Айналайын қырғызым,
Өзіме тартқан түрің бар,
Ерке бала сияқты
Тәп-тәтті болған тілің бар,
Теңдесі жоқ әлемде
Телегей теңіз жырың бар,
Байтақ жатқан қазаққа
Ағаңдай көріп еркеле,
Ініңдей көріп еркеле,
Он сегіз мың ғаламда
Еркелігіңді көтерер
Қазақтан басқа кімің бар!?
Бұдан соң Баянғали Манасты айтқанда, жиналғандар риза болып, қырғыз елшісі жылап жіберіпті. Қырғыз депутаттары қалтасына бір уыс ақша салыпты.
Сонда ақын:
– Құдай берейін десе, Алатауға бармай-ақ, қырғыздар Көкшетауға өздері-ақ әкеліп береді екен ғой! Как хорошо быть акыном, берешь открыто, с почетом! А акимы берут скрытно! – деген екен.
Ақынның өнеріне риза болған қос парламент тік түрегеп қол соғып, алғыс айтыпты.
Баянғали Алматыда қызмет iстеп жүргенде Москвада оқитын Монғол елiнiң жазушылары Жағдалын Лхагва, Гунсен екеуiн халық шаруашылығы жетiстiктерiнiң көрмесiне қыдыртып апарады. Сонда сарық қойлардың беттерi берi қарап түскен суретiн көрiп, екi қонақтың бiрi:
– Почему так снимали? Где курдюк? – деп сұрайды. Оның қазақтың құйрықты қойларын iздеп тұрғанын түсiнген Баянғали:
– Наши овцы цивилизованные, гостям не показывают свой зад! – деген екен.
Бiр күнi Шерхан Мұртаза, Нәбиден Әбутәлиев екеуi келе жатып, Баянғалимен кездеседi. Сонда Баянғали iнiсiн «Палуан» деп еркелететiн Шерхан:
– Әй, палуан, осы сен жұрттың бәрiн сабап жүрсiң ғой, мына Нәбидендi сабап бершi, – дейдi.
Оның сөзiне наразылық бiлдiрген Нәбиден: «Неге менi сабайды, ол менiң iнiм, мен оның атасы Сегiз серiнi жазғам» – деп, өзiне тартады. Баянғали екi ағасының алдында тұрып: «Қалай сабаймын, Шераға?» – дейдi.
Сонда Шерхан:
– Мынаны сабау керек. Бұл «СҚ» – да местком болған. Сонда: «СҚ» – да не көп, салық көп» – деп отыратын. Бiр жолы картоп әкелiп беремiн деп елдiң ақшасын, қабын жинап алып, соңынан бәрi жайымен қалған. Сосын қабырға газетiне өлең шығарғанбыз:
Жылу жинап әр үйден,
Кетiп едiң Нәбиден,
Картоп та жоқ, қап та жоқ,
Атаңа нәлет Нәбиден! – деп! Мұны сол үшiн сабау керек!
Содан «Нәбиден құрдасымды саба» деп, тағы бiр кездескенде айтады. Үшiншi жолы топтың көзiнше Шерхан Мұртаза Баянғалиға әзiлдеп:
– Әй, палуан, сен менiң бiр тапсырмамды орындамадың ғой. Анау Нәбидендi бiр сабап бер дедiм, сабамай жүрсiң. Бiр бабыңда жүргенде қолыңа түсiп қалса, сүйкеп жiберсейшi, – деп, тағы айтады.
Сонда Баянғали:
– Шераға, үш айттыңыз ғой, егер официальный жағын мойныңызға алсаңыз, мен сiзге Нәбиден түгiлi, Ғабидендi сабап берейiн! – деген екен.
Жазушылар Одағы үйiнiң астыңғы қабатындағы «Қаламгер» дәмханасында әдебиет сыншысы, марқұм Төлеген Тоқбергенов Баянғалимен кездесiп қалады. Ол кезде Баянғалидың «Жұлдыз» журналына жұмысқа жаңа тұрған уақыты екен. Сонда Төлеген қарлығып шығатын дауысымен Баянғалиға: «Әй, «Жұлдызға» келдiң… «Жұлдызға» келдiң… Ендi артыңды қысып жүр!» – дептi, иығынан жұдырығымен қойғылап тұрып.
Баянғали ағасына қарап: «Ойбай, Төке-ау, жерде қыспаған артты жұлдызға шыққасын қысқан ұят емес пе?» – деген екен.
Қырымбет ауылында ақын Шәкен Отызбаевтың 100 жылдық тойы болғанда аудандық тұтынушылар одағы, шаруашылық басшылары (бәрi орыс екен) тiк түрегеп қызмет жасап, қонақтарға құрмет көрсетедi. Сөздiң бiр орайы келгенде Баянғали:
Рахмет, той жасаған қарауылға,
Қарауыл үлгi болсын бар ауылға,
Қарауыл атасына той жасап едi,
Сары ауыл тұрған жоқ па караулда! – деген екен.
1998 жылдың шiлде айында Бiрiккен Араб Эмираттарынан шейх Наиф Мұхаммед Көкшетауға келедi. Алыстан келген құрметтi меймандарды Бурабайда, Абылайхан алаңында ата дәстүрiне сай өлең-жырмен қарсы алған Баянғали араб-қазақ достығы, мұсылман елдерiнiң ынтымағы жайында толғайды.
Сыйынып жаратушы бiр құдайға,
Хош келдiң теңдесi жоқ Бурабайға,
Жерiнен пайғамбардың сәлем әкеп,
Рахмет, құрмет қылсаң Абылайға!
Жолына тосқауыл боп ұшынғанның,
Дұрыс қой, достық қолды ұсынғаның,
Сыйласып, ынтымақпен өсе берсiн,
Баласы ғаламдағы мұсылманның!
Ақынның бұдан да басқа әзiлдеп айтқан бiраз өлеңдерiн экология министрi Серiкбек Дәукеев мәртебелi мейманға ағылшын тiлiнде аударып берiптi. Аттанарда ақынға ризашылық бiлдiрiп, «Шүкрән!» («Рахмет!») деп қолын алған шейх бiр мың швейцар франкiн сыйлаған екен.
Читать дальше