William Shakespeare - Shakespeare's Sonnets in Latin

Purpura me violae marcescens sicubi movit

Nigrave caesaries sparsa colore nivis;

Si mihi celsa arbor foliis spoliata videtur

Quae modo contra aestus texerat una gregem,

Seu vehitur plaustro spicis in mergite vinctis

Cana rigens, viruit quae modo verna seges;

Tum mihi cura tua de forma multa recursat,

Tu quod, ubi tempus cetera vastat, eas.

Omnia namque solent formosa ac dulcia sese

Linquere, dumque vident altera nata mori.

Temporis et falcem fugiet res una, propago,

Sospes, ubi victum te quoque tempus habet.

XIII

O utinam posses tuus esse! at posse negatur

Id tibi post spatium perbreve, care, morae.

Consule in hunc igitur venturum, consule, finem,

Ac speciem nato trade, venuste, tuam.

Sic tibi finitum in tempus iam credita forma

Fit tua, nec iuris terminus ulla dies.

Progenies formam referet si pulchra paternam,

Tu tua post etiam funera vivus eris.

Et quis homo patitur formosa putrescere tecta

Queis modica a cura perpetuetur honos?

Quisve ea non firmat brumas ac flamina contra

Mortisque in rabiem perpetuumque gelu?

O, nisi socordes, nemo; tu, care, creatus

Es patre, fac suboles ut tua dicat idem.

XIV

Si non aetheriis prudentia fluxit ab astris

Vlla mihi, astrologum me tamen esse reor.

Non equidem novi sit sors bona, necne, futura,

An sitis, an febris, candida, necne, dies.

Non ego momentis sua fata volantibus edo,

Quid tonitru aut ventus, quidve minetur hiems.

Non ego vaticinor quo vertat regibus annus,

Saepe requirendo praescia signa poli.

Ex oculis mea cuncta tuis prudentia fluxit,

Ars mea sunt oculi, sidera certa, tui.

Inde lego fidei et formae quae destinet aetas,

Haud tibi sed generi si studuisse velis.

Nolueris, de teque hoc auguror; ipse peribis,

Et periere illo forma fidesque die.

XV

Cum memini innatum cunctis gignentibus esse

Vt breve per tempus stet suus ille vigor;

Vndique per mundum spectacula fluxa videri,

Quae super arcanis viribus astra notent;

Cum scio mortales herbarum crescere ritu

Laetificante uno, vel reprimente, Iove;

Suco luxuriare novo, decrescere adultos,

Mox vegeti floris nil retinere memor;

Talia miranti sortis spectacula fluxae,

Ante oculos tu stas, aurea forma, puer;

Has ubi damnosum tempus seniumque videntur

Consulere, an mutent iam tibi nocte diem.

Noster amor vero capit arma, et quas tibi tempus

Surripiet vires inseret ille novas.

XVI

Cur vero in tristem tempus crudele tyrannum

Bella magis valido non geris ipse modo?

O si decrepitos iacias munimina in annos

Hac sterili nostra prosperiora lyra!

Stas nunc in summum vectus felicibus horis,

Castaque virgineo despicis arva solo

Casta, sed et vivos praebere volentia flores,

Plusque relaturos quam simulacra tui.

Viva figura tuam reparat sic denique vitam,

Quod calamo aut tabulis ars hodierna nequit,

Non decus externum, non intus acumina mentis,

Non te demum aliis ponere docta viris.

At dando tu te servas, dulcique necesse est

Tu vivas opera sculptus ab ipse tua.

XVII

Si meus efferret merita in te maxima versus,

Quae fuit in sera posteritate fides?

Scitque deus, multo deceat magis ille sepulcrum,

Sic tua vita in eo, famaque multa, latet.

Scribere si possim quae gratia luminis ista,

Ac vegeto in versu quodque referre decus,

Dicat posteritas o vatem falsa locutum

Aetheria humanas haud tetigere genas.

Sic faciat risum mea saeclis lutea charta,

Vt superans verum garrulitate senex;

Iusta etiam tua laus habeatur vana poetae

Fabula, vel prisci carminis ille tumor.

Sed tua si suboles illo sit tempore quaedam,

Bis vivas, in ea carminibusque meis.

XVIII

An similem aestivae pingam te, care, diei?

Haud ita fit constans, haud ita pulchra dies.

Flabra novas agitant, Maio sua gaudia, frondes,

Ac brevis aestivam continet hora moram.

Sol, oculus caeli, nimiis fervoribus ardet

Interdum, aut hebes est aureus ille color;

Pulchraque declinant a pulchro, forte caduca,

Aut quia naturae lex ita flectit iter.

At tibi perpetua est, indeclinabilis, aestas,

Deciderit nulla flos tuus iste die;

Mors nihil ipsa suis de te iactabit in umbris

Carmine in aeterno dum sine fine vires;

Donec homo spirabit enim poteritque videre,

Vivit in hoc vitae carmine causa tuae.

XIX

Tempus, tempus edax, ungues obtunde leonum,

Fac subolem tellus hauriat ipsa parens;

Tigridis e malis aciem rape dentis, et ure

Phoenica annosum sanguinis igne sui;

Fac miseros hilaresve annos utcunque libebit

O rapidum tempus, fac mihi quidquid aves,

Mundo ac deliciis marcentis abutere mundi

Omnibus, hoc unum tu vereare nefas:

Est puer, o ne sculpe horas in fronte venusta

Eius, ibi senii ducere parce notas;

Praetereas unum sine labe, et noscere possint

Hoc specimen formae saecla futura virûm.

I tamen, o tempus, quodvis conere maligni,

Hic puer in versu vixerit usque meo.

XX

Virginea ora geris nativo picta colore,

O puer, o animae mascula flamma meae!

Virginis et placidum pectus, quod mobile quidquam

Nesciat, ut fallax scit muliebre genus.

Luce tui excellunt oculi sensuque fideli,

Tangentes auro qualiacunque vident.

Vir specie decus omne tenes, nam percutis idem

Corda puellarum, ducis et ora virûm.

Te facere instituit primo natura puellam,

Ni studio sese falleret inter opus;

Sed nimium addendo spe me deiecit ab omni,

Id dederat quod non ad mea vota facit;

Virginibus te gratum ea fecerat; usus amoris

Detur eis igitur, dum mihi detur amor.

XXI

Dissimile ingenium nobis illique poetae

Cui canitur pictis femina nota genis.

Delicias quaerens ipsum scrutatur Olympum,

Cumque venusto omni nominat ille suam.

Comparat huic solem lunamque superbius ille,

Quasve parit gemmas terra vadumque maris;

Comparat Aprilem, et violas, et siquid ubique

Rarius aetheriae continet aura plagae.

Ast ego, verus amans, optarim scribere vera,

Atque ita, sic credas, est mihi pulcher amor;

Nil facie superat, quanquam superare nitore

Aurea per caelum lumina mille puto.

Plura quidem effundent sua qui praeconia curant;

Laus, nihil optanti vendere, quid sit opus?

XXII

Noluerim speculo de canis credere nostris

Ipse iuventutis dum, puer, instar eris;

At senii rugas in te quo tempore cernam,

Et mihi clausum iri tum scio morte dies.

Omnis enim forma haec quae te vestire videtur,

Verius insigni cor mihi veste tegit;

Vtraque in alterno vivunt nam pectore corda,

Nec sine te possim nomen habere senis.

O tueare ergo mihi te, velut ipse tuebor

Me tibi, custodem cordis, amice, tui;

Haud minus hoc timide gesto quam sedula nutrix

Praetimet infanti quem gerit omne malum.

Nec repetendum hoc ipse, meum si perdis, habeto;

Te mihi non dederas rursus ut ipse darem.

XXIII

Vt stupet in scena quis non assuetus agendo

Impositas partes excutiente metu;

Vtque ferae vires effervescentis in iram

Immodicus laedit debilitatque furor;

Sic ego nonnunquam linguae diffisus omitto

Plurima quae plane dicere vellet amans.

Et videor languens in amore ac lentior esse

Quod ruit his in me viribus ille deus.

O igitur sine me voltu mea sensa profari;

Pectoris is fiat vox sine voce mei.

Causam is amoris agat melius, mercedis et optet

Plus sibi, quam felix omnia lingua loqui.

O legere addiscas pietatis verba silentis;