы ў гешэфтах такому, каго застаў на сваёй жонцы?

— Глупства, Намеснік! Пры чым тут, пане, тое «паверыў бы — не паверыў бы»? ён жа, пане, унукаў ужо гадуе.

— Блага, Балабэнак, калі баба стаіць на дарозе.

— Я ж не кажу, што добра... Здзелку нашу, пане, наматай ты з ім так, як бы пра мяне і чуць не чуваў.

— Вылезе шыла з мяшка...

— Вылезе, ды позна яму будзе ганорамі раскідацца, грашыскі панюхаўшы. Ды і другога такога дурня, пане, дзе ж нам вынайсці?

— Яно, майсы майсамі, праўда...

— За грошы і чорт харошы, гэ-гэ-гэ...

Дождж сыпаў і сыпаў. I яны засядзеліся..

Бацькі Марка Бядоціка былі з тых беларусаў, якія мала не цэлымі вёскамі перабраліся ў пасляваенныя гарады. Лічылі яны гэта шчаснай доляй, пра што неяк абавязкова гаварылі, асабліва ў нядзелі за абедам. Марк нарадзіўся ўжо ў іхняй гарадской кватэры, і тыя размовы ён ад малога чуў. Слухаў іх, як байку, да якой усё дадаюць і дадаюць. Гадаваны на паночка, Марчык рана завёўся з паненкамі, сцяміўшы, натуральна, што яму лепей будзе маўчаць пра сваіх бацькоў. Мацерка рабілася служанкаю яму, а бацюль у нечым нагадваў сабою знаходлівага арандатара. Яны чамусьці даволі раптоўна паўміралі, адно за адным, папакідаўшы прыстойныя запасы ўсяго і грошай.

Такія, як Марк Бядоцік, жэняцца не ад кахання. Стаўшы на работу, ён проста знюхаўся са сваёй начальніцай. З ёю былі яму зноў усё пірагі.

Рэне Выдрыцкай — пра яе гэта тут — Марк як бы з нябёсаў сышоў! У навагодні баль яна адкрыла маладзіку рай жыцця з жанчынай прыгожай і культурнай, а прытым і з вельмі заможнай. Ёй якраз дарэчы быў такі, а яму — менавіта такая. Што і казаць, кар'еру Рэна мела, дабіўшыся яе самым лёгкім інтэлігентнай лялечцы спосабам, ды напаследак займела, во, маладзюсенькага мужа сабе. Абое — Рэна і Марк — добра выйшді на гэтым: замужняя каханка заўсёды на расхват — гэта залаты інтарэс і ёй і яе мужу, калі яны на службе ў адным месцы. Дзяцей яна не магла мець, што было дадатковым плюсам. А ён нават і не заўважыў яе бяздзетнасці, і жылі яны звычайна, як падкі на баб хахаль з круцеляватай модніцай. На ўсенька хапала ім, і ў Парыж або ў Лондан з'ездзіць.

Смерць дырэктара фірмы выклікала радасць у Рэны! На яго месца прыслалі хвацкага шанцоўніка, які неўзабаве зрабіў Рэну сваім намеснікам. Але на гэтым і скончыліся яе ўдачы. Далей жыць трэба было нажытым, і тады яна як жанчына першай адчула дзіўную, пакуль што незразумелую ёй самоту. Усё роўна што вяртаючыся да непраўдападобна доўгага, гадамі музыканячага карнавала.

Нечакана прыехаўшы дамоў з паказухі ў варшаўскім міністэрстве, — яна ўгледзела разаспаную шаснастоўку з Маркам у пасцелі. Раней Рэна сапраўды паводзіла сябе, бы дама, якой такая сітуацыя не можа быць найважнейшай. Цяпер жа, хоць і самая не лепшая, накінулася на дзеўчанё з імпэтам мужычкі, а Марк, паказаўшы сябе патомным хамутом, даў драпака.

Рэна Выдрыцкая развялася з Маркам Бядоцікам.

Маёмасць суд прысудзіў па палове, прызнаючы за ёй кватэру.