Виктор Мартинович - Сцюдзёны вырай

І я ляпнуў адбітак уласнай пячаткі. І падпісаўся, указаўшы рэгаліі. Блаславіў ды прапанаваў жаніху і нявесце абмяняцца пярсцёнкамі. І вось сёння зранку, калі я ўжо планаваў свой зваротны шлях, са скрыні агенцыі Марсэля пакупніку прыйшоў ліст. З садысцкай копіяй мне. Ліст быў падпісаны асабіста знаўцам Дэлакруа. Назва — «Greetings from Ronald McDonald». Усяго некалькі словаў.

— Хвіліначку, — Наста перапыніла мяне.

— Што? — я ўсхапіўся ад нечаканасці, збянтэжаны тым, што яна спыніла мяне ў самы фатальны момант майго расповеду.

— Сядзь! А ну сядзь! — напаўголасу загадала яна.

— Ну, што?

— Паглядзі на гэтага чалавека, — прапанавала яна, кіўнуўшы на турка, які, здаецца, толькі хвіліну назад тут з’явіўся, аднак ужо прагна смактаў кальян на лежаку зусім побач з намі.

Я паглядзеў: дзве рукі, дзве нагі, галава, барада. Нічога прыкметнага.

— Што з ім не так?

— А тое, што гэта той самы джэнтльмен, які прадаў нам каштаны.

— Ты ўпэўненая? Як гэта можа быць?

Яна паціснула плячыма. Зірнуў яшчэ раз. Выпешчаныя рукі, ільсняная скура, цяжкія вусны, тоўстыя, нібы зробленыя з пластыліну вушы. Падобны да Буды асалоды, які прыняў іслам. Трыццаць кіло лішняй вагі. Выпраменьвае пачуццё ўласнай бяспекі і спакою. Я паспрабаваў пажартваць:

— Паўторы фрагментаў рэальнасці — прыкмета таго, што «матрыца» перагружае сістэму з-за крытычнай памылкі, абумоўленай з’яўленнем побач агента Сміта?

Яна зноў паціснула плячыма. Нічога адметнага. Кароткая, нейтральная жэстура. Аднак на яе твары глыбы і слаі прыйшлі ў зрух і пачалі вар’яцкі павольны рух — ускраек вуснаў папоўз убок, як тапелец, якога цягне да гарызонту абыякавая і няўхільная плынь. Ператварэнне далікатнай прыгажосці ў мярцвяцкую агіду адбылося з хуткасцю кажана, цень ад якога яшчэ не паспеў цябе напужаць як след, а валасы ўжо ўздыбіліся ад хуткага дотыка крыла. Мне зрабілася страшна.

— За табой сочаць?

І зноў пацепванне плячыма. Без эмоцый. Без страха. Са здранцвеннем. І раптам:

— Не бойся нічога, Джон Вілаў. Ты са мной. І гэта не твая вайна.

— Яны што, хочуць забіць цябе?

Наста ўскінула руку, энергічна памахала афіцыянту. Той шчыра ўсміхнуўся і падняў руку ў адказ: як гэта файна — быць сярод сяброў увечары і нікуды не спяшацца!

Па тэлевізары, які побач з ім глядзела яшчэ некалькі суворых барадатых мужыкоў, паказвалі нешта неверагодна цікавае. Яны назіралі з выглядам саўдзельнікаў злачынства. Ён ніяк не мог падняцца. Плясне ў далоні, пачне ўставаць (апынулася, што ў стамбульскіх кавярнях уздым з лежака — складаны і працяглы працэс), а хтосьці побач пачне цокаць языком ды качаць галавой, і ён застанецца, прылеплены да экрана на яшчэ некалькі невыносных хвілін. Я разумеў, што калі за Настай сочаць (з якой мэтай? Забіць? Збіць? Не дазволіць укрыцца ў Штатах? Ці падгледзець, дзе, у якім горадзе яна схаваецца?), трэба бегчы тэрмінова, каб наш шпег не паспеў прыпусціць за намі. Трэба проста пакінуць грошы, неапраўдана больш, чым можа каштаваць гарбата, і рваць! Аднак страх скаваў волю і замест актыўных дзеянняў я зачаравана глядзеў на афіцыянта, які зачаравана назіраў за тэлевізарам.

Урэшце ён знайшоўся: павярнуў экран у залу, да нас (мужчыны сінхронна перамясціліся, як вадкасць у архітэктурнай прыладзе, якая вымярае ўзровень ухілу паверхняў. (I do not know the name of it in Belarussian, do you know, Janka). Таямніцай, на якую яны так загіпнатызавана вылупіліся, з’яўлялася пяць дзяўчын, якія то сыходзіліся ў карагодзе, то павольна на адным месцы танчылі перад камерай. Па еўрапейскіх мерках на маладзіцах было дастаткова адзення, каб перажыць суворы снежань ў Стамбуле, але па мерках гэтых мужчын адбывалася нешта адметнае.

— Новая іракская тэлевізія! Амерыканцы прывезлі ў Ірак свабоду! — патлумачыў афіцыянт з чырваненнем цнатлівага эратызму. — Раней па гэтых каналах толькі твары з-пад хіджаба можна было паказваць! А цяпер во як!

Позірк паспеў засяродзіццца на тым, як падкрэслена па-майстэрску былі падведзеныя вочы ў жанчын, з якім густам і стараннем была дагледжаная тая частка твару, якая звычайна бачная з-пад хіджабу: стагоддзямі тут вучыліся спакушаць мужчын адно зрэнкамі, бровамі, ды што спакушаць, сам канцэпт спакусы быў пад забаронай. І вось раптам у дзяўчын у валадарстве апынулася цела — усё тое цела, якое раней не існавала, драпіравалася, каб нішто не нагадвала, не падказвала, якія сцёгны, якія грудзі і ці ёсць яны там. І гэты павольны рух у дзявоцкім карагодзе, рух зусім не эратычны, хутчэй адштурхоўваў няўпэўненасцю ў тым, што так — можна, што можна вадзіць карагод, ведаючы, што недзе на цябе лупяць вочы мужыкі.