Чингиз Айтматов - Буранны паўстанак (на белорусском языке)

Здесь есть возможность читать онлайн «Чингиз Айтматов - Буранны паўстанак (на белорусском языке)» весь текст электронной книги совершенно бесплатно (целиком полную версию без сокращений). В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Жанр: Русская классическая проза, на русском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Буранны паўстанак (на белорусском языке): краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Буранны паўстанак (на белорусском языке)»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

Буранны паўстанак (на белорусском языке) — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Буранны паўстанак (на белорусском языке)», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Ён пайшоў да загона, дзе стаяў на прывязi, час ад часу зласлiва ўскрыкваючы, прыгнаны iм з папасу Буранны Каранар. Бач, ад рук адбiўся, брыдоўнiк, i вось цяпер выказваў сваю незадаволенасць - страхотна разяўляючы зубастую пашчу, жалiўся час ад часу: старая гiсторыя - зноў няволя, а да яе трэба прывыкнуць.

Едыгей падышоў да яго, яшчэ не адрабiўшыся ад прыкрасцi пасля размовы з Сабiтжанам. Ведаў жа, што гэтым скончыцца. Выходзiла - Сабiтжан рабiў iм ласку, прысутнiчаючы на пахаваннi ўласнага бацькi. Яму гэта проста муляла хутчэй бы развязацца. Не стаў Едыгей трацiць лiшнiх слоў, няварта было, бо ўсё роўна ўсё трэба рабiць самому, хiба што суседзi памагалi. Усе, хто не быў заняты на лiнii, памагалi. Жанчыны посуд збiралi, самавары чысцiлi, цеста мясiлi, нават хлеб пачыналi пекчы ўжо, мужчыны насiлi ваду, пiлавалi на дровы старыя шпалы - палiва ў стэпе дарагое, як i вада. I толькi Сабiтжан блытаўся тут, замiнаў, загаворваў пра тое, пра сёе - найбольш пра пустое, пра тое, каго знялi з работы, каго павысiлi. А тое, што жонкi ягонай тут няма, яго не бянтэжыла. Дзiўна, дальбог! У той, бачыце, нейкая канферэнцыя, а на ёй павiнны прысутнiчаць замежныя госцi. А пра ўнукаў i казаць няма чаго. Яны там змагаюцца за паспяховасць, каб атэстат найлепшы атрымаць для паступлення ў iнстытут. "Што за людзi пайшлi, што за народ! - абураўся сам сабе Едыгей. Усё для iх важнае на свеце, акрамя смерцi!" I гэта не давала яму спакою: "Калi смерць для iх нiшто, дык, выходзiць, i жыццё цаны не мае. У чым жа сэнс, дзеля чаго i як яны жывуць там?"

Едыгей спагнаў злосць на Каранары:

- Ты чаго равеш, кракадзiл? Ты чаго галосiш у неба, нiбы цябе там сам бог чуе? - Кракадзiлам абзываў Едыгей свайго вярблюда ў самых крайнiх выпадках, калi ўжо не было як трываць. Гэта прыезджыя пуцейцы прыдумалi Бураннаму Каранару такую мянушку праз зубастую пашчу ды злосны нораў. - Ты ў мяне дакрычышся, кракадзiл, я табе ўсе зубы выб'ю!

Трэба было згламаздаць сядло для вярблюда, i, прыступаючы да справы, Едыгей патрохi супакойваўся, лагоднеў. Залюбаваўся. Прыгожы i магутны быў Буранны Каранар. Да галавы рукой не дастанеш, хоць Едыгей быў росту немалога. Едыгей выбраў момант, прыгнуў вярблюду шыю i, пастукваючы пугаўём па мазолiстых каленях, падпускаючы ў голас строгасцi, асадзiў яго. Гучна пратэстуючы, вярблюд усё ж падпарадкаваўся волi гаспадара, i калi, нарэшце, склаўшы пад сябе ногi, ён прылёг грудзямi на зямлю i супакоiўся, Едыгей прыступiў да справы.

Асядлаць вярблюда па-сапраўднаму - гэта цяжкая праца, усё роўна што дом пабудаваць. Сядло робяць кожны раз нанова, увiшнасць ды i сiлы немалыя, тым болей калi сядлаеш такога аграмаднага вярблюда, як Каранар.

Каранарам, гэта значыць Чорным Корам, ён называўся не так сабе. Чорная патлатая галава з чорнай, што расла аж да загрыўка магутнай барадой, шыя нiзам уся ў чорных касмылях - яны звiсалi да калень густой дзiкай грывай - галоўнае ўпрыгожанне самца, - пара пругкiх гарбоў, што ўзвышалiся, як чорныя вежы, на спiне. I ў дадатак да ўсяго - чорны кончык куртатага хваста. А ўсё астатняе верх шыi, грудзi, бакi, ногi, жывот, - наадварот, было светлае, светла-рудой масцi. Тым i прыгожы быў Буранны Каранар, тым i знакамiты - i паставай, i масцю. I сам ён той парой быў у самай сваёй сiле - трэцi дзесятак iшоў Каранару.

Вярблюды доўга жывуць. Таму, мусiць, прыплод у iх бывае на пятым годзе i затым не кожны год, а толькi ў два гады раз, i плод выношваюць у чэраве даўжэй за iншых жывёл - дванаццаць месяцаў. Малога вярблюда цяжка выходжваць першыя год - паўтара, цяжка ўберагчы ад прастуды, ад стэпавых скразнякоў, а потым ён расце з дня на дзень, i тады яму нiчога ўжо не страшна - нi холад, нi спёка, нi бязводдзе...

Едыгей ведаў усё пра гэта - Буранны Каранар быў у яго заўсёды дагледжаны. Першая прыкмета здароўя i сiлы - чорныя гарбы на iм тырчэлi як чугунныя. Некалi Казангап падарыў яго яшчэ малочным, маленькiм, пушыстым, як качанё, у тыя гады першапачатковыя, як вярнуўся Едыгей з вайны ды астайбаваўся на раз'ездзе Баранлы-Буранным. А сам Едыгей малады быў яшчэ - уга! Ведаць не ведаў, што застанецца тут да сiвой галавы. Iншым разам зiрне на тыя фотаздымкi i сам не верыць сабе. Так перамянiцца - белы ўвесь. Нават бровы i тыя сiвыя. I аблiччам, вядома, другi стаў. А целам не пацяжэў, як бывае ў такiм узросце. Неяк само па сабе сталася - спачатку вусы адгадаваў, потым бараду. Яно як без барады, усё роўна як голым хадзiць. Цэлая вечнасць прайшла, можна сказаць, з тае пары.

Вось i цяпер, сядлаючы Каранара, якi ляжаў на зямлi, ушчуваючы яго то голасам, то намахам рукi, калi той не-не ды i агрызаўся, равучы, як леў, паварочваючы чорную патлатую галаву на даўжэзнай шыi, Едыгей няўзнак прыгадваў сёння, што было ды як было ў тыя гады. I адчуваў палёгку.

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «Буранны паўстанак (на белорусском языке)»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «Буранны паўстанак (на белорусском языке)» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


libcat.ru: книга без обложки
Чингиз Айтматов
libcat.ru: книга без обложки
Чингиз Айтматов
Чингиз Айтматов - Сыпайчи
Чингиз Айтматов
libcat.ru: книга без обложки
Чингиз Айтматов
Чингиз Айтматов - Материнское поле
Чингиз Айтматов
Чингиз Айтматов - Джамиля
Чингиз Айтматов
Чингиз Айтматов - Прощай, Гульсары!
Чингиз Айтматов
libcat.ru: книга без обложки
Чингиз Айтматов
Чингиз Айтматов - Когда падают горы
Чингиз Айтматов
Отзывы о книге «Буранны паўстанак (на белорусском языке)»

Обсуждение, отзывы о книге «Буранны паўстанак (на белорусском языке)» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x