На такой асноведзi сюжэт з канфiскаванымi ў гэдээраўскай турме цукеркамi выглядае бледнавата, i я прапаную выпiць за гiстарычны поступ.
* * *
Нямецкi кампутар выдаў нам квiткi ня толькi ў розныя купэ, але i ў чужы, маскоўскi вагон, забiты людзьмi й валiзамi, быццам на перагоне памiж якiм-небудзь Серпухавам i Бугульмой. Я, вядома, не такi прастадушны, каб разьлiчваць, што тут хто-небудзь кiнецца дапамагаць мне цягнуць па вузкiм мiжнародным праходзе iнвалiдны вазок зь Нiнаю. Мы былi ўнутрана гатовыя i да таго, што нi ў водным з дваццацi купэ нiхто не пагодзiцца памяняцца з намi месцамi, але, трэба прызнаць, недзе ў пыльным заканурку наiўнай беларускай душы ўсё ж кволiлася надзея.
Я з вазком бездапаможна стаю ў праходзе. Зьмясiць кулакамi ўсе гэтыя родныя славянскiя пысы ў мяне ня хопiць сiлы, i я зьвяртаюся да адзiнай даступнай цяпер зброi. Не, я не тлумачу, што Нiна ня можа хадзiць. Я разумею, што, напэўна, у iншым вагоне цягнiка «Бэрлiн—Масква» магло быць iначай, але ў гэтым атрымалася тое, што атрымалася, i таму я гучна, каб мяне пачулi ад тамбуру да тамбуру, кажу: «Русские — свиньи!»
Яны глытаюць моўчкi, толькi з аднаго купэ вытыркаецца чырванашчокi мардаварот зь ленаватым пытаньнем: «Кто здесь оскорбляет русских, бля?», але, угледзеўшы вазок, хуценька наступае на горла нацыянальнаму гонару i рыўком зачыняе дзьверы.
Нам саступае купэ нямецкая сям’я.
* * *
Па пэроне ў памежным Тэрэспалi мытнiкi цягнуць у завязаных жаночых калготках два дзясяткi рэквiзаваных лiтровых пляшак гарэлкi. Натхнёны выгляд хлапцоў зь белымi арламi на фуражках усяляе ўпэўненасьць, што лёс у гэтай гарэлкi будзе шчасьлiвейшы i даўжэйшы, чым у той польскай «Выбаровай», якую ў ангельскiм порце Рамсгэйт на вачах у мяне i ў мытнiкаў яе вялiкасьцi ўласнаручна вылiваў за борт мой спадарожнiк Кшыштаф.
На столiку ў купэ ляжыць «Общегражданский заграничный паспорт СССР». «Срок настоящего паспорта продлён до 2001 года», — чытаю я ў чаканьнi памежнага кантролю.
Чацьвертая экспэдыцыя ў Нямеччыну заканчваецца.
Там, за Бугам, Берасьце. Заходняя брама краiны, абрысы якой пакуль што ўзнаўляюцца на палiтычных мапах новай Эўропы.
Сьнежань, 1995
Вустрыцы а пятай ранiцы
Зацемкi з мангэтанскiх ваколiцаў
З вышынi 35 000 футаў Шатляндыя выглядае вясковаю коўдрай з брунатных, зялёных i жоўтых шматкоў розных адценьняў, на якой, скруцiўшыся ў клубкi, прыгрэлася парачка пухнатых белых котак.
* * *
Калi хтосьцi не захоча даць веры, што ў XVI стагодзьдзя я пазiраваў Люкасу Кранаху Старэйшаму для ягоных «Самсона i Далiлы», няхай знойдзе адпаведную залю ў Мэтраполiтэн-музэi. Я ў кашулi свайго ўлюбёнага малахiтавага колеру заснуў, уладкаваўшы галаву на грудзях у пяшчотнай каханкi, якая ўжо ведае таямнiцу маёй нечалавечае сiлы. Можна ўявiць, зь якой вострай асалодаю левая рука Далiлы лашчыць мае рассыпаныя па вiшнёвым аксамiце сукенкi кудзеры, бо правая рука пасьпела ўзброiцца нажнiцамi, а ў садзе, таймуючы радаснае нецярпеньне, ужо затаiлiся фiлiстымляне.
Хто паслужыў мастаку мадэльлю Далiлы, пакуль невядома.
* * *
У царкве Мацi Божай Жыровiцкай у Нью-Брансўiку, штат Нью-Джэрсi, раптам заўважаеш, што рэчаiснасьць набыла нейкую новую якасьць. Адчыняюцца дзьверы, i ў аблiччы зграбнай сьветла-русай дзяўчыны знаходзiш адказ: у гэтых сьценах, як i наогул паўсюль, дзе зьбiраюцца беларусы, фантастычна высокая для Амэрыкi канцэнтрацыя прыгожых жанчын.
* * *
Расейскамоўная, зь мяккiм габрэйскiм акцэнтам газэтка «Вечерний Нью-Йорк» зьмясьцiла чульлiвае паведамленьне пра 15-фунтавага лёбстэра Карлiта, якi доўгiя гады працаваў рэклямным агентам у супэрмаркеце i быў адпушчаны на волю актывiстамi таварыства абароны жывёлаў. На думку актывiстаў, Карлiт пражыў на сьвеце болей за чвэрць стагодзьдзя. У двух крыху меншых лёбстэраў (а па-наску, марскiх ракаў), якiх сябра прыцягнуў з крамы на рагу 1-й авэню i 6-й стрыт, працоўная бiяграфiя аказалася карацейшаю.
Пасьля трох пiнтаў пiва i лёбстэравай шыi з тузiнам каралеўскiх крэвэтак можна камфортна адкiнуцца ў фатэлi i пад прыемнае гудзеньне кандыцыянэру аддацца плынi ўспамiнаў пра пiянэрскае дзяцiнства, калi разам зь сябрамi ўцякаў зь летнiку пад Полацкам на Ветрынскае возера, варыў там у вядры дробных айчынных ракаў, падглядаў за старшай важатай i маладым маёрам зь мясцовага вайсковага гарадка, а ўвечары ўпотай спрабаваў складаць вершыкi. У тым лiку i пра Амэрыку:
В переулках трущобных
И на мусорных кучах
Вспоминаешь невольно
Читать дальше