Эрих Ремарк - Тры таварышы (на белорусском языке)

- Пат, - сказаў я, - мой добры адважны сябра...

У гэты момант увайшоў Жафэ. Ён адразу ж зразумеў сiтуацыю.

- Казачны вынiк, - прабурчэў ён. - Я так i думаў...

Я хацеў яму нешта запярэчыць, але ён проста выштурхнуў мяне.

XVII

Гэта было праз два тыднi. Пат паправiлася настолькi, што мы маглi паехаць адтуль. Мы ўпакавалi рэчы i чакалi Готфрыда Ленца. Ён павiнен быў забраць машыну. Мы з Пат вырашылi ехаць на цягнiку.

Быў цёплы хмурны дзень. Воблакi, нiбы вата, стаялi нерухома ў небе, гарачае паветра дрыготка пералiвалася над дзюнамi, алавянае мора разлеглася ў светла-iскрыстай смузе.

Готфрыд з'явiўся пасля полудня. Я ўжо здалёку заўважыў яго бялявую галаву, якая замiльгала над агароджамi. Толькi калi ён звярнуў на дарогу да вiлы фраў Мюлер, я ўгледзеў, што ён быў не адзiн... побач з iм крочыла нешта падобнае на аўтагоншчыка ў мiнiяцюры: вялiзная кепка ў клетку, казырком назад, вялiзныя засцерагальныя акуляры, белы камбiнезон i два вялiзныя вухi, чырвоныя, як бурак.

- Божа, гэта ж Юп! - здзiўлена сказаў я.

- Уласнай персонай, пан Локамп, - з усмешкай пацвердзiў Юп.

- А касцюм! Што здарылася?

- Ты ж бачыш, - з задавальненнем заўважыў Ленц, пацiскаючы мне руку. - Ён рыхтуецца стаць аўтагоншчыкам. Ужо восем дзён я займаюся з iм. Ён мяне ўпрасiў узяць сёння з сабой. Удалая магчымасць зрабiць першую самастойную дальнюю паездку.

- Усё будзе ў парадку, пан Локамп! - радасна пацвердзiў Юп.

- I яшчэ як! - Готфрыд усмiхаўся. - У жыццi не бачыў такога апантанага гоншчыка. У першы ж дзень вучэбнай паездкi ён спрабаваў на нашым старым добрым таксi перагнаць "мерседэс". Закляты малы чорт!

Юп ад шчасця аж упацеў i, нiбы молячыся, глядзеў на Ленца.

- Здалося, што я ўтру нос фарсуну, пан Ленц! Хацеў абысцi на павароце, як пан Кёстэр.

Я не стрымаўся, каб не засмяяцца.

- Ты нядрэнна пачынаеш, Юп.

Готфрыд з бацькоўскiм гонарам пазiраў на свайго вучня.

- А цяпер хапай чамаданы i вязi iх на вакзал.

- Адзiн? - Юп як не ўзарваўся ад хвалявання. - Можна праехаць да вакзала зусiм аднаму, пан Ленц?

Готфрыд кiўнуў, даючы згоду, i Юп рынуўся ў дом.

Мы здалi чамаданы. Потым забралi Пат i паехалi на вакзал. Мы прыехалi на чвэрць гадзiнкi раней, перон быў пусты.

Стаяла толькi некалькi малочных бiтонаў.

- Едзьце, - сказаў я, - а то позна даберацеся дадому.

Юп, якi сядзеў за рулём, з крыўдай глянуў на мяне.

- Такiя словы табе не падабаюцца, праўда, Юп? - спытаў яго Ленц.

Юп выпрастаўся.

- Пан Локамп, - сказаў ён з папрокам, - я ўсё разлiчыў. У восем гадзiн мы спакойна будзем у майстэрнi.

- Правiльна! - Ленц паляпаў яго па плячы. - Пайдзi з iм у заклад, Юп. На бутэльку сельтэрскай.

- На сельтэрскую - не, - адказаў Юп. - Але пачкам цыгарэт я рызыкну.

Ён з выклiкам глянуў на мяне.

- Ты ведаеш, што дарога ў даволi дрэнным стане? - спытаў я.

- Усё разлiчана, пан Локамп!

- Ты пра павароты падумаў?

- Павароты для мяне - нуль. У мяне няма нерваў!

- Добра, Юп, - сказаў я сур'ёзна. - Тады iду на заклад. Але пан Ленц машыну не вядзе.

Юп прыклаў руку да сэрца.

- Чэснае слова!

- Добра, добра. Але скажы, што ты так сутаргава зацiскаеш у руцэ?

- Секундамер. Буду засякаць час. Хочацца пабачыць, на што здольная таратайка.

Ленц усмiхнуўся.

- Так, дзеткi, Юп узброiўся выдатна. Думаю, што бравы дзед "сiтраэн" задрыжыць перад iм усiмi поршнямi.

Юп не звярнуў увагi на iронiю.

- Тады паехалi, пан Ленц! Заклад ёсць заклад.

- Вядома, мой маленькi кампрэсар! Да пабачэння, Пат! Да сустрэчы, Робi! Готфрыд уладкаваўся на сядзеннi. - Ну, Юп, пакажы даме, як стартуе кавалер i будучы чэмпiён свету!

Юп апусцiў акуляры на вочы, кiўнуў нам, як роўня, i на першай хуткасцi паскакаў па бруку ў бок шашы.

Пат i я нейкi час яшчэ пасядзелi на лаўцы каля вакзала. Гарачае белае сонца прыпякала драўляную агароджу платформы. Пахла смалой i соллю. Пат адкiнула галаву i заплюшчыла вочы. Яна сядзела цiха, падставiўшы твыр сонцу.

- Замарылася? - спытаў я.

Яна пахiтала галавой.

- Не, Робi.

- Iдзе цягнiк, - сказаў я.

Пыхкаючы, падкацiў паравоз - чорны, маленькi, амаль нябачны ў мiгатлiвай засмужанай прасторы. Мы селi ў вагон. Пасажыраў было мала. Цягнiк, цяжка сапучы, зрушыў з месца. Дым паравоза вялiкiмi чорнымi клубамi павiс у паветры. Паволi праплывалi пейзажы, вёска з рудымi саламянымi дахамi, лугi з каровамi i коньмi, лес, а потым - домiк фройляйн Мюлер у нiзiне за дзюнамi - мiрны, дрымотны.

Пат стаяла побач са мной каля акна i глядзела ў той бок. На павароце мы наблiзiлiся - можна было выразна бачыць вокны нашага пакоя. Яны былi адчынены, пасцельная бялiзна звiсала з асветленага сонцам падаконнiка.