Джон Стейнбек - Гронкi гневу (на белорусском языке)

- Бацька, - сказала яна i крутнула галавой у бок дзядзькi Джона.

Бацька няспешна падышоў да яго.

- Што, Джон, у горле перасохла?

- Ды не.

- Пацярпi да канца збору. Тады хоць бочкамi пi.

- А мне не к спеху, - сказаў дзядзька Джон. - Працую старанна, сплю добра. Сны мяне не мучаюць.

- Я бачу, ты вачэй не можаш адвесцi ад бутэлек.

- Я iх амаль не заўважаю. Дзiўная рэч - хочацца ўсё ўсялякае купiць. Нават такое, што мне i не трэба. Вось, напрыклад, бяспечную брытву. Цi вунь тыя пальчаткi. Усё вельмi таннае.

- Бавоўну ж у пальчатках не збiраюць.

- Ведаю. Бяспечная брытва мне таксама без патрэбы. Але тут усё так выстаўлена, што, трэба табе цi не трэба, а так i падмывае купiць.

Мацi крыкнула iм:

- Пайшлi. Цяпер у нас усё ёсць. - У руках у яе была сумка. Дзядзька Джон i бацька ўзялi кожны па пакунку. За дзвярамi iх чакалi Руцi i Ўiнфiлд - вочы выпучаныя, твары ўспухлi ад набiтага за абедзве шчакi печыва.

- Ну вось, цяпер вячэраць не будуць, - сказала мацi.

Да лагера сыходзiўся народ. У палатках загарэлiся лiхтары. З пячных труб валiў дым. Джоўды паднялiся па сходках у вагон i прайшлi ў сваю палову. Каля печкi, у якой ужо гарэў агонь, сядзела на скрынцы Ружа Сарона. Жалезныя сценкi печкi распалiлiся дачырвана.

- Малака купiлi? - патрабавальна запыталася Ружа Сарона.

- Купiлi. Вось.

- Дай мне. З самага поўдня не пiла.

- Яна думае, што гэта як лекi.

- Мне нянечка так гаварыла.

- Бульбы нарыхтавала?

- Ага, аблупiла.

- Дык падсмаж яе, - сказала мацi. - Я свiных адбiўных купiла. Нарэж скрылiкамi на новую патэльню. I цыбулi туды. А вы, мужчыны, iдзiце памыйцеся i вядро вады прынясiце. Дзе Руцi з Уiнфiлдам? Няхай i яны памыюцца. Мы iм купiлi печыва, - сказала мацi Ружы Сарона. - Кожнаму цэлы пачак.

Мужчыны пайшлi да рэчкi мыцца. Ружа Сарона нарэзала на новую патэльню бульбы i перамяшала яе канцом нажа.

Раптам канец брызентавай занавескi задраўся, i ў палову Джоўдаў зазiрнуў тоўсты спацелы твар.

- Ну, як сёння ў вас, мiсiс Джоўд?

Мацi абярнулася.

- А, гэта вы! Добры вечар, мiсiс Уэйнрайт. Зарабiлi добра. Тры даляры з паловай. Дакладней - тры пяцьдзесят сем.

- А мы - чатыры даляры.

- Правiльна. У вас народу больш.

- Ага. Джанас на вачах падрастае. У вас, я бачу, сёння свiныя адбiўныя.

Уiнфiлд прашмыгнуў у дзверы.

- Ма!

- Памаўчы хвiлiнку. Так, мае мужчыны любяць адбiўныя.

- А я бекон падсмажваю, - сказала мiсiс Уэйнрайт. - Чуеце пах?

- Не. У мяне цыбуля ў бульбе - усё перабiвае.

- Ой, падгарэла! - крыкнула мiсiс Уэйнрайт, i галава яе знiкла.

- Ма, - зноў сказаў Уiнфiлд.

- Ну, што табе? Аб'еўся печыва?

- Ма, Руцi расказала.

- Што расказала?

- Пра Тома.

Вочы ў мацi зрабiлiся вялiкiя.

- Расказала? - Мацi апусцiлася перад Уiнфiлдам на каленi. - Уiнфiлд, каму?

Хлопчык сумеўся i адступiў назад.

- Яна толькi крышачку расказала.

- Уiнфiлд! Скажы, што яна гаварыла?

- Яна... Яна печыва сваё не адразу ўсё з'ела. У пачку яшчэ трохi засталося. Адкусвае кавалачак за кавалачкам i паволi жуе i кажа мне: "А ты ўжо шкадуеш, што з'еў усё дарэшты".

- Уiнфiлд! - павысiла голас мацi. - Гавары адразу. - Яна трывожна азiрнулася на занавеску. - Разашарна, iдзi, дачушка, пагавары пра што-небудзь з мiсiс Уэйнрайт, каб яна не падслухала.

- А бульба?

- Я сама пагляджу. Iдзi ж! А то яна падслухоўваць будзе.

Цяжка валочачы ногi, Ружа Сарона пайшла за брызент. Мацi сказала:

- Ну, Уiнфiлд, гавары.

- Я ж гавару. Адкусвае кавалачак за кавалачкам, потым кожнае печыва стала напапалам ламаць, каб даўжэй хапiла.

- Не цягнi, гавары!

- А тут дзецi падбеглi, iм таксама захацелася печыва, але Руцi грызе яго i грызе i нiкога не частуе. Тады яны ўзлавалiся, i адзiн хлопчык выхапiў у яе з рук увесь пачак, i ўсе дзецi разбеглiся.

- Ты не пра гэта, Уiнфiлд, ты пра iншае расказвай!

- Я i расказваю. Руцi таксама ўзлавалася i пабегла за iмi, аднаго ўдарыла, другога, i тады яе адна вялiкая дзяўчынка набiла. Руцi заплакала i кажа: "Я свайго старэйшага брата паклiчу, i ён заб'е цябе". А дзяўчынка тая: "Заб'е? У мяне таксама ёсць старэйшы брат". - Уiнфiлд ледзь паспяваў пераводзiць дыханне. - Яны пачалi бiцца, i бальшуха тая добра ёй усыпала, i Руцi сказала, што наш брат заб'е яе брата. А дзяўчынка кажа: "А што, калi мой брат заб'е твайго?" I тады... тады Руцi сказала, што наш брат дваiх ужо забiў. А... а тая бальшуха кажа: "Ого! Манюка ты, больш нiхто". А Руцi сказала: "Ого? Наш брат цяпер хаваецца, бо забiў чалавека, i твайго брата таксама заб'е". I тады яны пачалi абзываць адна адну рознымi словамi, Руцi кiнула ў бальшуху камень, i тая пагналася за Руцi, а я сюды пабег.