Ян Збажына - Пыл саркафагаў

І
Адчуванне смерці неабходна
тым, хто хоча вечна жыць, —
жаўцізною восені паходня
доўга будзе нам свяціць.
Адспяваюць птушкі напрадвесні
толькі раз на цэлы год,
асалодзяць нашых боляў песні,
згорклы ў сэрцы даўні мёд...

ІІ
На пытанні, што стаяць спрадвеку,
з цягам часу знойдзецца адказ.
Хваляванні сённяшняга веку
хваляваць не будуць заўтра нас.
Хай жа лёс хвілінай летуцення
нам запаліць жоўтыя агні!..
Тыя словы, рэчы, справы, цені,
з болем сэрца восеньскія дні.

ІІІ
Але ўсё на свеце з божай ласкі!
Восень сцеле жоўтым дываном,
І ўсе стомленыя твараў маскі
ціхім спачываюць сном...

Ноч. Вароны спяць.
На могілках вогнішча з кнігаў.
Агмень злучыў супрацьлегласці
і працяў цемру.
Дым узнімаецца і не перапаўняе
доннасці.
Думкі вяртаюцца небу, попел —
зямлі.
Смажыцца бульба.
Халодны ўзгорак свежае магілы —
стол на дзве паверхні.
Бульба смярдзіць паліграфіяй.

Ноч цалуецца ў садзе з дажджом
на развітанне.
Час самотна загортвае том
перад світаннем.
Свечка сплакала ценямі воск —
знікла ў люстэрку.
Акаймоўвае сонечны хвост
неба талерку.
Не пакінуўшы след на вадзе,
змрок расчыніўся.
Сненнем-казкаю ноч праплыве,
свет абудзіўшы.

Вечар.
Вецер.
Дождж ліе,
б’е па шкле
крохкім.
Рэжа
межы
даўніх сноў
болем зноў
вохкім.
Соннасць.
Млоснасць.
У акне,
бы ў труне,
вечнасць.
Крочыць
з крозаў
небыцця
да жыцця
вернасць.
Вецер.
Вечар.
Дождж ліе...

І
Будуем-разбураем
Вежы,
Шукаем шлях —
Знаходзім межы.

ІІ
Апляванае зоркамі
Неба
І падраны на мне
Чаравік.
Вось крычыць
Нехта з голаду:
— Хлеба!
Ахвярую яму
Ржавы цвік.

Зневажаю мараль і плюю ў яе вочы,
А яна, балаўніца, мне толькі рагоча,
Шчэрыць пастку зжаваных зубоў.

Па касцёлах і цэрквах з іконаў святыя
Пазіраюць здаўна.., але гэта не тыя,
Хто сарве кайданы з нас, рабоў.

На слупах ліхтары абмяжоўваюць неба,
I ад іх інтэлекту за горад ганебна,
Вочы поўняцца горыччу слёз.

Ну, а нас абмяжоўваюць хлусам прарокі,
Што разносяць па вуліцах гулкія крокі,
I ад крокаў па скуры мароз...

Каля іконаў плачуць свечкі,
І плача з імі Беларусь...
Абрыдлі артадоксаў спрэчкі —
Нахабны хлус.
Абрыдлі невуцтва і хамства,
Што ахвяруюць на алтар.
І свінства — вопраткаю панства, —
І панства, страціўшае твар, —
...а ля іконаў гаснуць свечкі.

Айчына. Воля. Барацьба.
Пятля. Астрог і неба ў краты.
Жывога вечная сяўба
І пустазелле, бюракраты.

Гарластых цётак чарада.
Авоські. Клункі. Плёткі. Сваркі.
Штодзённасць...
Спрэчкі і нуда.
Нуда і спрэчкі...
Святы, чаркі.
Высакароднасць. Грамада.
Вячэра. Лаянка за скваркі.

Крыніца. Маці. Немаўля.
Забойцы. Здраднікі. Пачвары.
Пакутная ў слязах зямля
І лёсам гнаныя ахвяры.

каралі і магнаты медальёнам і люстрам
літургіі балі цудоўным шматлікім
ад пампезных санатаў акратэрыям аркам
люструюцца залы пано габеленам
святлацень арабескаў капітэлям аканту
ажур гарэльефнасць разеткам філёнкам
каларыт еўрапейскасць праз партал да пілонаў
дэкор-эфемернасць шмыгаю таемна
балаўніцтва балетніц і пад столлю плафонаў
машнары з узораў згалцелы прыемна
з атуманеных лесвіц прыгажуню шукаю
меандр ілюзору з вачыма як хоры
як адлітыя з медзі і знайшоўшы сціскаю
разносяць паненкі мармуравы холад
дэкальтэ дыяменты кампазіцый прапорцый
парфуму сукенкі спакусы праходзяць
я ў люкарню дзіўлюся маскаронамі порцік
пуці срэбракрылым глядзіць на стагоддзі