Henrik Ibsen - Eta Eyolf

Jen mi devas preni la ŝipon. Vi volas kuniri, ĉu?

BORGHEJM

(mallaŭta ĝojkrio) Se mi volas! Jes, jes, jes!

(malrapide) Ha, tiel. Jes, do vi ja ne povas resti ĉe ni.

ASTA

(ĵetas sin ĉirkaŭ ŝian kolon) Dankon pro ĉio, Rita! (aliras kaptante la manon de Allmers) Alfred, adiaŭ! Mil, mil fojojn adiaŭ!

ALLMERS

(Mallaŭte, streĉite) Kio estas tio ĉi, Asta? Aspektas ja kiel forkuro.

ASTA

(en silenta timo) Jes, Alfred, – ja estas ankaŭ forkuro.

Forkuro de – mi !

ASTA

(flustre) Forkuro de vi – kaj de mi mem.

( Asta rapidas malsupren en la fono. Borghejm svingas la ĉapelon kaj sekvas ŝin.)

( Rita apogas sin al la enirejo de la pavilono. Allmers iras en forta ekscito al la baraĵo kaj staras tie rigardante malsupren. Paŭzo.)

(turnas sin kaj diras kun sinrego, batale akirita) Jen la vaporŝipo. Jen rigardu, Rita.

RITA

Mi ne kuraĝas rigardi ĝin.

Ne. Ĉar ĝi havas unu ruĝan okulon. Kaj ankaŭ unu verdan. Grandajn ardantajn okulojn.

ALLMERS

Ho, estas ja nur la lanternoj, vi scias.

RITA

De nun ili estas okuloj. Por mi. Ili fikse rigardadas el la mallumo. – Kaj ankaŭ enen en la mallumon.

Kie ĝi albordiĝas ĉi-vespere?

ALLMERS

(pli proksime) Ĉe la kajo, kiel kutime, kara –

(rektigas sin) Ho, kiel ĝi do povas albordiĝi tie !

Sed estas ja tie , ke Eyolf –! Kiel do povas tiuj homoj albordiĝi tie?

ALLMERS

Jes, la vivo estas senkora, Rita.

RITA

La homoj estas senkoraj. Senkonsideraj. Al vivantaj kaj mortintaj.

ALLMERS

Jen vi pravas. La vivo, ĝi antaŭen marŝadas, ĝuste kvazaŭ nenio okazis.

RITA

(rigardas antaŭen) Okazis ja vere nenio. Ne por la aliuloj. Nur por ni du.

ALLMERS

(en vekiĝanta doloro) Jes, Rita, – tiel senutile estis, ke vi naskis lin en doloro kaj plendo. Ĉar nun li ree estas for – sen postsigno.

RITA

Nur la lambastono saviĝis.

ALLMERS

(impete) Silentu do! Ne aŭdigu al mi tiun vorton?

RITA

(Plendante) Ho, mi ne eltenas la penson, ke ni lin ne plu havas.

ALLMERS

(malvarme kaj amare) Vi kontente senestis de li dum vi lin havis. Tutajn duontagojn vi ne vidis lin antaŭ viaj okuloj.

RITA

Ne, ĉar tiam mi sciis, ke mi povis vidi lin, kiam ajn mi deziris.

ALLMERS

Jes, tiel ni maluzis la mallongan kunvivon kun eta Eyolf.

RITA

(aŭskultas, timeme) Ĉu vi aŭdas, Alfred! Denove sonoras!

ALLMERS

(rigardas foren) Estas la vaporŝipo, kiu sonorigas. Ĝi debordiĝos.

Ho, ne estas pri tiu sonorilo ke mi pensas. La tutan tagon mi aŭdis sonoradon ĉe la oreloj. – Nun denove sonoradas!

ALLMERS

(al ŝi) Vi misaŭdas, Rita.

RITA

Ne, mi aŭdas ĝin tiel klare. Sonas kiel funebraj sonoriloj. Malrapide. Malrapide. Kaj ĉiam la samajn vortojn.

ALLMERS

Vortojn? Kiujn vortojn?

RITA

(kapsignas la takton) "Lam-bas-to-no flo-sas." "Lam-bas-to-no flo-sas." Ho, ŝajnas al mi, ke ankaŭ vi povus tion aŭdi.

ALLMERS

(agitas la kapon) Mi aŭdas nenion. Kaj eĉ nenio estas.

RITA

Ja, ja, diru kion vi volas, vi. Mi tion aŭdas tre klare.

ALLMERS

(rigardas trans la baraĵon) Nun ili estas surŝipe, Rita. Ĉar nun la ŝipo veturas enen al la urbo.

RITA

Ĉu vere, ke vi ne tion aŭdas! "Lam-bas-to-no flo-sas." "Lam-bas-ton– –".

ALLMERS

(iras antaŭen) Ne staru aŭskultante ion, kio ne ekzistas. Mi diras, ke nun Asta kaj Borghejm estas surŝipe. Jam survoje. – Asta estas for.

RITA

(rigardas lin eviteme) Jen do ankaŭ vi baldaŭ estos for, Alfred?

(rapide) Al kio vi aludas?

RITA

Ke vi sekvos vian fratinon.

Ne. Sed vi ja mem diris, ke estis pro Asta, ke – ke ni du trovis unu la alian.

ALLMERS

Jes, tamen vi mem ligis min. Per la kunvivado.

RITA

Ho, por via animo mi ne plu estas – ne plu tia – rave delikata.

ALLMERS

La leĝo de la transformo tamen povus eble kunteni nin.

(kapsignas malrapide) Okazas transformo en mi nun. Tion mi dolorige sentas.

Jes, ĉar estas kvazaŭ ia nasko ankaŭ en tio .

ALLMERS

Jes estas. Aŭ releviĝo. Transiro al pli supera vivo.

RITA

(rigardas senkuraĝe antaŭ si) Jes, – sed pereo de la tuta, tuta feliĉo de la vivo.

ALLMERS

Tiu pereo, ĝi estas ja vere la gajno.

RITA

(impete) Ho, parolturnoj! Bona Dio, ni estas ja tamen teraj homoj.

ALLMERS

Ni iom parencas ankaŭ al maro kaj ĉielo, Rita.

Ho jes. Vi pli ol vi mem scietas.

RITA

(paŝon pli proksimen) Aŭskultu, Alfred, – ĉu vi ne volus pensi rekomenci vian laboron?

ALLMERS

Tiun laboron, kiun vi malamis?

RITA

Mi fariĝis facile kontentigebla nun. Mi estas preta dividi vin kun la libro.

Nur por reteni vin ĉi tie ĉe mi. Proksime.

ALLMERS

Ho, mi vere ne povas helpi vin, Rita.

RITA

Sed eble mi povus helpi vin.

ALLMERS

Pri la laboro, vi celas?

(agitas la kapon) Ŝajnas al mi, ke mi ne havas vivon vivindan.

RITA

Nu, do por subporti la vivon.

ALLMERS

(sombre, antaŭen) Mi opinias, ke estus pli bone por ni ambaŭ, ke ni rompus la geedzecon.

RITA

(rigardas lin esplore) Kien vi rifuĝus? Eble tamen al Asta?

ALLMERS

Ne. De nun neniam al Asta.

Supren en la solecon.

Supren inter la montojn? Ĉu tion vi sugestas?

Sed jeno estas ja nur fantaziaĵoj, Alfred! Tie supre vi ja ne povas vivi.

ALLMERS

Tamen tien mi nun tiriĝas.

Eksidu. Jen mi rakontos ion al vi.

RITA

Ion, kio okazis al vi tie supre?

Kaj pri kio vi silentis antaŭ Asta kaj mi?

Ho, vi silentas pri ĉio. Vi ne devus.

ALLMERS

Eksidu tien. Kaj jen mi rakontos al vi.

RITA

Jes, jes, – mi aŭskultos! (Ŝi sidigas sin sur la benkon ĉe la pavilono.)

ALLMERS

Mi estis sola tie supre. Meze inter la montegoj. Jen mi venis al vasta, dezerta montara lago. Kaj mi devis transiri tiun lagon. Sed mi ne povis. Ĉar troviĝis nek boato nek homoj.

Jen mi iris sola en flankan valon. Ĉar tie, mi opiniis, ke mi venus trans la montodorsojn kaj inter la pintojn. Kaj poste malsupren al la alia bordo de la lago.

RITA