Michael Gruber - Księga powietrza i cieni

handlowe w Stanach, tyle że nie wyczuwało się tu amerykańskiej energii. To spostrzeżenie dziwnie zasmuciło Crosettiego.

Wróciwszy do samochodu, poprosił, aby kierowca otworzył bagażnik; Rolly wygramoliła się z jękiem, a on pomógł jej usiąść z tyłu. Pachniała wilgocią, płótnem i brudną odzieżą. Kiedy samochód ruszył, wręczył jej torbę z domu towarowego. Przejrzała zawartość.

– Wciąż kupujesz mi ciuchy, Crosetti. Czy mam powody do niepokoju? Tu są nawet majtki. To musi cię rajcować.

– Po prostu jestem pedantem. Taką już mam słabość. Jak ci się podobają?

– Koszmarne. Będę w nich wyglądać jak gwiazdka filmowa albo dziwka amatorka. A co ma znaczyć ta peruka a la Dolly Parton? Myślałam, że chodzi o to, by nie zwracać na siebie uwagi.

– Właśnie w ten sposób jej unikasz, jeśli na co dzień jesteś szatynką i ubierasz się zawsze na czarno. Musisz to wszystko włożyć.

Marudziła, ale zrobiła, co kazał; włożyła liliowy sweter, obcisłe żółte dżinsy, zbyt obszerną białą parkę z kołnierzem ze sztucznego futra i botki z kożuszkiem.

– Wszystko pasuje – powiedziała. – Jestem zdumiona. Co tam masz?

– Makijaż. Odwróć się do mnie i nie ruszaj się.

Samochód mknął autostradą, a on tymczasem zaczął od podkładu, potem przyszła kolej na róż, mocne śliwkowe cienie na powieki i ciemnoszkarłatną szminkę na usta. Obejrzała efekt końcowy w małym lusterku od puderniczki, którą również kupił.

– Hej, marynarzu, chcesz się zabawić? – spytała lusterka. – Crosetti, gdzieś ty się tego nauczył?

– Mam trzy starsze siostry, pracowałem poza tym przy wielu bardzo nisko-budżetowych filmach – wyjaśnił. – I nie dziękuj mi. Zanim wylecieliśmy ze Stanów, Mishkin dał mi kartę American Express.

– I dokąd się to udamy, korzystając z karty American Express Mishkina?

Crosetti zerknął na kierowcę.

– Do Casablanki. Polecimy do Casablanki, do wód. Mam stałe zaproszenie.

Powinniśmy tam być bezpieczni do chwili, aż sytuacja się wyklaruje. Możemy

studiować szyfry Bracegirdle'a i zastanawiać się, dokąd nas zaprowadzą, jeśli w ogóle gdzieś nas zaprowadzą.

– A jeśli oni mają swoich ludzi na lotnisku?

– To mało prawdopodobne. Nie uciekamy przed Goldfingerem. To tylko banda lokalnych gangsterów. W tej chwili prawdopodobnie włamują się do naszego pokoju, widzą stertę ubrań i książek i uświadamiają sobie, w jaki sposób zostali wystrychnięci na dudka. Zorientują się, dokąd jedziemy, bo widzieli, jak wsiadam do limuzyny przysłanej z lotniska. Ruszą za nami w pogoń, ale powinniśmy sobie dać radę.

Odetchnęła głęboko i zamknąwszy oczy, opadła na skórzane oparcie. Ujął ją za rękę, gorącą i wilgotną jak rączka dziecka, i też zamknął oczy. Samochód mknął na południe.

Szósty zaszyfrowany list (fragment 4)

wyjął spod prasy gotową kopię, mówiąc: Musisz to spalić, i jużem miał to zrobić, przybliżając do ognia, alem w końcu nie mógł, nie wiem czemu, było to dla mnie jak zabicie dziecięcia; bo kochałem go i widziałem, że on kocha swe dzieło. Alem nie umiał wyrazić słowami, com miał w sercu; zamiast tego rzekłem po namyśle, że może powinniśmy zachować sztukę jako dowód tej niegodziwej intrygi. Patrzył długo w płomienie, milcząc i pijąc, a potem rzecze: Przyszła mi pewna myśl, mój Dicku, radosna myśl. Nie będziemy jej palić ani nie użyjemy jej do uszczelniania ścian czy na rozpałkę, ale ją utopimy bo kto wie, co może powstać z wody w nadchodzących czasach, kiedy ludzie spojrzą na to wszystko innym okiem. Potem roześmiał się i rzekł: Mniemam, że ta nieszczęsna nie wystawiona sztuka będzie po latach wszystkim, co pozostanie po Willu, a i to będzie jeno źródłem kpin. Nie, mówię ja, bo twoje sztuki przyciągają tłumy i nie ma wątpliwości, żeś najlepszy w komedyi. Tu zrobił minę, jakby zjadł nieświeżą rybę, i mówi: Ależ ty pleciesz bzdury, Dick. Czym jest sztuka! Nowa we wtorek, a po tygodniu wołają: Nie maszże tam czegoś innego? To już słyszeliśmy. Do tego interes marny, coś pośredniego między sprośnościami a grubiaństwem, rzecz bez znaczenia, utkana z powietrza i cieni. Nie, jeśli człowiek ma żyć w pamięci, kiedy już jego kości spoczną w ziemi, musi stworzyć ze swego mózgu coś większej wagi, epicką poezję lubo dramę historyczną, albo jego lędźwie muszą spłodzić synów. Historyczne i epickie dzieła mam tylko dwa, a i to błahe. Gdybym miał ziemię, bogactwa i wykształcenie, mógłbym być drugim Sydneyem, lepszym Spenserem, ale od młodości musiałem zarabiać na chleb i pióro może wyciągnąć żywą gotówkę tylko z drewnianego O, czyli z teatru Globe. A syn mój umarł.

Nie rozmawialiśmy więcej tej nocy o owych sprawach. Później wyruszyliśmy do Warwickshire i droga była ciężka, bo była zima i błocko, aleśmy dotarli do

Stratfordu 18 februara i poszliśmy w pewne miejsce, gdzie ukryliśmy bezpiecznie rękopis tej sztuki. Gdzie dokładnie, zapisałem szyfrem znanym tylko mnie i panu W.S. Nie tym szyfrem, ale nowym, którym wykoncypował z panem W.S., bo powiedział mi: Ukryj, com napisał własną ręką, i zapisz mi natychmiast klucz, i tylko ja będę znał to miejsce, a każdy, kto to będzie miał klucz i tablice, żeby mógł się nim posłużyć na moje polecenie wydane z daleka, będzie mógł znaleźć miejsce, w którym sztuka spoczywa.

Panie mój, jeśli będziesz chciał tej sztuki o Maryi Szkockiej, wyślij tylko słowo, jako że jestem gotów podporządkować się Twej woli we wszystkim. Pozostaję najuniżeńszym, najpokorniejszym sługą Waszej Lordowskiej Mości

Richard Bracegirdle

Londyn, 22 februara 1611

W wiezieniu byliśmy oczekiwanymi, wręcz mile widzianymi gośćmi. Przywitała nas zastępczyni naczelnika, pani Caldwell, dama w typie premier Thatcher, ta sama elegancja i akcent. Zastanawiałem się, na jak długo przed tą wizytą Paul wszystko zaaranżował. Czy przewidział potrzebę spotkania z więźniem Pascoe, gdy tylko się dowiedział o moim zaangażowaniu w sprawę Bulstrode'a i sekretnych manuskryptów? Było to raczej nieprawdopodobne, a jednak wcale by mnie nie zdziwiło. Jak już zaznaczyłem, Paul jest bardzo bystry, a przy tym subtelny. Jego poprzednicy w Towarzystwie Jezusowym kierowali kiedyś całymi narodami, więc przechytrzenie bandy rosyjskich, a nawet żydowskich zbirów nie musiało być wielkim wyzwaniem. Czy w tym stwierdzeniu jest jakaś logika? Niekoniecznie, i może jest w nim także trochę przewrotnego antysemityzmu: Żydzi są sprytni, a więc podstępni, trzeba mieć się na baczności; w angielskim funkcjonuje czasowników, używany dość powszechnie wśród moich rodaków, zresztą ja sam nie jestem całkowicie odporny na uroki doraźnego antysemityzmu. A nawet wprost przeciwnie, jak często uświadamia mi to Paul.

Więzienie było przybytkiem klasy D, jak nazywa Jej Królewska Wysokość instytucje o złagodzonym do minimum rygorze; można by je raczej nazwać rekreacyjnym terenem zamkniętym. Springhill House stanowił kiedyś prywatną rezydencję i wszyscy jego lokatorzy byli obecnie, według słów pani Caldwell-Thatcher, poddawani procesowi rehabilitacji przez pracę. Oczywiście mogliśmy się zobaczyć z panem Pascoe, wzorowym więźniem, i rozmawiać z nim do woli.

Pascoe okazał się niepozornym, drobnym człowieczkiem, ubranym starannie w niebieską jedwabną koszulę, beżowy sweter, tweedowe spodnie i lśniące mokasyny. Małpie rozbiegane oczka kryły się za grubymi szkłami okularów bez oprawki, a zaczesane do góry rzadkie, ufarbowane na okropny żółtawy kolor włosy opadały na kołnierz. Mówił z akcentem określanym przez Brytyjczyków jako wykwintny i grzeszył pychą. Zatem religijnym obowiązkiem Paula było podkreślić tę przywarę i stworzyć szansę pokuty. Muszę jednak z przykrością stwierdzić, że nie wywiązał się z zadania, tylko wykorzystał tę okazję dla nas. Albo dla wyższego dobra, zależnie od punktu widzenia. Jak już mówiłem: subtelny gość z tego mojego brata.