Чарльз Дыкенс - Олівер Твіст

— Бедны ты бедны, — прамовіла місіс Саўэрберы, гледзячы са спачуваннем на інтэрнацкага хлопчыка.

Ноэ, у якога верхні гузік камізэлькі быў дзесьці на ўзроўні макаўкі Оліверавай галавы, у той час як яго абсыпалі воклічамі спачування, цёр далонямі вочы і — выціснуў з сябе колькі слязінак.

— Што рабіць! — ускрыкнула місіс Саўэрберы. — Гаспадара няма дома, у доме няма ніводнага мужчыны, а ён выламае дзверы, не пройдзе і дзесяці хвілін.

Рашучыя атакі Олівера на памянёны кавалак дрэва рабілі такое меркаванне цалкам верагодным.

— Ах, Божа мой! Я не ведаю, місіс... — усклікнула Шарлот. — Можа, паслаць па паліцыянта?

— Або па салдатаў... — прапанаваў містэр Клэйпал.

— Не, не трэба, — сказала місіс Саўэрберы, успомніўшы пра Оліверавага старога сябра. — Ноэ, бяжы да містэра Бамбла. Скажы, каб ён неадкладна прыйшоў сюды! Ды не шукай сваёй шапкі! Можаш на бягу трымаць нож лязом да сіняка пад вокам, пухліна пройдзе.

Ноэ не стаў губляць часу на адказ. Ён прыпусціўся як мага, і многія, хто праходзіў міма, дзівіліся на інтэрнацкага хлопчыка, які прабіваўся праз вулічны тлум без шапкі і са сцізорыкам, прыкладзеным да вока.

Пратэст працягваецца

Ноэ Клэйпал ляцеў што было сілы вуліцамі і ні разу не спыніўся, каб аддыхацца, аж пакуль не дабег да брамы працоўні. Тут ён хвіліну памарудзіў, каб набрацца духу на выбух рыданняў і ўражальную сцэну слёз і жахаў. Пастукаўшы ў весніцы, ён апынуўся перад старым жабраком, які адчыніў іх, з такой плаксівай і спалоханай фізіяноміяй, што нават гэты стары, які і ў лепшыя свае часы бачыў вакол сябе толькі маркотныя твары, адхіснуўся, уражаны яго выглядам.

— Што? Што здарылася з хлопчыкам? — прамовіў стары жабрак.

— Містэра Бамбла! Містэра Бамбла! — закрычаў Ноэ, удала падабраўшы інтанацыю роспачы, ды так гучна і ўзрушана, што крык гэты не толькі дасягнуў вушэй самога містэра Бамбла, які выпадкова знаходзіўся паблізу, але так яго ўстрывожыў, што ён куляй вылецеў на двор без трохкуткі, што ёсць акалічнасцю цікавай і характэрнай, бо сведчыць: нават прыходскі кур’ер, калі ён дзейнічае пад уплывам нечаканага магутнага імпульсу, можа на час страціць кантроль над сабой і забыцца на асабістую годнасць.

— О містэр Бамбл, сэр! — замармытаў Ноэ. — Олівер, сэр... Олівер...

— Што? Што? — уклініўся містэр Бамбл, і ў яго валявых вачах засвяцілася радасць. — Няўжо ўцёк? Ён уцёк, ці не так, Ноэ?

— Не, сэр, не. Не ўцёк, сэр; ён сапраўдны бандыт! — адказаў Ноэ. — Ён спрабаваў забіць мяне, сэр, а потым спрабаваў забіць Шарлот і гаспадыню. О, як гэта балюча! Я паміраю, сэр!

Тут Ноэ пачаў круціць усім целам, як вугор; яго апанаваў курч, так што містэр Бамбл павінен быў зразумець, што ў выніку гвалтоўнага і крыважэрнага нападу Олівера Твіста ён атрымаў значныя нутраныя пашкоджанні, з-за якіх ён трывае нясцерпныя пакуты.

Калі Ноэ ўбачыў, што навіна, якую ён паведаміў, літаральна спаралізавала містэра Бамбла, ён пастараўся дамагчыся яшчэ большага эфекту і стаў крычаць пра свае жахлівыя раны ў дзесяць разоў гучней, чым раней. Заўважыўшы, што праз двор ідзе джэнтльмен у белай камізэльцы, ён залямантаваў яшчэ больш трагічна, бо справядліва палічыў, што будзе вельмі да месца прыцягнуць увагу і выклікаць у названага джэнтльмена раздражненне.

Увага джэнтльмена была неўзабаве прыцягнутая; не зрабіўшы і трох крокаў, ён раззлавана азірнуўся і запытаўся, чаго там вые гэты малы нягоднік і чаму містэр Бамбл не ўзнагародзіць яго чым-небудзь так, каб яго вакальныя практыкаванні былі больш абгрунтаванымі і гучалі натуральна.

— Гэты бедны хлопчык са школы-інтэрната, сэр, — адказаў містэр Бамбл. — Яго ледзьве не забіў — зусім крыху не хапіла, каб забіў — той вісус, Олівер Твіст.

— Каб цябе чорт пабраў! — усклікнуў джэнтльмен у белай камізэльцы, адразу спыніўшыся. — Я гэта ведаў наперад! Зсамага пачатку ў мяне было дзіўнае прадчуванне, што гэты нахабны малады дзікун прыйдзе да шыбеніцы!

— Падобна на тое, што ён спрабаваў таксама забіць служанку, сэр, — сказаў містэр Бамбл. Яго твар зрабіўся шэрым, як попел.

— І сваю гаспадыню, — уставіў містэр Клэйпал.

— І гаспадара таксама. Так, здаецца, казаў ты, Ноэ? — дадаў містэр Бамбл.

— Не, яго не было дома, а то б ён і яго забіў, — адказаў Ноэ. — Ён сказаў, што заб’е.

— Так-так, кажаш, абяцаў забіць? — дапытваўся джэнтльмен у белай камізэльцы.

— Так, сэр, — адказаў Ноэ. — І калі ласка, сэр, гаспадыня прасіла, ці не знойдзе містэр Бамбл часу, каб схадзіць цяпер вось туды і адлупцаваць яго, бо гаспадара няма дома.