Аркадзь Куляшоў - Хуткасць

К а л і н о ў с к і

З дарагіх малюнкаў
Што-кольвеч ён i нам з табой прынёс.
Ты толькі глянь, як пабяліў ён дахі,
Аздобіў шкло, нябёсы падсініў!

М а р ы с ь к а

( падыходзячы да акна)
Ва ўзорах шкла вачам вярзуцца жахі,
Якіх не бачыў ты, ды i не сніў.
Прыгледзься... Паміж дзвюх ямшчыцкіх станцый
Стаіць бяроза.

К а л і н о ў с к і

Так.

М а р ы с ь к а

На ёй паўстанцы
Удаўкай задушылі мужыка.

К а л i н о ў с к i

Што ты пляцеш?

М а р ы с ь к а

А вунь, з таго ляска,
Вядуць на шлях паўстанца-дзецюка
Пад вартай мужыкі. Заплюшчы вочы,
Каб у святле станцыйных ліхтароў,
Як я, не ўбачыць раптам сярод ночы
Крывавы ланцужок яго слядоў.
А вунь, а вунь... Яшчэ адзін узор
Відаць на шкле акна... Заезны двор.
Той самы дом, дзе некалі, вясною,
Выпадак пазнаёміў нас з табою.
Упершыню Урублеўскі, я i ты
Там стрэліся... А сёння дом пусты
I непрытульны. Злосны ведер дзверы
Тармосіць дзень i ноч. Глыбокі снег
Замёў мясціну майскую да стрэх.
Дзе ён цяпер, таварыш наш? Валеры?

К а л і н о ў с к і

Дзе ж быць салдату, як не на вайне.

М а р ы с ь к а

Жывы?

К а л i н о ў с к і
Напэўна.

М а р ы с ь к а

Там яму i мне,
Ды i табе, цыганка варажыла.
Сказала праўду нам, тваю — ўтаіла.
Але, зірнуўшы на мяне, адкрыла
Маім вачам нядобры свой сакрэт.
Я прачытала ў ix... Крывавы след...

К а л і н о ў с к і

I ўсё ж мяне ты ў госці запрасіла?

М а р ы с ь к а

Ах, не жартуй, не смейся, так было...

К а л i н о ў с к i

Ты не хвалюйся. Не глядзі на шкло.
Дай мне руку. Я пагашу святло.
(Гасіць свечку. Абдымае Марыську.)
Гарыць камін. Святла яго даволі
Для пас з табой! Няхай у час такі
Падвойны цень наш зыбаюць па столі
Каміна трапяткія языкі,
Малюнкі шкла не смуцяць сэрца скрухай.

М а р ы с ь к а

Не суцяшай мяне, а лепш даслухай...
На тым двары, дзе нас знаёміў май,
На гэты раз мяне да чорнай кавы
Граф запрасіў. Ён быў такі ласкавы
З Марысяй, хоць да раны прыкладай.
Пасля таго, як кампліментаў міску
Я з'ела, граф Віктор мне расказаў,
Што даў табе грашовую запіску...

К а л і н о ў с к і

Пашкадаваў?

М а р ы с ь к а

Ну так... Нібыта з Мінску,
Перад ад'ездам з Вільні, атрымаў
Ад некага ён вестку... аб засадзе
Магчымай...

К а л і н о ў с к і

(Устрывожана.)
Дзіўна! Ад каго пачуў
Такое граф? Няўжо на вуха здрадзе
Сам аб ліхой магчымасці шапнуў?
Ад'ехаўся — i мучае сумленне?..

М а р ы с ь к а

Дзівак, дзівак!.. Не можа быць сумнення

Ты ў пастцы! Для дябе, як для ваўка,
Раскідана здрадлівая прынада,
Цікуе шпік, выследжвае засада
Па храмах, па кутках асабняка,
Дзе, рукі склаўшы, я цяпер сяджу,
Не ведаючы, што рабіць з бядою.
Я чула, ёсць дыктатар над табою,
Кароль, які паехадь за мяжу
Дае дазвол? Сама яго ўпрашу...

К а л і н о ў с к і

Не трэба. Ён пакінуць поле бою
Дазволіць можа ўсім, апроч мяне.

М а р ы с ь к а

Няўжо кароль адчай мой адштурхне?
Усіх правоў яго Марысі права
Вышэйшае.

К а л і н о ў с к і

(прыслухоўваючыся)
Я чую стук.

М а р ы с ь к а

Аблава!

К а л і н о ў с к і

(апранаючы паліто)
Не бойся. Адчыняй.

М а р ы с ь к а

Не адчыню!

К а л i н о ў с к i

Я праз акно — на дах. Не ўпершыню!

К а л і н о ў с к і вылез на дах,
прычыніў за сабой акно.
Запаліўшы свечку,

М а р ы с ь к a ідзе на грукат,
які не змаўкае на ніжнім паверсе асабняка.
Вяртаецца ў суправаджэнні жандарскага а ф i ц э р а.
К а п i т а н а.

М а р ы с ь к а

Праходзьце. Не чакала.

К а п i т а н

З Новым годам
Вітаць Марыю Юр'еўну я рад!

М а р ы с ь к а