Чарльз Дыкенс - Олівер Твіст

Ён чыркнуў запалкай, распаліў у каміне, сунуў туды дубінку. На яе канцы прыліплі валасы; цяпер яны разам згарэлі, ператварыліся ў лёгкі попел і, падхопленыя цягай, кружляючы, паляцелі ў дымнік. Нават гэта напалохала яго, хоць ён быў смелым, але ён трымаў прыладу забойства, пакуль тая не прагарэла і не зламалася, а потым кінуў яе на вуголле, каб яна зусім згарэла і ператварылася ў попел. Ён памыўся, пачысціў сваю вопратку. Былі сляды, якія не паддаваліся выдаленню, і ён выразаў іх ды кінуў на агонь. Колькі гэтых плям было ў пакоі! Нават сабачыя сляды былі крывавымі.

Увесь гэты час ён ні разу не павярнуўся спінай да трупа — так, ні разу. Закончыўшы падрыхтоўку, ён спінай рушыў да дзвярэй, цягнучы за сабой сабаку, каб той зноў не запэцкаў лапы і не вынес на вуліцу новых доказаў злачынства. Ён асцярожна зачыніў дзверы, замкнуў іх, узяў ключ і пайшоў з дому.

Ён перайшоў дарогу, падняў галаву і паглядзеў на акно, каб упэўніцца, што звонку нічога не бачна. Фіранка, якую яна хацела адсунуць, каб упусціць святло, якога так і не ўбачыла, была захінутая. Яна ляжала дзесьці пад ёй. Ён ведаў гэта. Божа, як свяціла сонца якраз на гэтае месца!

Пагляд быў мімалётны. Якая палёгка, што ён выбраўся з гэтага пакоя! Ён свіснуў сабаку і падаўся прэч.

Ён прайшоў праз Айлінгтон, потым падняўся на пагорак ля Хайгэйт, на якім стаіць камень у гонар Уітынгтона, павярнуў на Хайгэйт-Хіл, бязмэтна, без веды, куды ідзе, зноў павярнуў направа адразу пасля таго, як пачаў спускацца з пагорка, падаўся палямі па сцежцы, абагнуў Сайн-Вуд і выйшаў такім чынам на Хэмстэд-Хіт. Ён перасёк лагчыну ля Даліны Здароўя, ускараскаўся па крутым адхоне і, перасекшы дарогу, якая злучае вёскі Хэмпстэд і Хайгэйт, прайшоў рэшту шляху да палёў ля Норс-Энд, дзе залёг пад агароджу з кустоў і заснуў.

Хутка ён прачнуўся і зноў пайшоў — не ад Лондана, а гасцінцам назад у горад, потым зноў назад, потым перасёк тую самую пустку, якую ўжо праходзіў, потым хадзіў узад-уперад па палёх, клаўся на закрайках канаў адпачываць, ускокваў, пераходзіў на новае месца, зноў рабіў тое самае і зноў блукаў, зноў ішоў абы-куды.

Куды паблізу можна пайсці, дзе не занадта людна, каб атрымаць што-небудзь паесці і папіць? У Хэндан. Гэта было добрае месца, не занадта далёка і па-за люднымі шляхамі. Туды ён і накіраваўся — дзе подбегам, а дзе дзіўным чынам рухаючыся з хуткасцю слімака, а іншым разам і наогул спыняючыся ды ад няма чаго рабіць збіваючы кіем галіны з кустоў. Але калі ён прыйшоў туды, то яму пачало здавацца, што ўсе, хто яму сустракаўся — нават дзеці ля дзвярэй, — глядзяць на яго з падазрэннем. Ён зноў павярнуўся назад, не насмеліўшыся купіць чаго-небудзь на зуб, хоць і не меў нічога ў роце ўжо шмат гадзін. І вось ён зноў пасунуўся верасковай пусткай, не ведаючы, куды кіравацца далей.

Ён праходзіў мілю за міляй, пакуль не вяртаўся зноў на старое месца. Прайшлі ранак і полудзень, дзень быў на сыходзе, а ён усё яшчэ таптаўся на адным месцы, ішоў то на пагорак, то з пагорка, зноў вяртаўся назад і не адыходзіўся далёка ад аднаго і таго ж месца. Нарэшце ён пайшоў убок і накіраваўся на Хэтфілд.

Было дзевяць вечара, калі ён, канчаткова выбіўшыся з сіл, а з ім і сабака, які кульгаў ад нязвыклай нагрузкі, спусціліся з пагорка ля царквы ў ціхай вёсцы, праслізнулі па малой вулачцы і зацягнулі свае косці ў невялікі шынок, цьмяны агеньчык якога прывабіў іх. У пакоі гарэў камін, каля яго сядзелі сяляне і выпівалі. Яны далі месца незнаёмцу, але ён сеў у самым дальнім кутку і еў ды піў адзін, калі не лічыць сабакі, якому ён час ад часу кідаў кавалак.

Размова людзей, якія сабраліся тут, круцілася вакол суседніх палёў, фермераў, а калі гэтыя тэмы вычарпаліся, то пачалі гаварыць пра ўзрост нейкага старога, якога пахавалі мінулай нядзеляй: маладыя сцвярджалі, што ён быў вельмі стары, а людзі больш сталага веку заяўлялі, што той быў яшчэ даволі малады — адзін сівавалосы дзед казаў, што не старэйшы за яго, і каб глядзеў за сабой, то пажыў бы яшчэ гадоў дзесяць-пятнаццаць, — але каб глядзеў за сабой.

У гэтай размове не было нічога такога, што магло б прыцягнуць увагу або выклікаць непакой. Забойца заплаціў па рахунку і непрыкметна, моўчкі сядзеў у сваім кутку. Ён ледзь не заснуў, як раптам у шынку з’явіўся нейкі новы чалавек.

Гэта быў карабейнік, вастраслоў і махляр, які вандраваў па вёсках, гандлюючы брускамі, рамянямі для праўкі лёзаў, брытвамі, круглым мылам, маззю для вупражы, лекамі для сабак і коней, таннай парфумай, касметыкай ды іншымі падобнымі таварамі, якія ён насіў у скрынцы за спінай. Яго прыход быў для вяскоўцаў сігналам да рознага кшталту жартачкаў, якія не змаўкалі, пакуль ён не павячэраў і не раскрыў сваёй скрынкі са скарбамі, даўшы волю языку і паяднаўшы карыснае з прыемным.