Etelo Vojniĉ - Ojstro

— Jen tiu studento, pri kiu mi parolis, — streĉe diris Montanelli prezentante Arturon. — Mi anticipe dankas vian permeson por Arturo uzi la bibliotekon plu.

Patro Kardi, maljuna, bonaspekta sacerdoto tuj komencis interparoli kun Arturo pri la universitato Sapienza. Lia flua kaj senafekta prononco pruvis lian profundan konon de studenta vivo. Konversacio baldaŭ koncernis la universitatan regularon, kies severeco estis tre aktuala tiam. Arturon tre ĝojigis vidpunkto de la nova rektoro, kiu akre kritikis estraron de la universitato pro iliaj sensensaj kaj ĉikanaj limigoj, kiuj kolerigis studentaron.

— Mi havas grandan sperton pri edukado de junularo, — diris li. — Neniam necesas ion malpermesi al junularo sen sufiĉa rezono, jen estas mia regulo. Kelkaj junaj homoj povas okazigi multajn perturbojn, kiam oni ne respektas ties individuecojn. Ja plej obeema ĉevalo povas iufoje pranci, kiam oni tre ofte tiras bridrimenon.

Arturo mire kaj plene malkovris siajn okulojn. Li tute ne supozis, ke la nova rektoro estos protekti studentojn. Montanelli ne ĉeestis la konversacion, ŝajne pro foresto de intereso al ĝi. Li mienis tiel neesprimeble lace kaj senespere, ke patro Kardi subite diris: — Ŝajne mi tedis al vi, patro kanoniko. Pardonu mian babilecon. Mi tre interesiĝas pri tiu ĉi subjekto kaj iufoje forgesas, ke ĝi povas iun tedi.

— Male, mi ankaŭ tre interesiĝas pri ĝi.

Montanelli neniam povis aperigi stereotipan ĝentilecon kaj do Arturon malplaĉe agacis lia tono.

Kiam patro Kardi forlasis la ĉambron, Montanelli turnis sin al Arturo kaj ekrigardis lin kun tiu sama melankolia kaj zorgoplena mieno, kiu estis dum la tuta vespero sur lia vizaĝo.

— Arturo, mia kara knabo, — li ekparolis mallaŭte, — mi devas ion diri al vi.

Ŝajne li ricevis iun malagrablan informon, ekpensis Arturo rigardante marasman vizaĝon de Montanelli. Venis longa paŭzo.

— Ĉu al vi plaĉis la nova rektoro? — demandis subite Montanelli.

La demando estis tute neatendita, tiel Arturo ne tuj trovis konvenajn vortojn.

— Al mi? Al mi li tre plaĉis… Cetere mi ankoraŭ ne estas tute certa. Tion malfacile diri post la unua fojo.

Montanelli sidis frapante per fingroj apogbrakojn de fotelo, kion li ĉiam faris dum malfacilaj aŭ maltrankvilaj situacioj.

— Koncerne de mia veturo al Romo, — komencis li denove, — se vi oponas kaj deziras… Arturo, mi skribos, ke mi ne veturos.

— Padre! Sed Vatikano…

— Vatikano trovos iun alian. Mi sendos mian pardonpeton.

— Sed kial? Mi ne povas kompreni.

Montanelli tuŝis sian frunton permane.

— Mi maltrankviliĝas pri vi. Min turmentas penso, ke… Finfine mi ne tro bezonas veturi.

— Kaj kiel episkopeco?

— Aĥ, Arturo! Ĉu estos profito por mi, se mi akiros episkopecon kaj perdos…

Li subite silentiĝis. Arturo neniam vidis padre antaŭe tiom perpleksa.

— Mi nenion komprenas, — li diris. — Padre, ĉu vi povas ekspliki pli difinite, kio vin maltrankviligas?

— Nenio. Simple min turmentas senlima timo. Diru al mi, ĉu vin minacas iu danĝero?

”Li ion aŭdis”, — Arturo pensis rememorante onidiron pri preparata ribelo. Sed la sekreto ne estis lia, sekve ne eblas ĝin malkovri, tial li respondis per jena demando: — Kia danĝero povas minaci min?

— Ne demandu min, sed rekte respondu! — Pro emocio voĉo de Montanelli iĝis preskaŭ arda. — Ĉu estas vi en danĝero? Mi ne volas scii viajn sekretojn. Diru al mi nur ĉi tion.

— Ni ĉiuj estas en diaj manoj, padre. Ĉio povas okazi. Tamen mi vidas neniun rezonon antaŭtimi iun danĝeron ĝis via reveno.

— Ĝis mia reveno… Aŭskultu, carino, Mi preferas, ke vi decidu. Mi bezonas neniujn viajn eksplikojn. Diru nur “Restu” kaj mi rifuzos de vojaĝo. Neniu ion perdos de tio, sed vi, mi estas certa, estos kune kun mi en sekureco.

Tia morbideco estis tute fremda por Montanelli, tial Arturo kun maltrankvilo diris: — Padre, vi estas malsana. Vi devas veturi al Romo, ripozi tie profunde, por ke forlasu vin sendormeco kaj kapdoloroj.

— Tre bone, — abrupte interrompis lin Montanelli, kvazaŭ lin tedis tiu ĉi konversacio. — Morgaŭ mi forveturos per la unua poŝta ĉaro.

Arturo estis surprizita.

— Ĉu vi ŝajne volis ion diri al mi? — demandis li.

— Ne, ne, nenion plu, nenion gravan…

Lia mieno esprimis angoron kaj timon.

Kelkajn tagojn post forveturo de Montanelli Arturo venis bibliotekon de la seminario por preni libron kaj renkontis en ĝi patron Kardi.

— Aha, sinjoro Burton! — ekkriis la rektoro. — Ĝuste vin mi bezonas. Bonvolu iri al mi kaj helpi pri iu malfacila afero.

Li malkovris pordon de sia kabineto, en kiun Arturo venis kun kaŝita sento de antipatio. Al li ne plaĉis tio, ke la privatan ĉambron, sanktejon de padre nun okupas la alia homo.

— Mi estas terura libra vermo, — diris la rektoro. — Unue, post mia alveno ĉi tien, mi komencis ekzameni la bibliotekon. Ĝia enteno estas perfekta, tamen mi ne sukcesis kompreni sistemon, laŭ kiu oni ĉion katalogis.

— La katalogo ne estas plena. Multaj valoraj libroj estis aldonitaj al ĝi nur antaŭnelonge.

— Ĉu vi povas dum duonhoro ekspliki al mi dispozicion de libroj?

En la biblioteko Arturo detale ĉion eksplikis. Kiam li estis preparanta por foriro kaj jam prenis sian ĉapelon, la rektoro ridetante haltigis lin: — Ne, ne! Mi ne povas lasi vin tial rapide. Hodiaŭ estas sabato, do ĝis lunda mateno vi povas prokrasti vian studadon. Restu kaj vespermanĝu kune kun mi, des pli, ke nun jam estas malfrue kaj mi estas tute sola, tial min ĝojigos kompanio kun vi.

Lia maniero estis tiel senafekta kaj afabla, ke Arturo eksentis sin kun li tute libere. Post kelkaj bagatelaj frazoj la rektoro demandis Arturon, kiel longe li konas Montanelli.

— Ĉirkaŭ sep jaroj, — respondis Arturo. — Mi estis dekdujara, kiam li revenis el Ĉinio.

— Aĥ, jes! Tie li akiris reputacion de predikisto. Ĉu ekde tiam vi iĝis lia edukato?

— Li komencis instrui min unu jaron poste, kiam li unue konfesprenis min. Ekde mia eniro en la universitaton li instruis kromajn lernofakojn, kiuj ne estis en regula kurso. Li tre favoras al mi! Vi eĉ ne povas imagi!

— Mi volonte kredas tion. Li estas homo kun nobla kaj bela animo, kiun ne eblas ne admiri. Mi renkontis predikistojn, kiuj estis kune kun li en Ĉinio. Ili ne sukcesis trovi vortojn necesajn por glori liajn energion kaj kuraĝon okazintajn en malfacila tempo, lian senŝanĝan sindonemon. Vi devas danki fortunon pro tio, ke vin gvidas tiu ĉi eminenta viro. De li mi informiĝis pri tio, ke vi frue perdis gepatrojn.

— Jes, mia patro mortis dum mia infaneco kaj la patrino mortis antaŭ unu jaro.

— Ĉu vi havas gefratojn?

— Ne, nur vicfratojn… Sed ili jam maturiĝis, kiam mi estis infano.

— Probable vi spertis solecon dum via infaneco, tial nun vi tial valorigas bonkorecon de Montanelli. Interalie, ĉu vi havas konfesprenanton dum lia foresto?

— Mi volis peti pastrojn el Santa Katarino, se ili ne havas multajn pentantojn.

— Ĉu vi volas konfesi min?

Okuloj de Arturo plilarĝiĝis pro miro.

— Via pastra moŝto, certe, mi estos ĝoja, sed…

— Sed kutime rektoro de teologia seminario ne konfesprenas pentantojn. Ĉu ne? Vera informo. Tamen mi scias, ke kanoniko Montanelli multe vartis vin kaj, se mi ne eraras, li tre maltrankviliĝas pri via bonstato. Mi ankaŭ maltrankviliĝus, se okazus disiĝo kun mia favorata lernanto. Al li plaĉos tio, ke lia kolego zorgas pri via animo. Krome, filo mia, mi devas diri malkaŝe, ke vi tre plaĉas al mi kaj do mi estos ĝoja okazigi ian ajn helpon al vi, laŭ miaj kapabloj.

— Okaze mi, memkompreneble, estos tre dankema pro via gvidado.

— Tial venu al mi konfesi la sekvontan monaton. Bonege! Vi rajtas viziti min iun ajn vesperon, kiam vi estos libera, mia knabo.