Джэймс Олдрыдж - Паляўнічы

Ён адхіліўся далёка, надта далёка на захад і вырашыў рызыкнуць і папаляваць. Яму патрэбна была ежа, бо прыпасаў засталося толькі на два дні. Праследвальнікі ўсё адно ведалі, дзе яго шукаць. Гук стрэлу ім не дапаможа і не прыспешыць іх. Рой застрэліў двух зайцаў і курапатку і вечарам, пад прыкрыццём вялікай сасны, распаліў касцёр. Ён падсмажыў усю здабычу, з'еў колькі здолеў, а рэшткі схаваў на заўтра. Затым растапіў крыху снегу ў кацялку і заварыў гарбату. Падмацаваўшыся, ён быў гатовы да выпрабаванняў наступнага дня.

А снегу ўсё не было.

Рою здавалася, што ўся прырода супраць яго. Ён ведаў, што далей на захад ісці нельга, адтуль яму ўжо не прабіцца да сваёй хаціны, бо праследвальнікі будуць і спераду і ззаду. Ён вышукваў на хрыбце аголеныя схілы, дзе б згубіліся яго сляды, дзе ён мог бы павярнуць на поўдзень; але ветру не было, каб сагнаць снег з хрыбтоў, і сама большае, што ён мог зрабіць, — гэта цягнуць за сабой піхтавую галінку, каб хоць крыху загладзіць сляды.

Ён спрабаваў і іншыя хітрыкі, хоць яны і забіралі ягоны час: напрыклад, ісці ўлукаткі, а затым старанна загладжваць сляды метраў на пяцьдзесят. Ён ахвяраваў на гэтыя хітрыкі каштоўны час, але ў сваім адчайным імкненні адарвацца ад пагоні хапаўся за любыя сродкі.

У тым, якія бескарысныя яго хітрыкі, ён пераканаўся, калі выйшаў на адкрытае месца'і адразу ж пачуў стрэл, а затым убачыў, як куля стукнулася аб скалу крыху ніжэй за яго. Ён бачыў і чалавека, які зрабіў гэты папераджальны стрэл. Гэта быў той мажны: сам інспектар альбо яго двайнік, чалавек, якога Рой баяўся зараз больш за ўсё іншае.

— Ну дзе ж снег?! — крычаў Рой у неба.

Неба было шэрае, але марознае, і ўвесь дзень мароз мацнеў. Рой адчуваў гэта таму, што быў змучаны і пастаянны пот ахалоджваў яго цела, замарожваючы бялізну. Толькі ў час руху ён развіваў у целе дастаткова цяпла, але як толькі спыняўся, яго трэсла, ён губляў апошнія сілы, і, відаць, набліжаўся час, калі праследвальнікі яго дагоняць.

Яго ахапіла вострае пачуццё нянавісці да марозу і да акаляючай цішыні, і да глыбокага снегу, які хапаў яго за ногі і аддаваў ворагу. Ён ненавідзеў кожны пад'ём, які патрабаваў дадатковых высілкаў, і кожны лес, які загароджваў яму адносна лёгкі шлях па раўніне. Ён усё часцей думаў, ці не кінуць яму ўсю здабытую пушніну, ці не аблегчыць свой груз. Але тое, што прымушала яго рухацца наперад, пакідала гэты груз на спіне. У гэтай пушніне было апраўданне ўсяго, і кінуць хоць частку яе менавіта зараз — азначала занадта шмат у чым прызнацца хоць бы самому сабе. Розум падказваў яму схаваць пушніну, а затым вярнуцца па яе летам. Але што б ні казаў яму розум, ён ведаў, што калі пакіне тут пушніну, ён ніколі па яе не вернецца, што ён страціць адзін са стымулаў уцякаць. Пушніна ў мяху за спіной была не проста грашамі — гэта была напружанасць усіх сіл і перамога над кпінамі прыроды, якая была супраць яго і абыякавай рукой прытрымлівала снег і дапамагала яго ворагам. Ён ненавідзеў неба, скалы, дрэвы, азёры, аленяў, якія кожны дзень перабягалі яму дарогу, дзікабраза пад дрэвам, скунса на ягонай сцежцы, лісу і яе сляды на снезе, рысь, ваўка і рыжую вавёрку. Уся краіна стала яго ворагам, і ў смяротнай стомленасці ён гатовы быў ненавідзець яе да самага свайго канца.

А пасля ён ледзь не заплакаў ад роспачы, калі пачуў і ўбачыў блакітны гідраплан. Гідраплан не быў падобны на малінаўку, як самалёт Ласона, не, гата была цяжкая качка з непрыемным рыкаючым гукам, магутная машына, якая то апускалася зусім нізка, то ўзлятала ўгару, вышукваючы яго, таму ён імкнуўся ісці толькі праз лес, з марным спадзяваннем схавацца, марным таму, што для арыентацыі яму ўсё роўна даводзілася выбірацца на адкрытую мясцовасць. Яна лёгка знаходзіла яго і са свістам кружылася над ім, але ўжо вечарэла, і Рой зноў хаваўся ў лесе і надоўга адрываўся, а ёй даводзілася адлятаць на начлег яшчэ да наступлення цемры, і Рой выйграў яшчэ адзін дзень для перамогі альбо паражэння.

— Ну вось, нарэшце і адолеў мяне прыяцель-інспектар! — сумна ўсміхнуўся Рой.

Ён пасмяяўся з прыяцеля-інспектара і зрабіў тое, на што інспектар ніколі не пайшоў бы. Калі сцямнела, Рой прадоўжыў свой шлях. Гэта была рызыка, на якую не пайшоў бы ніводзін лесавік. Ісці па такой мясцовасці ў цемры было небяспечна не толькі само па сабе (калі спатыкнешся, можна адразу сарвацца і зламаць сабе шыю), было небяспечна і тым, што міжволі беручы ўлева, можна лёгка прыйсці менавіта туды, дзе найбольшая пагроза. Гэта быў сляпы шлях без усялякіх арыенціраў, напралом, праз усе хрыбты і нізіны. Гэта быў шлях навобмацак, калі давяраеш толькі інстынкту і компасу — гэтаму безнадзейнаму спалучэнню супярэчлівых імпульсаў. Рой так стаміўся за гэты начны пераход, што сон здаўся адзіным, чаго мог хацець чалавек. Ногі яго падкошваліся, і ён дарагой цаной плаціў за сумніўную перавагу адарвацца ад пагоні максімум на пяць-шэсць міль. Але зараз для яго гэта быў адзіны шанц, і ён ішоў і падаў у цемры, настойліва ішоў на захад, усё яшчэ не асмельваючыся павярнуць на поўдзень, усё яшчэ чакаў снегу, які павінен жа быў калі-небудзь пайсці.