Валянцін Акудовіч - Дыялогі з Богам - суплёт інтэлігібельных рэфлексій

-- А можа той далікатны панок мае рацыю,-- не вытрываў Здэнек.—Усё жыццё былі мужыкамі, з гною не вылазілі, дык хай хоць на тым свеце з панамі паскачам.

-- Пачакай,-- кажа Яўхім,-- раптам нехта з другога боку крычыць:

-- Ты куды, свінячае рыла?! Ці ж не бачыш, што там і аднаму месца не хапае. А ў мяне глядзі які прастор і глыбіня, што мора.

Азірнуўся я, а там у сажалцы з кіпенем голы чалавек у генеральскай фуражцы плавае. А як шпарка, не раўнуючы – шчупак…

Тут Яўхім змоўк і мы распачалі сварку. Лаянка, лямант – енк такі стаяў, што, пэўна, у пекле цішэй. Хто быў на патэльню пагаджаўся, хто на сажалку, маўляў, паколькі яна вялікая, дык па краёх мабыць не так пячэ…

Стаміўшыся ад сваркі, мы прычыпіліся да Яўхіма.

-- Халера яго, хлопцы, ведае!? Што ні кажы, да гною мы з маленства звыклыя, а як яно ў іншым месцы будзе – не паспытаўшы не скажаш.

Быццам і слушна разважыў сусед. Толькі няма ў мяне да Яўхіма даверу. Яго і за гаспадара ніхто ніколі не лічыў. Сноўдаўся ўсё жыццё па вёсцы, абы дзень да вечара. А як ухопіцца за якую кніжку, дык і скаціну не дагледзіць. Можа ён з кніжак і навыдумляў усё тое, што тут нам чоўп. Бо хто ж цябе пусціць у пекле швэндацца, быццам гэта кірмаш. Пэўна, і вокам міргануць не паспеў, як далі яму такога выспятка, што куляй назад вярнуўся…

Ат, чаго там шмат казаць, калі нават на той свет чалавек не справіўся ў свой тэрмін патрапіць.

Мы сеялі жыта, гадавалі дзяцей, слухаліся Бога і нам было добра.

Але неяк прывалокся да нас адзін разумнік і кажа:

-- Знайшлі каго слухацца!

-- Хіба ёсць хто разумнейшы за Бога?—здзівіліся мы навіне.

-- Я,-- кажа,-- разумнейшы.

Ну, нам дык што… Нам абы было каго слухацца. Пахавалі мы абразы ў куфэркі і пацягнуліся за разумнікам да пушчы. Прывалаклі адтуль кожны па бярвяну і пытаемся:

-- Куды скідваць?

-- Трымайце на плячах,-- адказвае.-- Цяпер мы з бярвеннямі і есці будзем, і спаць.

-- А ці не занадта? – пацікавіліся мы.

-- Не занадта,-- запэўніў ён.--Інакш яснай будучыні нам ніколі не дачакацца.

Ну што тут паробіш, калі чалавек усё наперад ведае… Занядбалі мы гаспадарку і як тыя буслы шпацыруем з бярвеннямі ад рання да ночы. Усё будучыню выглядваем.

Праўда, часам хто абурыцца:

-- На халеру яна нам здалася? Неяк раней без яе абыходзіліся – і нічога.

-- А дзе дзецям жыць, калі будучыні не дачакаемся?—дзівіцца

тады з нашай дурноты разумнік…

* * *

Год мяняўся годам, ужо бярвенні павысыхалі і зрабіліся лёгкімі, што тыя трэскі, як прывалокся да нас яшчэ адзін разумнік. Між іншым, таксама не з маўклівых.

-- Ну, добра,-- кажа,-- адорыце вы дзетак будучыняй, а самім куды падзецца, калі Бог да сябе не прыбярэ?

-- Дык што, нам зноў адчыняць куфэркі?--пытаемся.

-- І абразы на покуць вешаць,-- падказвае.

-- А ці не занадта?

-- Інакш гора вам не абрацца.

Усяму свету вядома, што нават авечкі нам у паслухмянстве саступаюць. Але гэтым разам мы запярэчылі:

-- Няма разліку цябе слухаць. Бога і поп на свае вочы не бачыў. А тут ўсяго мо некалькі крокаў засталося…

І пайшлі ад яго -- далей ясную будычыню выглядваць.

Не, у нашым балоце чэрці не водзяцца, хаця ў нас як нідзе ціха. Мы нават казкі пра чарцей ды іншых нячысцікаў забаранілі. Навошта нам ведаць пра ўсялякае страхоцце. Хіба з гэтага да лепшага будзе?..

Ніхто яшчэ не прыдумаў нічога лепшага, як прыстаць цёплым адвячоркам да мяккай купіны і заспяваць лагодную песню. І хай там нехта кажа пра нашае балота: балота! Недабразычліўцы ніколі не звядуцца ў тых, хто ведае смак шчасця. А ў нас яго ведае кожны і нават штодня. І мы ні ад каго не хаваем сакрэт, як зрабіцца шчаслівым. Трэба і вам па зямлі хадзіць гэтак, быццам пад нагамі багна. І як мы лішне не вылузвацца, бо ў нас калі хто занадта выбрыкне, дык умомант пагразне ў твані па самыя вушы, і ўсе з яго смяюцца. А яшчэ добра было б вам замест дарог нарабіць купін і скакаць з адной на другую. Па дарозе, зразумела, хутчэй трапіш туды, куды патрэбна. Толькі хто ведае, куды яму патрэбна? Вы хіба ведаеце? А калі скакаць, як мы, дык чаго б там хто не выдумляў сабе, а няма ў яго іншага шляху, як з гэтай купіны на бліжэйшую. І нават калі з’явіцца ў каго недарэчнае жаданне трапіць вунь на тую выспу, то як пачне ён скакаць, дык нагэтулькі заблытаецца, што хутка ўвогуле не будзе ведаць, дзе цяпер апынуўся і чаго хацеў, плануючы дарогу. А сапраўды, навошта яму тая выспа? Можа там абаранкі з макам задарма даюць?.. Ага, дагоняць і яшчэ раз дадуць!