Кәрим Тинчурин - Пьесалар / Пьесы

Ни бар монда?

Тәңре Адәмне туфрак-балчыктан
Халык кылгачтын, аңарга каршы
Менә бу шашкан шушы ак таштан
Җансыз таш курчак уйлап чыгарган.
Нәфасәт, пакьлек, чын, саф матурлык
Тәңресе итеп, Тәңрегә каршы
Шул курчак белән гыйсъян чыгарып
Маташкан була, гакылдан язган.

Бар җиһанның шатлыгы, ди. Син дә шатлан!

Ха-ха-ха!..

Барсы булган. Җаны гына тик юк икән.

Ха-ха-ха!..

Җаны да булыр. Җан сорап аңа,
Каһәр Тәңрегә ярдәмгә бармам!

Көфер, көфер сөйлисең син, гөнаһкяр җан.
Ләүхелмәхфүз, кодрәт каләм бар чагында,
Санәм ташка асла иңмәс хәят – җан.
Нинди йөрәк батырланган оҗмахында?!
Хакка шәрик булырга син уйладыңмы?!

Ул миңа кимлек булыр иде.

Кермәс пакь җан, санәм ташка хәят бирмәс.
Хәят бирү тик Тәңренең иркендә ул.
Гарше көрси, ләүхелмәхфүз ирек бирмәс.
Ват санәмен, гөнаһкяр җан! Тиз тәүбә кыл!

Тәңре туфрактан яратты Адәм.
Мин мәрмәр таштан яраттым санәм.
Туфрактан булган күрексез Адәмгә
Бөтен бар оҗмах китте сәҗдәгә.
Җан өрсәм шушы ак таш санәмгә,
Чын илаһ булыр бөтен галәмгә.
Аның кануны, зобанилары,
Утлы дүзәхе, сират мизаны –
Берсе дә булмас! Чөнки ул Гали!..
Тәңрегә Тәңре булыр пакь заты!..

Ха-ха-ха! Шул санәм?!

Әйе, шул санәм.
Озак та үтмәс, килер бер заман,
Тәңреләр бетәр. Ул калыр мәңге.
Аның зур даны күкләргә ашар.
Җитмеш җиде мең галәм алкышлар!
Җитмеш җиде мең галәм җенесен
Ул берләштерер, ул дуслаштырыр!
Аңардан өстен булалмас һич зат,
Чөнки чын илаһ фәкать нәфасәт!..
Ирек, Мәхәббәт – дусларым минем.
Яңа дустымыз – менә нәфасәт!..
Үзем дә аңа сәҗдә кылырмын.
Үзем бирермен аңарга хәят!..

Хәят, хәят, хәят!..

Ха-ха-ха!..

Ул шашкан.

Адашкан.

Юлдан язган.

Йа Рахман, йа Рахман!..

Ялган!..
Фикердәшләрем, саф, чын дусларым,
Бирегез сазымны, килде хак илһам!..

Ләхәүлә вәләкуәтә иллалла… Эһем, эһем, эһем!..

Бу ни булды бу?!

Бу, бу, бу… эһем…

Күрдеңме?

Ә син?!

Гаҗәеп бу!

Гараиб [43] Гараиб, гарибә – күрелмәгән, ишетелмәгән хәл. бу!

Ләүхелмәхфүз ни эшли икән?

Тәңре үзе сизде микән?

Тс-с-с!..

Тәңрегә тиззз!..

Мәрхәбә, хуш килдең. Мәрхәбә, хуш килдең!

Син безгә хәят китердең, иркә,
Илаһ булырсың дәртле йөрәккә!

Матурлыгыңнан күңелем курка.
Мине куарлар синең яныңнан.
Кабынсаң әгәр моның утына,
Минем барлыгым чыгар күңелдән.

Мин кем?

Син матурлык, син нәфасәт, син Һава!

Мин кайда?

Оҗмахта.

Бу кем?

Ирек.

Бу кем?

Мәхәббәт.
Җиһанны сиңа, сине җиһанга
(Мәхәббәт ак гөл бирә)
Яраттыручы, табындыручы.

Бу?

Бәхет.
Иркәли алсаң, ул мәңге сиңа
Итагать итәр, иркәләмәсәң,
Ул синнән китәр, ул синнән бизәр.
(Бәхет төссез чуар гөл бирә.)

Син кем?

Мәхәббәт, ирек, чын матурлыкка
Мәңге-мәңгегә хезмәт итәргә
Ант иткән бәндә…
Тәңресен ташлап, сине тудырган,
Йөрәге белән тик сезне сөйгән,
Ерак-еракка алга омтылган,
Сезнең хезмәткә җирдән һәм күктән
Урын алырга антлы сүз биргән,
Ул җан менә мин!..