Георгій Валкавыцкі - Ашчэпкі (1998-2000)

І сябравіты ўспомнілі гнуснага рымскага змоўніка Катыліну, які ў карыслівых мэтах строіў падкопы пад фундамент рымскага ладу, і згодным хорам грымнулі:

— Лапы прэч ад управы!

Тут і выступіў Цыцэранюк. Прыгадаўшы карані, ён пакарыстаўся тэкстам славутага консула, што выратаваў рымскую рэспубліку ад Катыліны. З крыніцы тэарэтыка філасофскай рыторыкі выкінуў толькі прозвішча старажытнага пярэкрута, падмяніўшы яго мянушкай нашага адступніка. А каб было больш пераканаўча, і пачаў сваю арацыю крылатым словам продка:

— Quousque tandem abutere, Barsina, patientia nostra?

І пераклаў: Калі ж, урэшце, перастанеш ты, Барсіна, злоўжываць нашай цярплівасцю?!

Далей вёў наступ на мове матчынай.

— Да якой пары ты, ачмураны фурыяй, будзеш здзекавацца з нас?! Дзе мяжа неўтаймаванай дзёрзкасці тваіх выступленняў? — заганяў у кут злоснага паклёпніка, падмацоўваючы латынь сакавітым сябравіцкім матам.

— Cui bono? Cui prodest? — закончыў фундаментальным пытаннем сваю прамову супраць Бараны Цыцэранюк. І сябравіты паўтарылі ягонае пытанне:

— Каму выгадна? Хто на гэтым выйграе?

Не выпадкова сябравіты ўспомнілі Катыліну. Быў ён адыёзным стрыжнем у працэсе распаду, што ў той час тачыў рымскую рэспубліку. Падобнае становішча склалася і ў нашым энклаве. Дык і палымянае слова Цыцэранюка згуляла роўную Цыцэрону ролю. Сябравіцкае consultum ultimum прызначыла змоўнікаў на забыццё.

Ці Цыцэранюк таксама давядзе сябравітаў да згоды і выратуе энклаў ад загубы? А мо пачалася ўжо bellum omnium contra omnes? Вайна ўсіх супраць усіх?

О tempora, о mores!

(магільны сцэнарый знойдзены ў Харошчы)

Кожны хоча памерці незвычайна:

1. Польскі палітык — калі не ў Чанстахове (урачыста), дык на TV (трыумфальна).

2. Ксёндз — у Ватыкане. Папам.

3. Рабочы — на галадоўцы. Гегемонам.

4. Падначалены — пасля шэфа. З вужом за пазухай.

5. Пан Твардоўскі — на Месяцы. У самоце.

6. Беларускі паэт — калі не на Парнасе, то прынамсі на прыдарожным узгорку. Абавязкова з рукамі раскінутымі ўшыркі.

7. Зянон Пазьняк — у Нью-Йорку. Калі дазволяць — на сесіі ААН. Дэманстратыўна.

8. Яўген Мірановіч — у барацьбе з Лукашэнкам. Гераічна.

9. Сакрат Яновіч — на рыбалцы. З Валэнсам. Ты рыбак і я рыбак.

10. Цыган — на вісельні. З кампаніяй.

11. Моніка Левінскі — на чэлясе Клінтана.

12. Ельцын — у Крамлі. Царом.

Адзін селялнін прагне памерці ў роднай хаце. Ніхто не жадае адысці ў лепшы свет невядомым салдатам.

Было ў IV ст. да н.э. Піліп, цар Македоніі, запрасіў у сталіцу Пелу Арыстоцеля.

— Вучы майго ёлупа,— кажа, прадстаўляючы мысляру шалапутнага сына.

Пасяліўся мысляр у царскім хароме і ўбівае ў дубіну высокія матэрыі. А царэвічу ў галаве адно гулькі. Тым часам цар драхлее: абрыдлі яму і заваёвы, і ложкавыя ўцехі. Хто прадоўжыць вялікія справы?

І прыходзіць у думаўку мудрага „Стагірыта” смелая ідэя. Ідзе ў спачывальню царыцы, гіпнатызуе ўладарку, унушаючы:

— Саня не ад Піліпа. Саня ад Зеўса!

Прачнуўшыся, царыца кліча сына і выяўляе тайну:

— Сынок, ты не ад нямоглага бацькі. Я ўбакавілася і пачала цябе з царом багоў.

І падзеі разгарнуліся ў патрэбным напрамку. Саня адчуў у сэрцы слодыч неўміручасці, а ў руках — ваяцкі сверб. Стаў Лясандрам. Расправіўся з прэтэндэнтамі на трон і антымакедонцамі. Заваяваўшы ўладу над дзяржавамі Грэцыі, пайшоў на Усход, здабываць рэшту свету.

Чым гэты ўсходні „дранг” кончыўся, добра ведаеце.

Прайшло 2255 год (!). Бяздарнаму капралу прысніўся сон: спускаецца з неба Бог і шэпча яму на вуха:

— Адолька, ты — мая прычындала вогненная! Ich liehe dich!..

Прачнуўшыся, капрал абнародаваў сон і стаў фюрэрам III рэйха. Далей — як у старой эры. А ў міжчассі колькі такіх цароў і капралаў насіла наша зямля. І ўсе ганарыстыя карлікі з прыроднымі тромбамі ў мазгах, ашалелыя праводцы — з дзікім полымем у вачах, з каршуновымі кіпцюрамі. І ўсе параноідныя псіхапаты — „уладкоўвалі” свет у імя ілжывай місіі.

Слабая ўцеха, што канчалі аднолькава — гэты гатунак гомасапуна размнажаецца самагіпнозам.

XX стагоддзе з часам назавуць векам дэманаў. А пакуль мілаваныя лёсам робяць падлікі страт. Так маецца справа і ў Беларусі. Як паведамляе „ЛІМ”, вядзецца праца над энцыклапедыяй рэпрэсіраваных пісьменнікаў. У 30-я гады „кіпцюры ГПУ” дацягнуліся амаль да кожнага з больш чым двухсот беларускіх пісьменнікаў. Трагічная гісторыя „першага прызыву” (1917-1937 гг.). Параноя сталіншчыны выбухнула напярэдадні 20-годдзя кастрычніцкага перавароту. Падонкі рэвалюцыі прыступілі да татальнага знішчэння яе найадданых дзяцей. І ў гэтае прадонне трапіла творчая эліта. Захаваліся толькі „класікі”.