Гі Мапасан - Навелы

У мястэчку, што ляжала нібы ў калодзежы сярод скалаў, снегу яшчэ не было. Снег абступіў яго з усіх бакоў, але сасновыя лясы надзейна баранілі мястэчка і ваколіцы ад белай навалы. Нізенькія дамы былі падобныя да каменьчыкаў, раскіданых па лузе.

Луіза Хаўзэр цяпер была недзе там, у адным з гэтых шэрых будынкаў. У якім? Ульрых быў занадта далёка, каб дэталёва разгледзець дамы. Як бы ён хацеў спусціцца, пакуль было яшчэ не позна!

Але сонца знікла за вялізнай вяршыняй Вільдструбэля, і хлопец вярнуўся. Дзядзька Хары курыў, як і раніцай. Заўважыўшы, што кампаньён вярнуўся, Хары прапанаваў яму згуляць у карты, і яны селі за стол.

Гулялі яны доўга, пасля, павячэраўшы, паклаліся спаць.

Наступныя дні, сонечныя, халодныя і бясснежныя, былі падобныя да першага. Стары Гаспар бавіў вечары, сочачы за арламі і іншымі рэдкімі птушкамі, што наважваліся залятаць на ледзяныя вяршыні, а Ульрых штодня прыходзіў да перавала, каб паглядзець на мястэчка. Пасля яны гулялі ў карты, у косці, у даміно, выйгравалі і прайгравалі адзін аднаму розныя дробныя рэчы, каб цікавей было гуляць.

Аднойчы раніцай Хары, які прачнуўся першы, абудзіў кампаньёна. Пышнае, глыбокае, лёгкае, рухомае воблака белага шуму бязгучна падала на іх, вакол іх, хаваючы іх пад тоўстай і цяжкай пярынаю. Так цягнулася чатыры дні і чатыры ночы. Трэба было вызваляць з-пад снегу дзверы і вокны, пракопваць калідор і высякаць прыступкі, каб выбрацца з гэтай ледзяной турмы, бо за дванаццаць гадзін марозу снег зрабіўся цвярдзейшы за граніт.

І яны сталі жыць, як вязні, не наважваючыся асабліва вылазіць са свайго жытла. Яны падзялілі між сабою ўсе абавязкі і старанна іх выконвалі. Ульрых прыбіраў, мыў, рабіў усё, што забяспечвала чысціню ў гатэлі. Ён таксама калоў дровы. Гаспар Хары шчыраваў на кухні і пільнаваў агонь. Іхняя заўсёдная нудлівая праца перарывалася часам партыяй у карты ці ў косці. Яны ніколі не сварыліся, абодва былі спакойныя і пакорлівыя. Ніколі не выказвалі нецярплівасці, благога настрою, ніколі не лаяліся, бо загадзя скарыліся лёсу перад гэтым зімаваннем сярод гор.

Часам стары Гаспар браў стрэльбу і ішоў паляваць на сарнаў, калі-нікалі прыносіў здабычу. Тады ў горным гатэлі Шварэнбах было свята і ладзіўся банкет са свежым мясам.

Аднойчы раніцай ён выйшаў як звычайна. Тэрмометр паказваў васемнаццаць градусаў ніжэй нуля. Сонца яшчэ не ўзышло, і стары меркаваў заспець дзічыну на подступах да Вільдструбэля.

Застаўшыся адзін, Ульрых спаў да дзесятай гадзіны. Ён увогуле любіў паспаць, але ніколі б на такое не адважыўся, калі б у доме застаўся стары праваднік, што ўставаў заўсёды вельмі рана.

Ён не спяшаючыся паснедаў з Сэмам, які таксама цэлыя дні і ночы спаў перад агнём. Пасля яму зрабілася сумна і нават боязна на адзіноце, ён засумаваў па штодзённай партыі ў карты.

Тады ён выйшаў з дому, каб пайсці насустрач свайму кампаньёну, які павінен быў вярнуцца а чацвёртай гадзіне.

Снег зраўнаваў усю глыбокую даліну, забіў расколіны, схаваўшы абодва возеры, ахутаўшы скалы. Цяпер паміж высачэзнымі вяршынямі засталася вялізная белая западзіна, аднастайная і сляпучая.

Ужо тры тыдні Ульрых не хадзіў да краю прорвы, адкуль ён глядзеў на мястэчка. І таму, перш чым палезці па стромых схілах Вільдструбэля, ён завярнуў туды. Лёэш цяпер патанаў у снезе, будынкі, схаваныя пад белым футрам, ужо немагчыма было разгледзець.

Пасля, павярнуўшы ўправа, ён выйшаў да ледавіка Лёмэрн. Ён ступаў шырока, як горны жыхар, пастукваючы жалезным кійком па цвёрдым, як камень, снезе. Ён пільна ўглядаўся ў далечыню, шукаючы на гэтым бязмежным белым абрусе маленькую чорную кропку.

Каля ледавіка ён спыніўся, разважаючы, ці пайшоў стары менавіта гэтай дарогай, пасля рушыў уздоўж скал шпаркім, неспакойным крокам.

Сонца садзілася, снег рабіўся ружовы. Сухі марозны вецер прабягаў раптоўнымі парывамі па крыштальнай роўнядзі. Ульрых моцна пагукаў. Голас паляцеў у мёртвую цішу, дзе спалі горы; ён панёсся далёка над нерухомымі і глыбокімі хвалямі лядовага шумавіння, як птушыны крык над марскімі хвалямі, і ўрэшце заціх. Ніхто не адазваўся.

Ён пайшоў далей. Сонца ўжо села за горнымі вяршынямі, яшчэ ружовымі ад апошніх водбліскаў. Тым часам дно ў лагчыне пачало шарэць, і хлопец раптам спалохаўся. Яму здалося, што цішыня, адзінота, смяротны холад гор авалодваюць ім, спыняюць і студзяць кроў, скоўваюць цела, робяць з яго нерухомую ледзяную істоту. І ён пабег у бок гатэля. Стары павінен быў ужо вярнуцца, пакуль ён хадзіў. Напэўна, ён прыйшоў другою дарогай і цяпер сядзіць каля агню, а побач ляжыць забітая сарна.