Піліп Ліпень - Рабаваньне па-беларуску

Лявон першым убачыў Рыгора. Калі Лявон увайшоў у парную – пасьля высьветлілася, што трэба казаць «апарня» – ля печы, сьпіной да яго, стаяў сярэдняга росту хлопец у шэрай лямцавай шапцы-будзёнаўцы. Ён асьцярожна плюхаў на распаленыя камяні з коўшыка і пытаўся мужыкоў на верхніх паліцах, ці не занадта ім горача. Мужыкі пагладжвалі венікамі грудзі, плечы, сьцёгны і прасілі яшчэ трошачкі. Лявон не сьпяшаўся падняцца наверх, абвыкаючы. Стоячы за крок ад печы, ён разглядаў Рыгора: ягоны мужную, зьлёгку цяжкаватую постаць, магутную сьпіну, упэўненыя рухі. Каб паддаць пару, Рыгор выцягваў руку з каўшом, паварочваў яе, і пад скурай на перадплеччы пераліваліся доўгія цягліцы. Здаецца, да вады была дададзенае піва, адчуваўся далікатны хлебны водар. Наверсе ўжо пачалі хвастаць сябе венікамі, і нарэшце хтосьці гукнуў: «Хапае!» Гэта азначала, што ўжо досыць горача і больш пару ня трэба.

Рыгор апусьціў коўш у вядро і, адыходзячы ад печы, наступіў на нагу Лявону. «Даруй, браценік», – Рыгор выбачальна дакрануўся да ягонага пляча шырокай далоньню. Лявон ветліва кіўнуў, і яны разам падняліся наверх, на пляцоўку для аматараў парыцца стоячы, вакол якой зьмяшчаліся прыступкі для менш актыўных. Лявон залез на верхнюю прыступку, дзе запал быў наймацнейшы, сеў, падклаўшы пад зад разважліва прынесеную з сабою дошчачку, і заціх. З кожнага руху скуру пякло. Рыгор стаяў побач, спачатку ён махаў венікам перад сабой, спараджаючы хвалі распаленага паветра, а потым ужо і захвастаў сябе, ўсё мацней і мацней. «Аднак любіць паесьці», – адзначыў Лявон ягонае чэраўца. Потым ён прыкрыў вочы і забыўся пра Рыгора, уяўляючы, як чырвона-чорны жар працінае ягонае цела наскрозь.

Папекшыся ў парнай хвілін дзесяць, Лявон зь лёгкай запамарокай выйшаў у мыйную залю і доўга стаяў пад прахалодным душам. Тугія бруі білі з бляшанага конуса, цяжка ціснулі на галаву і на плечы. Лявон цешыўся гэтым цяжарам, гучным плёскатам і шумам вакол, ярка-фруктовым шампунавым пахам і пяшчотнымі бурбалкамі шумы, што паўзьлі ўніз па грудзёх і жываце. Ён ненадоўга вылез з-пад душу, каб пацерці нейкаму дзядзьку тоўстую сьпіну, і, адмовіўшыся ад узаемнасьці і вярнуўшыся пад бруі, назіраў, як той старанна вымывае сабе падпахі і ядры. Усё вакол здавалася Лявону ў вышэйшай ступені слушнае і патрэбнае, ён чарговага разу адчуў салодкую сапрыналежнасьць і суяднаньне з усімі гэтымі мокрымі, мыльнымі целамі.

Стаміўшыся, Лявон выйшаў у прахалодны прылазьнік, апусьціўся на сяданку свае шафкі і накінуў на плечы вялікі зялёны рушнік. Скура ягоная, здавалася, набрыняла і гула, але не балюча, прыемна. Ён паспрабаваў знайсьці слова, якое б падыходзіла да ягонага цяперашняга стану, і спыніўся на «зьнемажэньні». «Душа зьнемагла ў расстаньні», – спамянуўся радок з улюбёнага бацькоўскага рамансу. Лявон заплюшчыў вочы, і думкі звыкла паляцелі над дарогай да хутару, пад аблокамі. Сёньня хутаранка ўбачылася яму здалёку, са сьпіны, яна ішла сьцежкаю паўз залацістых палёў. Чорныя валасы, сабраныя ў тоўсты жмут, пагойдваліся ў тахт ейных крокаў, рукі трымалі нешта ля грудзяў. Ён нагнаў яе і паляцеў побач, амаль дакранаючыся да пляча. Жаўтлява-белая ільняная сукенка пахла сьвежай тканінай. Пяшчотным высокім голасам яна сьпявала чароўную незнаёмую песьню, кожнае слова якой было зразумела, але агульны сэнс вытанчаўся і зьнікаў у паветры.

Прачнуўся Лявон з холаду. Рушнік зваліўся са сьпіны і ляжаў адным канцом на падлозе, мокрай і бруднай. Ён правёў рукой па плячы ў цьвёрдых дрыжыках, потым па галаве. Валасы высахлі – мусіць, праспаў ён каля гадзіны. Лявон выцягнуў зь мяшка чыстыя майткі і шкарпэткі, адзначыўшы, што ў паступовым і даканцовым высыханьні ёсьць свая рацыя: шкарпэткі ня ліплі да скуры і напяліся лёгка. Выцерціся рушніком да такой сухасьці ніколі б не атрымалася. Стоячы нагамі на туфлях, каб не змачыць шкарпэтак, ён павярнуўся да шафцы. Каб надзець нагавіцы ў лазьні, патрабаваўся досьвед і спрытнасьць – крануўшыся падлогі, калашыны б немінуча запэцкаліся, таму іх трэба было пакласьці на сяданку ці трымаць у руках. Па чарзе балансуючы тое на адной назе, тое на другой, Лявон нацягнуў нагавіцы, акуратна разгарнуў сваю ўпадабаную белую кашулю са стаячым каўняром і панюхаў яе. Пахла сьвежа, але зь нейкім прысмакам, і ў смутнай спробе вызначыць яго Лявон наморшчыў лоб. Ён надзеў кашулю, запрануў яе ў нагавіцы, сагнаўшы зморшчыны на сьпіну, і зашпіліў пас.

У бары на першым паверсе стаялі пяць-шэсьць столікаў, заўжды занятыя чыстымі румянымі мужыкамі, якія падоўгу сядзелі там пасьля мыцьця. Ціхія і ўлагоджаныя, прыемна стомленыя, яны паважна пілі піва з бутэлек ці з аднаразовых куфляў і гутарылі. Лявона вабіў гэты лянотны пасьлялазьнёвы дух, хацелася таксама пасядзець за столікам і выпіць, з асалодай праз пустэчу ў галаве. Лявон падыйшоў да стойкі, спытаў у буфэтніка пакуначак апэльсінавага соку і агледзеўся, шукаючы месца. За бліжэйшым столікам сьпіной да яго сядзеў хлопец зь цёмнымі валасамі і ў беласьнежнай кашулі-пола. Вакол яго стаяла колькі вялікіх плястыкавых талерак са сьлядамі кетчупу і дзьве піўныя бутэлькі. Лявон наблізіўся і запытальна дакрануўся да крэсла насупраць. Хлопец падняў галаву і кіўнуў. Лявон пазнаў тога парыльнага майстра, што паддаваў жару і наступіў яму на нагу. Ён адсунуў крэсла і сеў, паставіўшы заплечнік на падлогу. На яго зышоў той настрой, калі хацелася з кімсьці гутарыць, павольна, падрабязна, пра сябе ды пра яго.