Henrik Ibsen - Eta Eyolf

RITA

Mi certe volus. Ho, volonte! Volonte! Sed –

(ĝemas mallaŭte) Mi ne povus, – mi sentas. Ne, ne; mi tute ne povus! Ne por ĉiuj gloroj de la ĉielo!

Ne, ĉu ne vere, Alfred! Eĉ vi ne povus!

ALLMERS

Ne, ĉar ĉi tie, en la tera vivo, ni vivantaj havas hejmon.

RITA

Jes, ĉi tie estas tia feliĉo, kian ni komprenas.

ALLMERS

(sombre) Ho, la feliĉo, – la feliĉo, Rita –

RITA

Vi do sugestas, ke la feliĉo – ĝin ni neniam plu retrovos. (rigardas lin demande) Sed okaze –? (impete) Ne, ne; mi ne kuraĝas tion diri! Eĉ ne pensi.

ALLMERS

Jen diru. Diru do, Rita.

RITA

(hezitante) Ĉu ni provu –? Ĉu eblus lin forgesi?

Forgesi la penton kaj la riproĉon, mi sugestas.

Jes. Se estus eble. (ekkrie) Ĉar ĉi tiun staton, – mi ĝin ne longe eltenos! Ho, ĉu ne eblas ion elpensi, en kio estas forgeso?

ALLMERS

(skuas la kapon) Kio tio do estus?

RITA

Ĉu eblus provi vojaĝante tre foren?

ALLMERS

De la hejmo? Vi kiu nenie sentas vin komforta, se ne estas tie ĉi.

RITA

Nu, do inviti multajn homojn al ni? Gastamece vivi. Ĵeti nin en ion, kio mildigus kaj kvietigus.

ALLMERS

Tia vivo ne konvenas al mi. – Ne, – mi prefere provus rekomenci mian laboron.

RITA

(akre) Vian laboron? Tiun, kiu staradis kiel vando kaj muro inter ni?

ALLMERS

(malrapide, rigardas ŝin fikse) De nun ĉiam estu vando kaj muro inter ni du.

Kiu scias ĉu ne grandaj, malfermitaj infanokuloj rigardos nin nokte kaj tage.

RITA

(silente; timotremanta) Alfred, – estas terure tion imagi!

Nia amo estis kiel konsumanta fajro. Nun ĝi estu estingita –

RITA

(kontraŭ lin) Estingita!

(malmole) Ĝi jam estas estingita, – en unu el ni.

(kiel ŝtonigita) Kaj tion vi kuraĝas diri al mi!

ALLMERS

(pli milde) Ĝi estas morta, Rita. Sed en tio, kion mi nun, en kuna kulpo kaj pentodeziro, sentas por vi, – en tio mi kvazaŭ videtas releviĝon –

RITA

(impete) Ho, mi ne interesiĝas pri iu releviĝo!

Mi estas varmkora homo, mi! Ne ĉirkaŭvagas dormetante, – kun fiŝsango en la vejnoj. (tordas la manojn) Kaj jen esti enfermita tutvive – en pento kaj riproĉo! Enfermita kun iu, kiu ne plu estas mia, mia, mia!

Tiel devis ja foje finiĝi, Rita.

Ĉu tiel devus finiĝi! Tio, kio komencis inter ni en tia kune akceptanta amo!

ALLMERS

Mia amo ne estis kune akceptanta de la komenco.

RITA

Kion vi do sentis por mi unue?

Mi komprenas. Sed kiel mi tamen gajnis vin?

ALLMERS

(mallaŭte) Vi estis tiom rave delikata, Rita.

RITA

(rigardas lin esploreme) Nur tio do? Diru, Alfred! Sole tio?

ALLMERS

(sindevige) Ne; flanke estis ankaŭ io alia.

RITA

(ekkrie) Mi suspektas kio estis! Estis "oro kaj verdaj arbaroj", kiel vi diradas. Jen, ĉu estis, Alfred?

(rigardas lin profunde riproĉe) Kiel vi povis – kiel vi tion povis!

ALLMERS

Mi devis pensi pri Asta.

RITA

Asta, jes! (amare) Estis do efektive Asta, kiu kunigis nin du.

ALLMERS

Ŝi nenion sciis. Eĉ ne hodiaŭ ŝi suspektas.

RITA

(repuŝante) Tamen estis Asta! (ridetas per rikana okulĵeto flanken) Aŭ ne, – estis eta Eyolf. Eta Eyolf, jen vi!

Jes, ĉu vi ne nomis ŝin Eyolf antaŭe? Ŝajnas al mi, ke vi iam tion diris, en intima momento. (proksimiĝas) Ĉu vi memoras ĝin – la tentantan, ravan momenton, Alfred?

ALLMERS

(retiras sin kvazaŭ en teruro) Mi memoras nenion! Volas nenion memori!

RITA

(sekvas lin) Estis en la momento, – kiam via alia Eyolf fariĝis kriplulo!

ALLMERS

(obtuze, apogas sin al la tablo) La venĝo.

RITA

(minacante) Jes, la venĝo!

( Asta kaj Borghejm revenas ĉe la boatejo. Ŝi portas kelkajn nimfeojn en la mano.)

RITA

(sinrege) Nu, Asta, – jen, ĉu vi kaj sinjoro Borgstrom ekhavis okazon funde kunparoli?

ASTA

Nu jes, – certagrade.

(Ŝi formetas la pluvŝirmilon kaj metas la florojn sur seĝon.)

BORGHEJM

Fraŭlino Allmers estis tre parol-avara dum la promenado.

RITA

Vere tia? Jen do, Alfred kaj mi kunparolis tiom profunde ke sufiĉas –

ASTA

(rigardas ambaŭ streĉite) Kio estas –?

RITA

– ke sufiĉas por la tuta vivo, mi diras. (interrompante) Sed jen venu, kaj ni iru supren, ĉiuj kvar. De nun ni devas havi homojn ĉirkaŭ ni. Alfred kaj mi ne eltenas solaj.

ALLMERS

Jes, nur iru antaŭe vi aliaj. (turnas sin) Sed kun vi mi devas unue interŝanĝi kelkajn vortojn, Asta.

RITA

(rigardas lin) Nu? – Jen jes, venu do vi kun mi, sinjoro Borghejm.

( Rita kaj Borghejm iras supren laŭ la arbara vojeto.)

ASTA

(timeme) Alfred, kio okazis!

ALLMERS

(sombre) Estas tio, ke mi ne plu eltenas ĉi tie.

ASTA

Ĉi tie! Kune kun Rita, vi sugestas?

ALLMERS

Jes. Rita kaj mi ne povas daŭrigi la kunan vivon.

ASTA

(agitas lian brakon) Sed, Alfred, – ne diru do ion tiel teruran!

ALLMERS

Estas vero, kion mi diras. Ni iradas ĉi tie kaj igas unu la alian malicaj kaj fiaj.

ASTA

(vunde tuŝita) Ho, neniam, – neniam mi suspektus ion tian!

ALLMERS

Eĉ mi ne tion vidis antaŭ hodiaŭ.

ASTA

Kaj nun vi volas –! Jen, kion vi vere volas, Alfred?

ALLMERS

Mi volas forvojaĝi de ĉio jena. Forege de ĉio.

ASTA

Kaj jen stari tute sola en la mondo?

ALLMERS

(kapsignas) Kiel iam antaŭe, jes.

ASTA

Sed vi ne taŭgas por stari sola!

ALLMERS

Ho jes. Antaŭe mi almenaŭ taŭgis.

ASTA

Jes, antaŭe, jes. Tiam vi ja havis min ĉe vi.

ALLMERS

(volas preni ŝian manon) Jes. Kaj estas hejmen al vi, Asta, ke mi nun rifuĝas.

ASTA

(evitas lin) Al mi! Ne, ne, Alfred! Tute neeblas.

ALLMERS

(rigardas ŝin peze) Borghejm do tamen staras en la vojo?

ASTA

(fervore) Ne, ne; li ne faras! En tio vi mispensas.

Bone. Do mi venos al vi, – vi kara, kara fratino. Mi devas reveni al vi. Hejmen al vi por puriĝi kaj nobliĝi de la kunvivo kun –

ASTA

(ekscitita) Alfred, – vi pekas kontraŭ Rita!

Mi estas pekinta kontraŭ ŝi. Sed ne en tio ĉi. Ho, pripensu do, Asta! Kia do estis la kuna vivo inter vi kaj mi? Ĉu ne estis kiel nura alta, sankta tago de komenco ĝis fino?

ASTA

Jes, estis, Alfred. Sed ne estas revivebla.

ALLMERS

(amare) Ĉu vi opinias, ke la geedzeco tiom neripareble degenerigis min?

ASTA

(trankvile) Ne, tion mi ne opinias.

ALLMERS

Jen do, ni du volas revivi nian iaman vivon.

(decide) Ni ne povas , Alfred.

ALLMERS

Jes, ni povas. Ĉar amo de frato kaj fratino –