Henrik Ibsen - Eta Eyolf

BORGHEJM

Jes, mi bone komprenas, ke estis bonega, paca vivo. Du gefratoj, kiuj dividas la ĝojon, (agitas la kapon) Kompreni mi ne kapablas, ke via frato rezignis pri vi, Asta!

ASTA

(en subpremita emocio) Alfred ja edzigis sin.

BORGHEJM

Ĉu ne estis dolorige por vi?

ASTA

Jes; en la komenco. Ŝajnis al mi, ke mi tute perdis lin samtempe.

BORGHEJM

Nu, feliĉe, tiel ja ne okazis.

Sed tamen. Sed ke li povis . Edzigi sin, mi sugestas. Ĉar li ja povus havi vin sola ĉe si!

ASTA

(rigardas antaŭen) Li eble estis sub la leĝo de transformo, mi pensas.

Pa, – kia stulta leĝo tiu estus! Tiun leĝon mi neniel fidas.

ASTA

(ekstaras) Post tempo povos okazi ke vi fidos ĝin.

BORGHEJM

Neniam en la mondo! (insiste) Sed jen aŭskultu, fraŭlino Asta! Estu saĝa – almenaŭ unu fojon. En tiu rilato, mi celas –

(interrompante) Ho ne, ne – ni ne rekomencu jenon !

(daŭrigas kiel antaŭe) Ja, Asta, – mi nepre ne lasas vin tiel facile. Nun via frato ja havas por si ĉion kiel li pleje ŝatas. Vivas sian vivon sufiĉe kontenta sen vi. Tute ne bezonas vin. – Kaj krome tio – tio , kio ekŝanĝas vian tutan situacion ĉi tie fore –

ASTA

(skuiĝas) Kion vi sugestas pri tio?

BORGHEJM

La infano, kiu fortiriĝis. Kio alie?

ASTA

(sinregas) Eta Eyolf estas for, jes.

BORGHEJM

Kaj kio pli estas por vi ĉi tie farenda? Vi ne plu povas zorgi pri la kompatinda knabeto. Neniujn devojn, – neniujn taskojn ĉi tie en iu rilato –

ASTA

Ho, mi petas vin, kara Borghejm, – ne insistu al mi tiom impete!

BORGHEJM

Ja; mi estus freneza, se mi ne provis ĝis la ekstremo. Unu tagon mi forvojaĝos de la urbo. Eble ne renkontos vin tie. Eble ne revidos vin dum longa, longa tempo. Kaj kiu scias, kio povos okazi intertempe?

ASTA

(ridetas serioze) Ĉu eble vi tamen timas la leĝon de transformo?

BORGHEJM

Ne, certe ne. (ridas amare) Kaj estas ja ankaŭ nenio ŝanĝinda. Ne en vi, mi pensas. Ĉar vi ja ne sufiĉe ŝatas min, mi komprenas.

ASTA

Vi bone scias, ke mi faras.

Jes, sed mankas multe por esti sufiĉe . Ne tiel, kiel mi jenon deziras. (pli impete) Pro Dio, Asta, – fraŭlino Asta, – estas ja tiom malprudente de vi, ke ne eblas kompreni! Trans hodiaŭ kaj morgaŭ eble kuŝas la plena vivfeliĉo atendanta. Kaj jen vi lasas ĝin kuŝi! Ĉu ni ne tion pentos, Asta?

ASTA

(silente) Ne scias. Sed ni tamen devas lasi kuŝantaj ĉiujn helajn eblecojn.

BORGHEJM

(rigardas ŝin sinrege) Mi do konstruu miajn vojojn sola?

ASTA

(varme) Ho, se mi vere povus sekvi vin en tio! Helpi vin en la peno. Dividi la plezuron kun vi –

BORGHEJM

Ĉu vi volus, – se vi povus?

(rigardas malsupren antaŭ si) Ĉu vi kontentiĝus havi min duone?

BORGHEJM

Ne. Tute kaj komplete mi volas vin.

ASTA

(rigardas lin kaj diras kviete) Do mi ne povas.

BORGHEJM

Adiaŭ do, fraŭlino Asta.

(Li volas foriri. Allmers supren venas al la altaĵeto de maldekstre el la fono. Borghejm haltas.)

ALLMERS

(ankoraŭ ĉe la suprenirejo; mallaŭte; montras) Rita, ĉu ŝi sidas tie en la pavilono?

BORGHEJM

Ne; neniu alia ol fraŭlino Asta ĉeestas.

( Allmers proksimiĝas.)

ASTA

(al li renkonte) Mi malsupreniru por serĉi ŝin, ĉu? Eble kunpreni ŝin ĉi tien?

(deturnante) Ne, ne, ne, – ne faru. (al Borghejm ) Ĉu estas vi, kiu suprenlevis tiun flagon?

BORGHEJM

Jes. Sinjorino Rita petis min fari. Tial mi ĉi tien supreniris.

ALLMERS

Kaj ĉi-nokte vi ja forvojaĝos?

BORGHEJM

Jes. Ĉi-nokte mi definitive forvojaĝos.

(kun ekrigardo al Asta ) Kaj akiris al vi bonan kunvojaĝanton, mi komprenas.

BORGHEJM

(agitas la kapon) Mi vojaĝos sola.

Tiom komplete sola.

Kaj ankaŭ restos sola.

ALLMERS

Estas io terura en tio, resti sola. Kvazaŭ frostas tra mi –

ASTA

Ho sed, Alfred, vi ja ne estas sola, vi!

Povas esti io terura ankaŭ en tio , Asta.

ASTA

(timeteme) Ho, ne parolu tiel! Ne pensu tiel!

ALLMERS

(sen ŝin aŭskulti) Sed ĉar vi ja ne vojaĝos kun –? Ĉar estas nenio, kio ligas vin, kial vi do ne restos ĉi tie ĉe mi – kaj ĉe Rita?

ASTA

(maltrankvila) Ne, ĉar tion mi ne povas. Mi nepre devas al la urbo nun.

ALLMERS

Sed nur al la urbo, Asta. ĉu?

Kaj vi promesas al mi baldaŭ reveni.

ASTA

(rapide) Ne, ne, tion mi ne kuraĝas promesi nun.

ALLMERS

Bone. Kiel vi volas. Do ni renkontiĝos en la urbo.

ASTA

(petante) Tamen, Alfred, vi ja devas resti hejme ĉe Rita nun!

(sen respondi, turnas sin al Borghejm ) Estus eble pli bone por vi, ke vi ankoraŭ ne havas kunvojaĝanton.

BORGHEJM

(malema) Ho, kial vi povas diri tiaĵon!

ALLMERS

Ja, ĉar vi neniam scias, kiun vi eble renkontos poste. Survoje.

La ĝusta vojaĝkamarado. Kiam estos tro malfrue. Tro malfrue.

ASTA

(silente, tremante) Alfred! Alfred!

BORGHEJM

(rigardas ilin laŭvice) Kion tio signifas? Mi ne komprenas –

( Rita suprenvenas de maldekstre de la fono.)

RITA

(plende) Ho, ne foriru de mi, ĉiuj!

ASTA

(al ŝi renkonte) Vi ja preferis esti sola, vi diris –

RITA

Jes, tamen mi ne kuraĝas. Komencas tiom malbele malheliĝi. Ŝajnas al mi, ke estas grandaj, malfermitaj okuloj, kiuj rigardas min!

ASTA

(mole, kunsentanta) Se tiel do estus, Rita? Tiujn okulojn vi ne timu.

RITA

Ke vi tion povas diri! Ne timu!

ALLMERS

(petege) Asta, mi petas vin, – por ĉio en la mondo, – restu – ĉe Rita!

RITA

Jes! Kaj ankaŭ ĉe Alfred! Restu! Restu, Asta!

ASTA

(batalante) Ho, mi dezirus ege volonte –

Nu, do jen tion faru! Ĉar Alfred kaj mi ne povas solaj travivi la funebron kaj aflikton.

ALLMERS

(sombre) Prefere diru – tra la riproĉo kaj turmento.

RITA

Jes, kion ajn vi preferas nomi jenon, – ni ne portas ĝin solaj, ni du. Ho, Asta, mi petas vin elkore! Restu, kaj helpu nin! Estu por ni en la loko de Eyolf –

ASTA

(retiras sin) De Eyolf –!

RITA

Jes, ĉu ne, ŝi povas, Alfred?

ALLMERS

Se ŝi volas kaj povas.

Antaŭe vi ja nomis ŝin via eta Eyolf. (prenas ŝian manon) De nun vi estu nia Eyolf, Asta! Eyolf kiel vi antaŭe estis.

ALLMERS

(en kaŝata emocio) Restu – kaj dividu la vivon kun ni, Asta. Kun Rita. Kun mi. Kun mi, via frato!

ASTA

(decide, retiras sian manon) Ne. Mi ne povas. (turnas sin) Borghejm, – kiam ekveturos la vaporŝipo?