Винцесь Мудров: Рыбалка ў Бычках (на белорусском языке)

...Праз тры гадзiны, вылезшы з вагону, Макар з прытоенай радасьцю ўбачыў: на азярышчанскай станцыi нiчога не зьмянiлася. Усё так жа шумелi на ветры згалелыя таполi, на таполях сядзелi тыя ж самыя гракi, плякат на агароджы ("Не ходите по путям!") гэтак жа, як i два гады таму, ляпаў праржавелай бляхай i толькi прыстанцыйная прыбiральня, што стаяла ў канцы пляцформы, рэзала вока новай афарбоўкай. Зь белай прыбiральня ператварылася ў цёмна-брунатную i старыя надпiсы на яе сьценах выразна прабiвалiся скрозь новую фарбу.

Унутры, аднак, сьцены не фарбавалi. Макар, стаўшы над цёмнай адтулiнай, стаў разглядаць колiшнiя свае малюнкi, ды тут сьвет паплыў уваччу i ён вымушаны быў змахнуць рукавом няпрошаную сьлязiну. Плакаў, зморана аддзiмаючыся, i Васька Замундалiн: у прыбiральнi сьмярдзела хлёркай i смурод гэты праймаў да сьлёз. Не абабiўшы апошнiх кропляў, Макар выбег на пляцформу i адразу ж патрапiў у матчыны абдоймы.

- А Макарка ж ты мо-ой... А чаму ж цябе не адпускалi-i... - загаласiла мацi i ад таго ляманту ўсхадзiлiся гракi на дрэвах, а сябар Васька застыў у дзьвярох прыбiральнi, не зашпiлiўшы прарэху.

- Кожны дзянёчак да поезду бегаю, - галасiла мацi i супакоiлася толькi тады, як Макар закрыў ёй твар вушанкаю.

Расьпiсвалася сяструха праз паўгадзiны, але iсьцi ў загс не выпадала трэба было памыцца, пераапрануцца i наогул прывесьцi сябе ў парадак. Пагатоў на вясельле, як сказала мацi, прыехалi сталiчныя дзеўкi i мальцы.

- Акуратны, непiтушчы... летась iнстытут скончыў, - лапатала мацi, шыбуючы поруч i пры гэтым запабежлiва паглядала ў сынавы вочы - спадзявалася, што ў вачах мiльгане спагада.

Макар iшоў па гразкай вулiцы, кiўком галавы падганяў сябра i стоена ўздыхаў. Ён не любiў iнтэлiгентаў.

Вясельле гралi ў леспрамгасаўскай сталоўцы. Суседка iхная, цётка Дуся, працавала ў леспрамгасе бугальтарам - яна i парупiлася пра памяшканьне. Зь цёткай той хлопцы i рушылi ў сталоўку. I йшлi ня проста так, а зь меднiцай вiнегрэту - яе нёс на галаве Васька Замундалiн, - i зь цяжкою сумкай, у якой зацята бразгалi бутэлькi.

Два гады ня быў Макар у кампанiях i таму, заўважыўшы людзкi збой на ганку сталовай, замарудзiў хаду, перакiнуў з рукi ў руку цяжкую сумку i пацёр навярэджанай даланёю тое месца, дзе бiлася ўсхваляванае сэрца.

Мальцы, якiя стаялi на ганку, былi нетутэйшыя, усе скрозь у крымпленавых пiнжаках, вышываных кашулях i, што самае дзiўнае, усе яны гаманiлi па-беларуску.

"Кампазытары нейкiя" - падумаў тады Макар, скоса зiрнуўшы на Ваську Замундалiна. Два гады ён даводзiў сябру, што ў Азярышчы спрадвеку не было нацыяналiстаў, што беларусы, гэтак жа, як i тулякi, ненавiдзяць лабусаў, а тут... такая неспадзеўка.

Слухаючы кампазытараў, Макар не на жарты расхваляваўся, укiнуў у рот цыгарэту, паднёс запалку i толькi тады заўважыў: прыпалiў фiльтар. У той жа мiг на ганку мiльганула штосьцi белае i на шыi Макаравай павiсла заплаканая Тамарка.

- Тры разы вясельле пераносiлi. Усё цябе чакалi... - усхлiпнула ля вуха сястра i ўсхлiпы гэтыя гарачым рэхвам абхапiлi сэрца. Макар гатовы быў i сам расплакацца, ды, перахапiўшы сябруковы пагляд, сумеўся i паляпаў даланёю па дрогкай Тамарчынай сьпiне.

Пякучая крыўда - на сябе самога - не адпускала i надалей, калi ён рукаўся з жанiхом - хударлявым заморкам у акулярах, левае шкельца ў якiх было трэснутае й падзяляла жанiховае вока на дзьве палавiны; i калi сядаў за вясельны стол, далучыўшы да вiрлiвай гамонкi натужлiвы трэск выхадных штаноў. Пад час службы азадак прыкметна раздаўся, таму штаны i ня вытрымалi напругi.

Яны сядзелi з Васькам у тарцы стала, ваўкавата пазiралi на гасьцей, а калi ў залi завялi музыку i пачалiся танцы, зьбеглi, прыхапiўшы пляшку, у прыбiральню. У прыцемным, няўтульна-халодным катуху яны пiлi нагбом цёплую гарэлiцу, крэкалi, цiснучы да вуснаў рукавы i зацята маўчалi. Маўчалi аж да той пары, пакуль дзьверы прыбiральнi не адчынiлiся i ў пройме ня блiснулi акуляры з трэснутым шкельцам.

- Хлопцы, запалкi ёсьць? - з робленай весялосьцю вымавiў жанiх i Васька Замундалiн злавесна прасiпеў у вадказ:

- Не надоело?

- Што? - не зразумеў жанiх.

- По-белорусски п...ть не надоело?

З проймы вытыркнулася нечая кудлатая галава, пачуўся дзявочы воклiк: "Маладую скралi!" - i аб цэмэнтавую падлогу гучна бразнула недапiтая пляшка.

Макар так i не зразумеў - хто пачаў бойку. Замундалiн ударыў жанiха, цi то наадварот. Ён стаяў, нерухомы, уражана лыпаў вачыма i ачуўся тады, як убачыў юшку пад замундалiнскiм носам. Глынуўшы паветра i мацюкнуўшыся, Макар даў волю сваёй пакрыўджанай душы: з усяго маху заехаў кулаком у твар кудлатаму хлопцу, якi трымаў Ваську за плечы.